Edebiyat dünyasının dervişi : Nuri Pakdil

YAŞAM (AA) - Anadolu Ajansı | 17.10.2020 - 12:06, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Edebiyat dünyasının dervişi : Nuri Pakdil

Edebiyat dünyasına adını altın harflerle yazdıran mütefekkir, şair, deneme ve oyun yazarı Nuri Pakdil, vefatının birinci yılında anılıyor.
<p>Kahramanmaraş&#39;ta 1934&#39;te d&uuml;nyaya gelen&nbsp;Nuri&nbsp;Pakdil, ailesinin tavrı nedeniyle eğitim hayatını aralıklarla s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. İlkokuldan itibaren yazmaya başlayan Pakdil, ortaokulda iken tanıştığı &quot;B&uuml;y&uuml;k Doğu&quot; dergisiyle hem d&uuml;ş&uuml;nce ve hem de yazı macerasına ivme kazandırdı.</p> <p>Ailesinin okumasını istemediğini &quot;Bir Yazarın Notları&quot;ndaki yazısında dile getiren usta edebiyat&ccedil;ı, bu durumu ş&ouml;yle anlatmıştı:</p> <p>&quot;İlkokulun &ouml;ğretisiyle, annemin babamın &ouml;ğretisi kanlı bı&ccedil;aklı savaş halinde miydi birbiriyle? Ama evimize kimi g&uuml;nler oturmaya gelen o &ccedil;ok sevdiğim bayan &ouml;ğretmenimi, annem de &ccedil;ok sevmez miydi? Annem, bazen bu &ouml;ğretmenimle de g&ouml;zyaşları i&ccedil;inde konuşmaz mıydı? Şu ilkokul, hep d&uuml;ğ&uuml;m atılan acayip bir iplik miydi? Annem, babam ilkokuldan, genelde, t&uuml;m okullardan neden bu denli tiksiniyordu? Başka kentlerde de var mıydı ilkokulu, genelde t&uuml;m bu okulları &ouml;zdeş bir duyguyla g&ouml;ren anne babalar?&quot;</p> <h3>Lise yıllarında &quot;Hamle&quot; dergisini &ccedil;ıkardı</h3> <p>Ortaokula 3 yıl gecikmeli başlayan Pakdil, 1954 -1955 yıllarında Maraş Lisesi&#39;nde okurken, beraber eğitim g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; iki arkadaşı ile birlikte &quot;Hamle&quot; isimli edebiyat dergisini &ccedil;ıkardı. Bu k&uuml;&ccedil;&uuml;k lise dergisi Ankara&#39;dan İstanbul&#39;a bir&ccedil;ok yazarın ve şairin dikkatini o d&ouml;nem &ccedil;ekmişti.</p> <p>Nuri Pakdil, Maraş Lisesi&#39;nin ardından İstanbul Hukuk Fak&uuml;ltesi&#39;ni bitirdi. Kahramanmaraş&#39;ta &ccedil;ıkan &quot;Demokrasiye Hizmet&quot; ve &quot;Gen&ccedil;lik&quot; gazetelerinde de yazıları yayınlanan Pakdil, bir s&uuml;re &quot;Yeni İstiklal&quot; gazetesinde sanat sayfaları d&uuml;zenledi.</p> <p>&Uuml;niversite yıllarında aralarında Sezai Karako&ccedil; ve Necip Fazıl Kısak&uuml;rek&#39;in de bulunduğu edebiyat&ccedil;ı, sanat&ccedil;ı bir&ccedil;ok d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rle yakın ilişki kuran Pakdil, askerlik g&ouml;revini Bitlis&#39;te tamamladı.</p> <p>Pakdil, &uuml;niversite eğitiminden sonra 1965&#39;te bir bakanlıkta hukuk m&uuml;şaviri olarak g&ouml;reve başladı. Daha sonra Devlet Planlama Teşkilatında 1967&#39;de &ccedil;alışan Pakdil, bu g&ouml;revinden de ayrılarak kendini yazarlığa verdi.</p> <h3>Yedi G&uuml;zel Adam ile Edebiyat dergisini &ccedil;ıkardı</h3> <p>Nuri Pakdil, edebiyat hayatı boyunca &quot;B&uuml;y&uuml;k Doğu&quot; ve &quot;Diriliş&quot; dergileriyle de g&uuml;&ccedil;l&uuml; bağlar kurdu. Bu dergilerin &ccedil;evresinde ayrıca &ccedil;ok sayıda yeni şair ve yazar yetişti. Pakdil, Diriliş dergisinin yayına ara verdiği ve bir daha basılıp basılmayacağının belli olmadığı d&ouml;nemde, T&uuml;rk edebiyatında &quot;Yedi G&uuml;zel Adam&quot; olarak bilinen ekipten Rasim &Ouml;zden&ouml;ren, Erdem Bayazıt ve Akif İnan ile &quot;Edebiyat&quot; dergisini yayınlamaya başladı.</p> <p>&quot;Sabır &uuml;ss&uuml;&quot; olarak tanımladığı &quot;Edebiyat&quot; dergisi, 1969&#39;un Şubat ayından 1984 Aralık&#39;a kadar aylık olarak okuyucuyla buluştu. Pakdil, dergide yazanlara m&uuml;stear isimler takmakla meşhurdu. Kendisinin de dergide 16 farklı ismi bulunan Pakdil, en &ccedil;ok &quot;Ebubekir Sonumut&quot; adını kullandı.