Kamu bankalarının 15 yıllık değişim ve dönüşümü

EKONOMİ (AA) - Anadolu Ajansı | 03.02.2020 - 14:39, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Kamu bankalarının 15 yıllık değişim ve dönüşümü

Geçmiş yıllarda kriz dönemlerinde "görev zararları" ile adından söz ettiren kamu bankaları, son 15 yıldaki dönüşümle karlılıkları, düşük faiz oranları, mega projelere sundukları finansman desteği ve ekonomideki etkin rolleri ile konuşuluyor.
<p>Kamu bankaları,&nbsp;kriz d&ouml;nemlerinde &quot;g&ouml;rev zararları&quot; ile adından s&ouml;z ettirirken, son&nbsp;15 yıldaki d&ouml;n&uuml;ş&uuml;mle&nbsp;karlılıkları, d&uuml;ş&uuml;k faiz oranları, mega projelere sundukları finansman desteği ve ekonomideki etkin rolleri ile konuşuluyor.</p> <p>2000&#39;li yılların başındaki kriz d&ouml;nemlerinde g&ouml;rev zararı alacakları, y&uuml;ksek bor&ccedil;lanma d&uuml;zeyleri ve sermaye ihtiya&ccedil;ları konularıyla g&uuml;ndeme gelen kamu bankaları, son 15 yıllık s&uuml;re&ccedil;te yenilenen iş modelleri ve finansal yapılanmalarıyla anılır oldu.</p> <p>Kriz sonrasında kamu bankalarının yapılandırılması ve bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n yeniden d&uuml;zenlenmesi i&ccedil;in yoğun &ccedil;alışmalar yapıldı. &Ouml;zellikle 4603 sayılı kanun, kamu bankalarının rekabete hazırlanmasına imkan sağladı.</p> <p>Ge&ccedil;miş yıllarda asli faaliyetlerinden zarar eden kamu bankaları, ağırlıklı Hazine&#39;ye bor&ccedil; verirken, bilan&ccedil;olarının i&ccedil;indeki kredilerin payı y&uuml;zde 20&#39;ler seviyesinde idi.</p> <p>Kamu bankaları, bireysel kredi, esnaf ve sanatkarlara kredi imkanı sunarken, ticari kredilerde ve mega projelere finansmanında &ccedil;ok geri kalmıştı.</p> <p>Son 15 yılda kamu bankalarının katettiği mesafe, hem bilan&ccedil;o kalemlerinde hem de T&uuml;rkiye ekonomisinde g&ouml;r&uuml;ld&uuml;.</p> <h3>Kamu bankalarının b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 1,5 trilyon lirayı aştı</h3> <p>T&uuml;rkiye&#39;de son 15 yılda sağlanan siyasi ve ekonomik istikrar, ekonomik ve mali politikalardaki kararlılık, kamu bankalarına da yansıdı. Ziraat Bankası, Halkbank ve VakıfBank, s&ouml;z konusu d&ouml;nemde bilan&ccedil;o d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m&uuml;n&uuml; sağlıklı bir şekilde başararak, reel sekt&ouml;r&uuml; ve KOBİ&#39;leri daha fazla destekler duruma geldi.</p> <p>&Uuml;&ccedil; kamu bankasının 2000 yılında 77,1 milyar lira olan aktif b&uuml;y&uuml;l&uuml;ğ&uuml;, her sene kademeli olarak artış g&ouml;sterdi. 2004 yılında 100 milyar liranın &uuml;zerine &ccedil;ıkan aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;k, 2019&#39;da 1 trilyon 532 milyar liraya ulaştı. B&ouml;ylece kamu bankaların aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; yaklaşık 15 yılda 13 kat arttı.</p> <p>Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n ge&ccedil;en sonu itibarıyla aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 4 trilyon 492 milyar lira d&uuml;zeyinde ger&ccedil;ekleşti.</p> <h3>Kamu bankaları asli g&ouml;revine d&ouml;nd&uuml;</h3> <p>Kamu bankalarının, 2000 ve &ouml;ncesi yıllarda menkul kıymetlerin bilan&ccedil;oları i&ccedil;indeki payı y&uuml;zde 40&#39;ın &uuml;zerinde iken, bankaların asli g&ouml;revlerine d&ouml;nmesiyle bu oran y&uuml;zde 10&#39;un altına geriledi.