</p> <p>Pakdil, bu s&uuml;re&ccedil;te 1972 yılında Edebiyat Dergisi Yayınları&#39;nı kurdu. Bu yayınların ilk kitabı Pakdil&#39;in &quot;Batı Notları&quot; oldu. Edebiyat Dergisi Yayınları&#39;ndan 1972-1984 yılları arasında 18&#39;i kendisinin, 27&#39;si yazar arkadaşlarının olmak &uuml;zere 45 kitap yayımladı.</p> <p>&quot;Edebiyat&quot; dergisinin &ccedil;evresinde &ccedil;ok sayıda yeni şair ve yazar yetişti. Dergi ayrıca Orta Doğu&#39;daki edebiyat ile İslamcı d&uuml;ş&uuml;ncenin gelişiminden T&uuml;rk edebiyat &ccedil;evrelerini de haberdar etti.</p> <p>Dergi, aralıklarla 159 sayı &ccedil;ıkarıldı. Yayına son verdiği 1984 sonunda derginin elinde olan b&uuml;t&uuml;n sayılarını ve Edebiyat Dergisi Yayınları&#39;ndan &ccedil;ıkan b&uuml;t&uuml;n kitaplarını dağıtan Pakdil, bunun i&ccedil;in Ankara&#39;daki bir&ccedil;ok &ouml;ğrenci yurduna haber verdi.</p> <h3>1984 yılına kadar 18 kitap &ccedil;ıkardı</h3> <p>Pakdil, 1984 yılına kadar &quot;Biat&quot;, &quot;Batı Notları&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları&quot;, &quot;Anneler ve Kud&uuml;sler&quot;, &quot;Klas Duruş&quot;, &quot;Edebiyat Kulesi&quot;, &quot;Bağlanma&quot;, &quot;S&uuml;kut Suretinde&quot;nin de aralarında olduğu 18 kitap &ccedil;ıkardı.</p> <p>Devlet Planlama Teşkilatındaki g&ouml;revine 1988&#39;de tekrar geri d&ouml;nen usta şairin bundan sonraki &ccedil;alışma yaşamı burada ge&ccedil;ti ve 1999 yılında emekliye ayrıldı. Pakdil, 28 Şubat 1997&#39;den itibaren Edebiyat Dergisi Yayınları aracılığıyla da yeniden kendi kitaplarını yayınlamaya başladı.</p> <p>Nuri Pakdil &#39;in &quot;Otel G&ouml;ren Defterler&quot; başlıklı 6 kitaptan oluşan deneme serisi 1997&#39;den itibaren okuyucuyla buluştu. Uzun bir d&ouml;nem otellerde yaşayan Pakdil, bu seride inzivaya &ccedil;ekilmiş bir yazarın tahlillerini, sorgulamalarını ve kendisiyle hesaplaşmalarını kaleme aldı.</p> <p>Edebiyat d&uuml;nyasının dervişi olarak da g&ouml;sterilen Pakdil hakkında H&uuml;seyin Su, şu değerlendirmeyi yapmıştı:</p> <p>&quot;D&uuml;ş&uuml;ncelerinden diline, bi&ccedil;iminden en k&uuml;&ccedil;&uuml;k ayrıntılarına, hep korumaya &ccedil;alıştığı hassasiyetlerinden ilkelerine, ayaklarını bastığı yerellikten evrensel sanat, edebiyat, d&uuml;ş&uuml;nce ve siyaset a&ccedil;ısına dek daha bir&ccedil;ok kendine &ouml;zg&uuml; &ouml;zelliklerle kurduğu yapısı ile Edebiyat Dergisi, 1960&#39;lı yıllardan g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze, yeni, farklı ve aykırı bir &ccedil;ıkartmadır. Edebiyat dergisinin karakteri ile Nuri Pakdil&#39;in karakteri birebir &ouml;rt&uuml;ş&uuml;r. Edebiyat Dergisi, Nuri Pakdil&#39;in manevi şahsiyetine m&uuml;ndemi&ccedil;tir. Edebiyat, hi&ccedil; kuşkusuz bir ocak dergidir. Ocağın sağaltıcı, terbiye edici manevi g&uuml;c&uuml; ise Pakdil&#39;in inan&ccedil; ve d&uuml;ş&uuml;ncelerinin manevi bir rabıta yoluyla okuyucuya, yazara, yazıya ve b&uuml;t&uuml;n&uuml;yle ortama ve hayata sirayet edişi ile ger&ccedil;ekleşir. Edebiyat dergisinin, bu dergide yazan yazarların yazınsal &ccedil;abalarının, dost ve okuyucuların derginin yazınsal eylemine katılımının ve kitap yayınlarının genel bağlamı işte bu ilişkinin anlamındadır...&quot;</p> <h3>Kitaplarıyla deneme t&uuml;r&uuml;n&uuml;n ustaları arasında yer aldı</h3> <p>Nuri Pakdil, Paris izlenimlerinden oluşan, Batı insanını yeni bir yaklaşım ve s&ouml;ylem ile anlattığı ilk kitabı Batı Notları&#39;yla da b&uuml;y&uuml;k ilgi topladı. Bu eserini izleyen &quot;Biat&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları&quot; ve diğer kitaplarıyla deneme t&uuml;r&uuml;n&uuml;n ustaları arasında yer aldı.</p> <p>Yazarın &quot;Bağlanma&quot; adlı kitabı da bir&ccedil;ok a&ccedil;ıdan onun ve Edebiyat Dergisi&#39;nin edebiyat ve d&uuml;ş&uuml;nsel bağlamının anlaşılabilmesi i&ccedil;in manifesto niteliğindeydi. Hem Orta Doğu hem Batı edebiyatından yaptığı şiir ve d&uuml;ş&uuml;nce yazısı &ccedil;evirileriyle edebiyat d&uuml;nyasında farkını ortaya koyan Pakdil, &quot;Bir Yazarın Notları&quot; adlı eserinde amacını &quot;İnsan! Seni savunuyorum; sana karşı!&quot; c&uuml;mlesiyle &ouml;zetlemişti.</p> <p>Eserlerinde &quot;emek, emperyalizm, devrim&quot; gibi kelimelere de yer veren Pakdil, verdiği r&ouml;portajlarda kendisini &quot;Ben, antikapitalist, antifaşist, antinazist, antisiyonist, antisosyalist ve en &ouml;nemlisi de T&uuml;rkiye &ouml;zelinde olmak &uuml;zere antifiravunist bir bilince ve iradeye sahip devrimci bir yazarım.&quot; diye tanımladı.</p> <h3>&quot;Benim i&ccedil;in yazı yazmak bir bakıma savaşmak demektir&quot;</h3> <p>Pakdil, devrimciliğinin temelini, İslam&#39;a olan sarsılmaz bağlılığının oluşturduğuna da her zaman s&ouml;zleriyle dikkati &ccedil;ekerek, şu ifadeleri kullanmıştı:</p> <p>&quot;İslam dini kıyamete kadar s&uuml;recek s&uuml;rekli devrim anlayışını &ouml;ng&ouml;r&uuml;r. Yery&uuml;z&uuml;nde zul&uuml;m, haksızlık, adaletsizlik var olduğu s&uuml;rece, bu zulm&uuml;n, bu haksızlığın, bu adaletsizliğin kaynağı olan egemen g&uuml;&ccedil;lerin yok edilmesi i&ccedil;in, M&uuml;sl&uuml;manların devrimci m&uuml;cadelesi de s&uuml;recektir. Kirli m&uuml;lkiyete karşı, kara siyasaya karşı devrimci savaş kesintisiz s&uuml;recektir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; İslam dini bunu &ouml;ng&ouml;rmektedir. İslam dini &ouml;zg&uuml;rl&uuml;k&ccedil;&uuml;d&uuml;r, ilericidir, devrimcidir, bağımsızdır, s&ouml;m&uuml;r&uuml;n&uuml;n her bi&ccedil;imine karşıdır, başta anamalcılığa karşıdır, başta yabancılaşmaya karşıdır İslam &Ouml;ğretisi. İnsanın, yalnızca, &#39;emeğinin karşılığını yiyebileceğini&#39; vurgular bu din.</p> <p>Benim i&ccedil;in yazı yazmak bir bakıma savaşmak demektir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; yazılarımda, her t&uuml;rl&uuml; put&ccedil;uluğa karşı, her t&uuml;rl&uuml; yabancılaştırmaya karşı, her t&uuml;rl&uuml; sapmalara karşı vermekte olduğum savaş anlatılmaktadır. Yazılarımda kirli m&uuml;lkiyet tutkusunun insanı ele ge&ccedil;irmesi anlatılmaktadır. Yazılarım, kapitalizme ve s&ouml;m&uuml;r&uuml; d&uuml;zenine karşı bir tepkiyi, bir eleştiriyi ifade etmektedir.&quot;</p> <h3>2019 yılı Cumhurbaşkanlığı K&uuml;lt&uuml;r ve Sanat B&uuml;y&uuml;k &Ouml;d&uuml;l&uuml;n&uuml; aldı</h3> <p>İşindeki titiziliğiyle bilinen Pakdil&#39;in, 33 şiirden oluşan &quot;S&uuml;kut Suretinde&quot; kitabındaki &quot;Edebiyat&quot; başlıklı dizeleri, 191 kez yazdığı dile getirildi. Kitap kapaklarını da kendisi tasarlayan Pakdil&#39;in, bir kitabın kapağını beğenmeyip defalarca değiştirdiği ve bu y&uuml;zden matbaada sabahladığı da bilinirdi.</p> <p>Pakdil, 2019 yılı Cumhurbaşkanlığı K&uuml;lt&uuml;r ve Sanat B&uuml;y&uuml;k &Ouml;d&uuml;lleri&#39;nde, &quot;edebiyat&quot; dalındaki &ouml;d&uuml;le, &quot;yerli d&uuml;ş&uuml;ncenin egemenliği adına &uuml;rettiği &ouml;zg&uuml;n eserler, T&uuml;rk Edebiyatı&#39;na kattığı kelime tercihleriyle dolu estetik anlatım dili ve insanı kalbinden tutmayı &ouml;neren değerli fikirlerinden dolayı&quot; değer g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Usta yazar aynı zamanda 2013&#39;te &quot;K&uuml;lt&uuml;r ve Turizm Bakanlığı K&uuml;lt&uuml;r Sanat B&uuml;y&uuml;k &Ouml;d&uuml;l&uuml;&quot;n&uuml;, 2014&#39;te de &quot;Necip Fazıl Saygı &Ouml;d&uuml;l&uuml;&quot;n&uuml; aldı.</p> <h3>Kud&uuml;s&#39;&uuml;ne 81 yaşında kavuştu</h3> <p>T&uuml;rk edebiyatının &quot;Kud&uuml;s Şairi&quot; olarak tanımlanan usta yazar, Kud&uuml;s i&ccedil;in hissettiği y&uuml;rek sızısını, &quot;Y&uuml;reğimin yarısı Mekke&#39;dir, geri kalanı da Medine&#39;dir. &Uuml;st&uuml;nde bir t&uuml;l gibi Kud&uuml;s vardır&quot; ifadeleriyle kaleme d&ouml;kt&uuml;.