</p> <p>2000 yılında bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ndeki menkul kıymetlerin y&uuml;zde 70&#39;i kamu bankalarının bilan&ccedil;olarında bulunuyordu. Kamu bankalarının Hazine&#39;ye bor&ccedil; vermek yerine reel sekt&ouml;r&uuml; fonlaması ile bu oran 2019&#39;da y&uuml;zde 45 seviyesine indi.</p> <p>Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n kredi bakiyesi 2000 yılında 49 milyar lira iken, kamu bankalarının payı ise y&uuml;zde 18 d&uuml;zeyindeydi. 2004 yılına gelindiğinde kamu bankalarının payı y&uuml;zde 21&#39;in &uuml;zerini g&ouml;rd&uuml;. Yıllar itibarıyla bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n kredi bakiyesinde kamu bankalarının payı kademeli artarak 2018&#39;de y&uuml;zde 34,4&#39;e ve 2019&#39;da y&uuml;zde 35,5&#39;e ulaştı. 2019&#39;da kamu bankalarının kredi bakiyesi b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 922,5 milyar lira oldu.</p> <p>Son yıllarda KOBİ&#39;lere finansman desteği anlamında &ouml;nemli kampanyalar yapan kamu bankalarının bu alandaki kredi bakiyesi, 2019 yıl sonunda 250 milyar liraya dayandı.</p> <p>Kamu bankalarının, sekt&ouml;r&uuml;n toplam KOBİ kredi bakiyesindeki payı 2000&#39;li yıllarında başında y&uuml;zde 20&#39;nin altında iken, 2019&#39;da y&uuml;zde 40&#39;ın &uuml;zerine &ccedil;ıktı.</p> <p>Ticari, konut, taşıt, t&uuml;ketici, ihracat gibi farklı kredi t&uuml;rlerinde kamu bankaları, kullandırılan kredilerin en az 3&#39;te birini verir duruma geldi.</p> <h3>&Ouml;zkaynaklar 11 kat arttı</h3> <p>2000-2001 krizlerinde bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ndeki olumsuz gelişmeler kamu bankalarını da etkilemişti. 2000 yılında 74 milyon lira d&ouml;nem zararı yazan kamu bankaları, yeniden yapılanma, reel ekonomiyi destekleme gibi adımlarla faaliyetlerini karlılıkla s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. 2018 yılında 14,7 milyar lira net kar elde eden kamu bankaları, ge&ccedil;en yıl 11,4 milyar lira kar a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Kamu bankalarının 2000 yılından 6 milyar liranın &uuml;zerinde olan &ouml;zkaynak b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;, 2004 yılında 11 milyar lirayı aştı. Kamu bankalarının &ouml;zkaynak toplamı yaklaşık 15 yılda 11 katlık artışla 2019&#39;da 136,8 milyar liraya y&uuml;kseldi.</p> <h3>Kamu bankalarında rasyolar iyileşti</h3> <p>Kamu bankalarının finansal oyuncu olarak sekt&ouml;rde ağırlığını hissettirmesi, faaliyetlerinden kar elde etmesi ve proaktif davranmasıyla rasyolarda da pozitif gelişmeler yaşandı.</p> <p>2000&#39;li yıllarda &ccedil;ift haneli olan takipteki alacak rasyosu (NPL), 2000 yılında y&uuml;zde 30&#39;un hemen altına bulunurken, bankacılık sekt&ouml;r&uuml;nde bu oran y&uuml;zde 11,5 d&uuml;zeyindeydi. Kredilerde se&ccedil;ici davranarak, aktif kalitesini koruyan kamu bankalarında takipteki kredi rasyosunda (NPL) iyileşme oldu.</p> <p>Kamu bankalarının NPL rasyosu 2004&#39;te y&uuml;zde 10,7&#39;ye, 2009&#39;da y&uuml;zde 4,5&#39;e, 2018&#39;de y&uuml;zde 3,04&#39;e kadar geriledi. Ge&ccedil;en yıl kasım ayında bu oran y&uuml;zde 4,05 olarak ger&ccedil;ekleşti.</p> <p>Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n NPL rasyosu da aynı d&ouml;nemlerde azalsa da kamu bankalarında bu oran her zaman daha d&uuml;ş&uuml;k seviyede ger&ccedil;ekleşti.