</p> <p>Pakdil&#39;in en &ccedil;ok bilinen şiirlerinden &quot;Anneler ve Kud&uuml;sler&quot; şiiri şu mısralarla hafızalara kazındı:</p> <p>&quot;T&ucirc;r Dağını yaşa/ Ki bilesin nerde Kud&uuml;s/ Ben Kud&uuml;s&#39;&uuml; kol saati gibi taşıyorum/ Ayarlanmadan Kud&uuml;s&#39;e/ Boşuna vakit ge&ccedil;irirsin/ Buz tutar/ G&ouml;z&uuml;n g&ouml;rmez olur/ Gel / Anne ol / &Ccedil;&uuml;nk&uuml; anne / Bir &ccedil;ocuktan bir Kud&uuml;s yapar / Adam baba olunca / İ&ccedil;inde bir Kud&uuml;s canlanır / Y&uuml;r&uuml; kardeşim / Ayaklarına bir Kud&uuml;s g&uuml;c&uuml; gelsin&quot;</p> <p>Nuri Pakdil, 2015&#39;te 81 yaşında geldiğinde Kud&uuml;s&#39;e giderek, Mescid-i Aksa&#39;da cuma namazı kıldı ve hayali ger&ccedil;ek oldu.</p> <p>İslam d&uuml;nyasının Kud&uuml;s&#39;e tavrını &ccedil;ok &quot;trajik&quot; bulduğunu dile getiren Pakdil, &quot;Zaten İslam d&uuml;nyası kendi arasında kavgalı durumdadır ve maalesef Kud&uuml;s&rsquo;e y&ouml;nelme imkanı şu anda g&ouml;z&uuml;km&uuml;yor. İslam d&uuml;nyasının kurtuluşu ancak ve ancak T&uuml;rkiye&rsquo;nin ayağa kalkmasıyla m&uuml;mk&uuml;n olacaktır. Ben yery&uuml;z&uuml;ndeki İslami hareketin, T&uuml;rkiye&rsquo;den başlayacağına inanıyorum. Bu inancı i&ccedil;imde her zaman capcanlı tutuyorum. T&uuml;rkiye&rsquo;deki İslami uyanışa b&uuml;y&uuml;k &ouml;nem veriyorum.&quot; demişti.</p> <p>Edebiyat &ccedil;evrelerinin b&uuml;y&uuml;k saygı duyduğu Pakdil, &quot;Klas Duruş&quot; i&ccedil;in gen&ccedil;lere, &quot;Paraya pula metelik vermemek, adil olmak, insanlarla sıcak ilişki kurmak, &ccedil;ok kitap okumak, bir yabancı dil &ouml;ğrenmek, geziler yapıp, notlar tutmak ve İstanbul&#39;u tanımaya &ccedil;alışmak&quot; tavsiyelerinde bulunmuştu.</p> <p>Nuri Pakdil, &uuml;st solunum yolları enfeksiyonu nedeni ile kaldırıldığı Ankara Şehir Hastanesi&#39;nde 18 Ekim 2019&#39;da 85 yaşındayken hayatını kaybetti. Usta edebiyat&ccedil;ının cenazesi, Hacı Bayram Veli Camisi&#39;nden kılınan cenaze namazının ardından Taceddin Dergahı&#39;nda defnedildi.</p> <p>T&uuml;rk edebiyatının usta ismi hakkında yapılmış sempozyum, tez, dergi, kitap ve belgesel &ccedil;alışmalardan bazıları ise şunlardır:</p> <p>&quot;Hece Dergisi: Edebiyat Dergisi ve Nuri Pakdil &Ouml;zel Sayısı&quot;, &quot;Dilimin D&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;nce Sustum -Sıddık Akbayır&quot;, &quot;D&uuml;ş&uuml;nen Kalem Nuri Pakdil Sempozyumu&quot;, &quot;Yedi İklim Dergisi 58. Sayı: Nuri Pakdil Ustamıza&quot;, &quot;S&uuml;kut Suretinde Şerhi-Ali G&ouml;&ccedil;er&quot;, &quot;Nuri Pakdil&#39;de Protest Tavız (Yayınlanmış Y&uuml;ksek Lisans Tezi) - Tuğba Doğan&quot;, &quot;Abds&uuml;rd Tiyatro Bağlamında Nuri Pakdil&#39;in Umut Adlı Oyunu &Uuml;zerine Bir İnceleme (Makale) - Nil&uuml;fer İlhan&quot;, &quot;Nuri Pakdil Belgeseli - TRT&quot;, &quot;Yedi G&uuml;zel Adam - TRT (dizi)&quot;</p> <p>Nuri Pakdil&#39;in hayatı boyunca kaleme aldığı 42 eserden bazıları da şunlardır:</p> <p>&quot;Umut (oyun)-1974&quot;, &quot;Harikalar Tablosu (&ccedil;eviri)-1974&quot;, &quot;Ay Operası (&ccedil;eviri)- 1975&quot;, &quot;Bağlanma (deneme)- 1979&quot;, &quot;Put Yapımevleri (oyun) -1980&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları-I (deneme)- 1980&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları-II (deneme)- 1981&quot;, &quot;Edebiyat Kulesi (deneme)- 1984&quot;, &quot;Derviş H&uuml;neri (deneme)- 1997&quot;, &quot;Arap Saati (deneme)- 1997&quot;, &quot;Klas Duruş(deneme)- 1997&quot;, &quot;Osmanlı Simit&ccedil;iler Kasidesi (şiir)- 1999&quot;, &quot;Bakır D&ouml;nemi (oyun) 2014&quot;</p>
Edebiyat dünyasına adını altın harflerle yazdıran mütefekkir, şair, deneme ve oyun yazarı Nuri Pakdil, vefatının birinci yılında anılıyor.
<p>Kahramanmaraş&#39;ta 1934&#39;te d&uuml;nyaya gelen&nbsp;Nuri&nbsp;Pakdil, ailesinin tavrı nedeniyle eğitim hayatını aralıklarla s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. İlkokuldan itibaren yazmaya başlayan Pakdil, ortaokulda iken tanıştığı &quot;B&uuml;y&uuml;k Doğu&quot; dergisiyle hem d&uuml;ş&uuml;nce ve hem de yazı macerasına ivme kazandırdı.</p> <p>Ailesinin okumasını istemediğini &quot;Bir Yazarın Notları&quot;ndaki yazısında dile getiren usta edebiyat&ccedil;ı, bu durumu ş&ouml;yle anlatmıştı:</p> <p>&quot;İlkokulun &ouml;ğretisiyle, annemin babamın &ouml;ğretisi kanlı bı&ccedil;aklı savaş halinde miydi birbiriyle? Ama evimize kimi g&uuml;nler oturmaya gelen o &ccedil;ok sevdiğim bayan &ouml;ğretmenimi, annem de &ccedil;ok sevmez miydi? Annem, bazen bu &ouml;ğretmenimle de g&ouml;zyaşları i&ccedil;inde konuşmaz mıydı? Şu ilkokul, hep d&uuml;ğ&uuml;m atılan acayip bir iplik miydi? Annem, babam ilkokuldan, genelde, t&uuml;m okullardan neden bu denli tiksiniyordu? Başka kentlerde de var mıydı ilkokulu, genelde t&uuml;m bu okulları &ouml;zdeş bir duyguyla g&ouml;ren anne babalar?&quot;</p> <h3>Lise yıllarında &quot;Hamle&quot; dergisini &ccedil;ıkardı</h3> <p>Ortaokula 3 yıl gecikmeli başlayan Pakdil, 1954 -1955 yıllarında Maraş Lisesi&#39;nde okurken, beraber eğitim g&ouml;rd&uuml;ğ&uuml; iki arkadaşı ile birlikte &quot;Hamle&quot; isimli edebiyat dergisini &ccedil;ıkardı. Bu k&uuml;&ccedil;&uuml;k lise dergisi Ankara&#39;dan İstanbul&#39;a bir&ccedil;ok yazarın ve şairin dikkatini o d&ouml;nem &ccedil;ekmişti.</p> <p>Nuri Pakdil, Maraş Lisesi&#39;nin ardından İstanbul Hukuk Fak&uuml;ltesi&#39;ni bitirdi. Kahramanmaraş&#39;ta &ccedil;ıkan &quot;Demokrasiye Hizmet&quot; ve &quot;Gen&ccedil;lik&quot; gazetelerinde de yazıları yayınlanan Pakdil, bir s&uuml;re &quot;Yeni İstiklal&quot; gazetesinde sanat sayfaları d&uuml;zenledi.</p> <p>&Uuml;niversite yıllarında aralarında Sezai Karako&ccedil; ve Necip Fazıl Kısak&uuml;rek&#39;in de bulunduğu edebiyat&ccedil;ı, sanat&ccedil;ı bir&ccedil;ok d&uuml;ş&uuml;n&uuml;rle yakın ilişki kuran Pakdil, askerlik g&ouml;revini Bitlis&#39;te tamamladı.</p> <p>Pakdil, &uuml;niversite eğitiminden sonra 1965&#39;te bir bakanlıkta hukuk m&uuml;şaviri olarak g&ouml;reve başladı. Daha sonra Devlet Planlama Teşkilatında 1967&#39;de &ccedil;alışan Pakdil, bu g&ouml;revinden de ayrılarak kendini yazarlığa verdi.</p> <h3>Yedi G&uuml;zel Adam ile Edebiyat dergisini &ccedil;ıkardı</h3> <p>Nuri Pakdil, edebiyat hayatı boyunca &quot;B&uuml;y&uuml;k Doğu&quot; ve &quot;Diriliş&quot; dergileriyle de g&uuml;&ccedil;l&uuml; bağlar kurdu. Bu dergilerin &ccedil;evresinde ayrıca &ccedil;ok sayıda yeni şair ve yazar yetişti. Pakdil, Diriliş dergisinin yayına ara verdiği ve bir daha basılıp basılmayacağının belli olmadığı d&ouml;nemde, T&uuml;rk edebiyatında &quot;Yedi G&uuml;zel Adam&quot; olarak bilinen ekipten Rasim &Ouml;zden&ouml;ren, Erdem Bayazıt ve Akif İnan ile &quot;Edebiyat&quot; dergisini yayınlamaya başladı.</p> <p>&quot;Sabır &uuml;ss&uuml;&quot; olarak tanımladığı &quot;Edebiyat&quot; dergisi, 1969&#39;un Şubat ayından 1984 Aralık&#39;a kadar aylık olarak okuyucuyla buluştu. Pakdil, dergide yazanlara m&uuml;stear isimler takmakla meşhurdu. Kendisinin de dergide 16 farklı ismi bulunan Pakdil, en &ccedil;ok &quot;Ebubekir Sonumut&quot; adını kullandı.</p> <p>Pakdil, bu s&uuml;re&ccedil;te 1972 yılında Edebiyat Dergisi Yayınları&#39;nı kurdu. Bu yayınların ilk kitabı Pakdil&#39;in &quot;Batı Notları&quot; oldu. Edebiyat Dergisi Yayınları&#39;ndan 1972-1984 yılları arasında 18&#39;i kendisinin, 27&#39;si yazar arkadaşlarının olmak &uuml;zere 45 kitap yayımladı.</p> <p>&quot;Edebiyat&quot; dergisinin &ccedil;evresinde &ccedil;ok sayıda yeni şair ve yazar yetişti. Dergi ayrıca Orta Doğu&#39;daki edebiyat ile İslamcı d&uuml;ş&uuml;ncenin gelişiminden T&uuml;rk edebiyat &ccedil;evrelerini de haberdar etti.</p> <p>Dergi, aralıklarla 159 sayı &ccedil;ıkarıldı. Yayına son verdiği 1984 sonunda derginin elinde olan b&uuml;t&uuml;n sayılarını ve Edebiyat Dergisi Yayınları&#39;ndan &ccedil;ıkan b&uuml;t&uuml;n kitaplarını dağıtan Pakdil, bunun i&ccedil;in Ankara&#39;daki bir&ccedil;ok &ouml;ğrenci yurduna haber verdi.</p> <h3>1984 yılına kadar 18 kitap &ccedil;ıkardı</h3> <p>Pakdil, 1984 yılına kadar &quot;Biat&quot;, &quot;Batı Notları&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları&quot;, &quot;Anneler ve Kud&uuml;sler&quot;, &quot;Klas Duruş&quot;, &quot;Edebiyat Kulesi&quot;, &quot;Bağlanma&quot;, &quot;S&uuml;kut Suretinde&quot;nin de aralarında olduğu 18 kitap &ccedil;ıkardı.</p> <p>Devlet Planlama Teşkilatındaki g&ouml;revine 1988&#39;de tekrar geri d&ouml;nen usta şairin bundan sonraki &ccedil;alışma yaşamı burada ge&ccedil;ti ve 1999 yılında emekliye ayrıldı. Pakdil, 28 Şubat 1997&#39;den itibaren Edebiyat Dergisi Yayınları aracılığıyla da yeniden kendi kitaplarını yayınlamaya başladı.</p> <p>Nuri Pakdil &#39;in &quot;Otel G&ouml;ren Defterler&quot; başlıklı 6 kitaptan oluşan deneme serisi 1997&#39;den itibaren okuyucuyla buluştu. Uzun bir d&ouml;nem otellerde yaşayan Pakdil, bu seride inzivaya &ccedil;ekilmiş bir yazarın tahlillerini, sorgulamalarını ve kendisiyle hesaplaşmalarını kaleme aldı.</p> <p>Edebiyat d&uuml;nyasının dervişi olarak da g&ouml;sterilen Pakdil hakkında H&uuml;seyin Su, şu değerlendirmeyi yapmıştı:</p> <p>&quot;D&uuml;ş&uuml;ncelerinden diline, bi&ccedil;iminden en k&uuml;&ccedil;&uuml;k ayrıntılarına, hep korumaya &ccedil;alıştığı hassasiyetlerinden ilkelerine, ayaklarını bastığı yerellikten evrensel sanat, edebiyat, d&uuml;ş&uuml;nce ve siyaset a&ccedil;ısına dek daha bir&ccedil;ok kendine &ouml;zg&uuml; &ouml;zelliklerle kurduğu yapısı ile Edebiyat Dergisi, 1960&#39;lı yıllardan g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze, yeni, farklı ve aykırı bir &ccedil;ıkartmadır. Edebiyat dergisinin karakteri ile Nuri Pakdil&#39;in karakteri birebir &ouml;rt&uuml;ş&uuml;r. Edebiyat Dergisi, Nuri Pakdil&#39;in manevi şahsiyetine m&uuml;ndemi&ccedil;tir. Edebiyat, hi&ccedil; kuşkusuz bir ocak dergidir. Ocağın sağaltıcı, terbiye edici manevi g&uuml;c&uuml; ise Pakdil&#39;in inan&ccedil; ve d&uuml;ş&uuml;ncelerinin manevi bir rabıta yoluyla okuyucuya, yazara, yazıya ve b&uuml;t&uuml;n&uuml;yle ortama ve hayata sirayet edişi ile ger&ccedil;ekleşir. Edebiyat dergisinin, bu dergide yazan yazarların yazınsal &ccedil;abalarının, dost ve okuyucuların derginin yazınsal eylemine katılımının ve kitap yayınlarının genel bağlamı işte bu ilişkinin anlamındadır...&quot;</p> <h3>Kitaplarıyla deneme t&uuml;r&uuml;n&uuml;n ustaları arasında yer aldı</h3> <p>Nuri Pakdil, Paris izlenimlerinden oluşan, Batı insanını yeni bir yaklaşım ve s&ouml;ylem ile anlattığı ilk kitabı Batı Notları&#39;yla da b&uuml;y&uuml;k ilgi topladı. Bu eserini izleyen &quot;Biat&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları&quot; ve diğer kitaplarıyla deneme t&uuml;r&uuml;n&uuml;n ustaları arasında yer aldı.</p> <p>Yazarın &quot;Bağlanma&quot; adlı kitabı da bir&ccedil;ok a&ccedil;ıdan onun ve Edebiyat Dergisi&#39;nin edebiyat ve d&uuml;ş&uuml;nsel bağlamının anlaşılabilmesi i&ccedil;in manifesto niteliğindeydi. Hem Orta Doğu hem Batı edebiyatından yaptığı şiir ve d&uuml;ş&uuml;nce yazısı &ccedil;evirileriyle edebiyat d&uuml;nyasında farkını ortaya koyan Pakdil, &quot;Bir Yazarın Notları&quot; adlı eserinde amacını &quot;İnsan! Seni savunuyorum; sana karşı!&quot; c&uuml;mlesiyle &ouml;zetlemişti.</p> <p>Eserlerinde &quot;emek, emperyalizm, devrim&quot; gibi kelimelere de yer veren Pakdil, verdiği r&ouml;portajlarda kendisini &quot;Ben, antikapitalist, antifaşist, antinazist, antisiyonist, antisosyalist ve en &ouml;nemlisi de T&uuml;rkiye &ouml;zelinde olmak &uuml;zere antifiravunist bir bilince ve iradeye sahip devrimci bir yazarım.&quot; diye tanımladı.</p> <h3>&quot;Benim i&ccedil;in yazı yazmak bir bakıma savaşmak demektir&quot;</h3> <p>Pakdil, devrimciliğinin temelini, İslam&#39;a olan sarsılmaz bağlılığının oluşturduğuna da her zaman s&ouml;zleriyle dikkati &ccedil;ekerek, şu ifadeleri kullanmıştı:</p> <p>&quot;İslam dini kıyamete kadar s&uuml;recek s&uuml;rekli devrim anlayışını &ouml;ng&ouml;r&uuml;r. Yery&uuml;z&uuml;nde zul&uuml;m, haksızlık, adaletsizlik var olduğu s&uuml;rece, bu zulm&uuml;n, bu haksızlığın, bu adaletsizliğin kaynağı olan egemen g&uuml;&ccedil;lerin yok edilmesi i&ccedil;in, M&uuml;sl&uuml;manların devrimci m&uuml;cadelesi de s&uuml;recektir. Kirli m&uuml;lkiyete karşı, kara siyasaya karşı devrimci savaş kesintisiz s&uuml;recektir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; İslam dini bunu &ouml;ng&ouml;rmektedir. İslam dini &ouml;zg&uuml;rl&uuml;k&ccedil;&uuml;d&uuml;r, ilericidir, devrimcidir, bağımsızdır, s&ouml;m&uuml;r&uuml;n&uuml;n her bi&ccedil;imine karşıdır, başta anamalcılığa karşıdır, başta yabancılaşmaya karşıdır İslam &Ouml;ğretisi. İnsanın, yalnızca, &#39;emeğinin karşılığını yiyebileceğini&#39; vurgular bu din.</p> <p>Benim i&ccedil;in yazı yazmak bir bakıma savaşmak demektir. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; yazılarımda, her t&uuml;rl&uuml; put&ccedil;uluğa karşı, her t&uuml;rl&uuml; yabancılaştırmaya karşı, her t&uuml;rl&uuml; sapmalara karşı vermekte olduğum savaş anlatılmaktadır. Yazılarımda kirli m&uuml;lkiyet tutkusunun insanı ele ge&ccedil;irmesi anlatılmaktadır. Yazılarım, kapitalizme ve s&ouml;m&uuml;r&uuml; d&uuml;zenine karşı bir tepkiyi, bir eleştiriyi ifade etmektedir.&quot;</p> <h3>2019 yılı Cumhurbaşkanlığı K&uuml;lt&uuml;r ve Sanat B&uuml;y&uuml;k &Ouml;d&uuml;l&uuml;n&uuml; aldı</h3> <p>İşindeki titiziliğiyle bilinen Pakdil&#39;in, 33 şiirden oluşan &quot;S&uuml;kut Suretinde&quot; kitabındaki &quot;Edebiyat&quot; başlıklı dizeleri, 191 kez yazdığı dile getirildi. Kitap kapaklarını da kendisi tasarlayan Pakdil&#39;in, bir kitabın kapağını beğenmeyip defalarca değiştirdiği ve bu y&uuml;zden matbaada sabahladığı da bilinirdi.</p> <p>Pakdil, 2019 yılı Cumhurbaşkanlığı K&uuml;lt&uuml;r ve Sanat B&uuml;y&uuml;k &Ouml;d&uuml;lleri&#39;nde, &quot;edebiyat&quot; dalındaki &ouml;d&uuml;le, &quot;yerli d&uuml;ş&uuml;ncenin egemenliği adına &uuml;rettiği &ouml;zg&uuml;n eserler, T&uuml;rk Edebiyatı&#39;na kattığı kelime tercihleriyle dolu estetik anlatım dili ve insanı kalbinden tutmayı &ouml;neren değerli fikirlerinden dolayı&quot; değer g&ouml;r&uuml;ld&uuml;. Usta yazar aynı zamanda 2013&#39;te &quot;K&uuml;lt&uuml;r ve Turizm Bakanlığı K&uuml;lt&uuml;r Sanat B&uuml;y&uuml;k &Ouml;d&uuml;l&uuml;&quot;n&uuml;, 2014&#39;te de &quot;Necip Fazıl Saygı &Ouml;d&uuml;l&uuml;&quot;n&uuml; aldı.</p> <h3>Kud&uuml;s&#39;&uuml;ne 81 yaşında kavuştu</h3> <p>T&uuml;rk edebiyatının &quot;Kud&uuml;s Şairi&quot; olarak tanımlanan usta yazar, Kud&uuml;s i&ccedil;in hissettiği y&uuml;rek sızısını, &quot;Y&uuml;reğimin yarısı Mekke&#39;dir, geri kalanı da Medine&#39;dir. &Uuml;st&uuml;nde bir t&uuml;l gibi Kud&uuml;s vardır&quot; ifadeleriyle kaleme d&ouml;kt&uuml;.</p> <p>Pakdil&#39;in en &ccedil;ok bilinen şiirlerinden &quot;Anneler ve Kud&uuml;sler&quot; şiiri şu mısralarla hafızalara kazındı:</p> <p>&quot;T&ucirc;r Dağını yaşa/ Ki bilesin nerde Kud&uuml;s/ Ben Kud&uuml;s&#39;&uuml; kol saati gibi taşıyorum/ Ayarlanmadan Kud&uuml;s&#39;e/ Boşuna vakit ge&ccedil;irirsin/ Buz tutar/ G&ouml;z&uuml;n g&ouml;rmez olur/ Gel / Anne ol / &Ccedil;&uuml;nk&uuml; anne / Bir &ccedil;ocuktan bir Kud&uuml;s yapar / Adam baba olunca / İ&ccedil;inde bir Kud&uuml;s canlanır / Y&uuml;r&uuml; kardeşim / Ayaklarına bir Kud&uuml;s g&uuml;c&uuml; gelsin&quot;</p> <p>Nuri Pakdil, 2015&#39;te 81 yaşında geldiğinde Kud&uuml;s&#39;e giderek, Mescid-i Aksa&#39;da cuma namazı kıldı ve hayali ger&ccedil;ek oldu.</p> <p>İslam d&uuml;nyasının Kud&uuml;s&#39;e tavrını &ccedil;ok &quot;trajik&quot; bulduğunu dile getiren Pakdil, &quot;Zaten İslam d&uuml;nyası kendi arasında kavgalı durumdadır ve maalesef Kud&uuml;s&rsquo;e y&ouml;nelme imkanı şu anda g&ouml;z&uuml;km&uuml;yor. İslam d&uuml;nyasının kurtuluşu ancak ve ancak T&uuml;rkiye&rsquo;nin ayağa kalkmasıyla m&uuml;mk&uuml;n olacaktır. Ben yery&uuml;z&uuml;ndeki İslami hareketin, T&uuml;rkiye&rsquo;den başlayacağına inanıyorum. Bu inancı i&ccedil;imde her zaman capcanlı tutuyorum. T&uuml;rkiye&rsquo;deki İslami uyanışa b&uuml;y&uuml;k &ouml;nem veriyorum.&quot; demişti.</p> <p>Edebiyat &ccedil;evrelerinin b&uuml;y&uuml;k saygı duyduğu Pakdil, &quot;Klas Duruş&quot; i&ccedil;in gen&ccedil;lere, &quot;Paraya pula metelik vermemek, adil olmak, insanlarla sıcak ilişki kurmak, &ccedil;ok kitap okumak, bir yabancı dil &ouml;ğrenmek, geziler yapıp, notlar tutmak ve İstanbul&#39;u tanımaya &ccedil;alışmak&quot; tavsiyelerinde bulunmuştu.</p> <p>Nuri Pakdil, &uuml;st solunum yolları enfeksiyonu nedeni ile kaldırıldığı Ankara Şehir Hastanesi&#39;nde 18 Ekim 2019&#39;da 85 yaşındayken hayatını kaybetti. Usta edebiyat&ccedil;ının cenazesi, Hacı Bayram Veli Camisi&#39;nden kılınan cenaze namazının ardından Taceddin Dergahı&#39;nda defnedildi.</p> <p>T&uuml;rk edebiyatının usta ismi hakkında yapılmış sempozyum, tez, dergi, kitap ve belgesel &ccedil;alışmalardan bazıları ise şunlardır:</p> <p>&quot;Hece Dergisi: Edebiyat Dergisi ve Nuri Pakdil &Ouml;zel Sayısı&quot;, &quot;Dilimin D&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;nce Sustum -Sıddık Akbayır&quot;, &quot;D&uuml;ş&uuml;nen Kalem Nuri Pakdil Sempozyumu&quot;, &quot;Yedi İklim Dergisi 58. Sayı: Nuri Pakdil Ustamıza&quot;, &quot;S&uuml;kut Suretinde Şerhi-Ali G&ouml;&ccedil;er&quot;, &quot;Nuri Pakdil&#39;de Protest Tavız (Yayınlanmış Y&uuml;ksek Lisans Tezi) - Tuğba Doğan&quot;, &quot;Abds&uuml;rd Tiyatro Bağlamında Nuri Pakdil&#39;in Umut Adlı Oyunu &Uuml;zerine Bir İnceleme (Makale) - Nil&uuml;fer İlhan&quot;, &quot;Nuri Pakdil Belgeseli - TRT&quot;, &quot;Yedi G&uuml;zel Adam - TRT (dizi)&quot;</p> <p>Nuri Pakdil&#39;in hayatı boyunca kaleme aldığı 42 eserden bazıları da şunlardır:</p> <p>&quot;Umut (oyun)-1974&quot;, &quot;Harikalar Tablosu (&ccedil;eviri)-1974&quot;, &quot;Ay Operası (&ccedil;eviri)- 1975&quot;, &quot;Bağlanma (deneme)- 1979&quot;, &quot;Put Yapımevleri (oyun) -1980&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları-I (deneme)- 1980&quot;, &quot;Bir Yazarın Notları-II (deneme)- 1981&quot;, &quot;Edebiyat Kulesi (deneme)- 1984&quot;, &quot;Derviş H&uuml;neri (deneme)- 1997&quot;, &quot;Arap Saati (deneme)- 1997&quot;, &quot;Klas Duruş(deneme)- 1997&quot;, &quot;Osmanlı Simit&ccedil;iler Kasidesi (şiir)- 1999&quot;, &quot;Bakır D&ouml;nemi (oyun) 2014&quot;</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.