</p> <p>Kredilerin mevduata oranı kamu bankalarında 2004 yılında y&uuml;zde 28,9 iken, sekt&ouml;rde bu oran y&uuml;zde 55&#39;in &uuml;zerinde bulunuyordu. Kamu bankalarının kredi kanallarını daha etkin kullanması ve reel sekt&ouml;r&uuml; fonlama iştahının artmasıyla kredi/mevduat rasyosu 2019&#39;da y&uuml;zde 110,8&#39;e y&uuml;kseldi. Aynı d&ouml;nemde sekt&ouml;r&uuml;n kredi/mevduat oranı y&uuml;zde 110 oldu.</p> <p>Kamu bankalarının yurt i&ccedil;i personel, şube ve ATM sayılarının sekt&ouml;r i&ccedil;indeki payları y&uuml;zde 30 civarında yatay seyrediyor.</p> <p>Ge&ccedil;en yıl sonu itibarıyla kamu bankalarında yurt i&ccedil;inde 3 bin 674 şubede 60 bin 151 personel istihdam edilirken, 15 bin 539 ATM&#39;le hizmet veriliyor.</p> <h3>G&ouml;rev zararı tarih oldu</h3> <p>Kamu bankaları kriz yıllarında &quot;g&ouml;rev zararları&quot; nedeniyle adından s&ouml;z ettiriyordu. Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n yeniden yapılandırılması ve asli g&ouml;revlere d&ouml;n&uuml;ş&uuml;n sağlanmasıyla kamu bankalarının faaliyetlerinden &ouml;t&uuml;r&uuml; g&ouml;rev zararları da tarih oldu.</p> <p>T&uuml;rkiye&#39;nin tarihi mega projelerine finansman desteği sunarak, &ouml;nemli g&ouml;revleri yerine getiren kamu bankaları, son birka&ccedil; yılda da &ouml;zellikle ticari, konut ve taşıt kredi faiz oranlarının d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesinde &ouml;nc&uuml; rol oynadılar. Kamu bankaları, reel sekt&ouml;r&uuml;n ve vatandaşların d&uuml;ş&uuml;k oranlarla krediye erişimini sağladı.</p>
Geçmiş yıllarda kriz dönemlerinde "görev zararları" ile adından söz ettiren kamu bankaları, son 15 yıldaki dönüşümle karlılıkları, düşük faiz oranları, mega projelere sundukları finansman desteği ve ekonomideki etkin rolleri ile konuşuluyor.
<p>Kamu bankaları,&nbsp;kriz d&ouml;nemlerinde &quot;g&ouml;rev zararları&quot; ile adından s&ouml;z ettirirken, son&nbsp;15 yıldaki d&ouml;n&uuml;ş&uuml;mle&nbsp;karlılıkları, d&uuml;ş&uuml;k faiz oranları, mega projelere sundukları finansman desteği ve ekonomideki etkin rolleri ile konuşuluyor.</p> <p>2000&#39;li yılların başındaki kriz d&ouml;nemlerinde g&ouml;rev zararı alacakları, y&uuml;ksek bor&ccedil;lanma d&uuml;zeyleri ve sermaye ihtiya&ccedil;ları konularıyla g&uuml;ndeme gelen kamu bankaları, son 15 yıllık s&uuml;re&ccedil;te yenilenen iş modelleri ve finansal yapılanmalarıyla anılır oldu.</p> <p>Kriz sonrasında kamu bankalarının yapılandırılması ve bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n yeniden d&uuml;zenlenmesi i&ccedil;in yoğun &ccedil;alışmalar yapıldı. &Ouml;zellikle 4603 sayılı kanun, kamu bankalarının rekabete hazırlanmasına imkan sağladı.</p> <p>Ge&ccedil;miş yıllarda asli faaliyetlerinden zarar eden kamu bankaları, ağırlıklı Hazine&#39;ye bor&ccedil; verirken, bilan&ccedil;olarının i&ccedil;indeki kredilerin payı y&uuml;zde 20&#39;ler seviyesinde idi.</p> <p>Kamu bankaları, bireysel kredi, esnaf ve sanatkarlara kredi imkanı sunarken, ticari kredilerde ve mega projelere finansmanında &ccedil;ok geri kalmıştı.</p> <p>Son 15 yılda kamu bankalarının katettiği mesafe, hem bilan&ccedil;o kalemlerinde hem de T&uuml;rkiye ekonomisinde g&ouml;r&uuml;ld&uuml;.</p> <h3>Kamu bankalarının b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 1,5 trilyon lirayı aştı</h3> <p>T&uuml;rkiye&#39;de son 15 yılda sağlanan siyasi ve ekonomik istikrar, ekonomik ve mali politikalardaki kararlılık, kamu bankalarına da yansıdı. Ziraat Bankası, Halkbank ve VakıfBank, s&ouml;z konusu d&ouml;nemde bilan&ccedil;o d&ouml;n&uuml;ş&uuml;m&uuml;n&uuml; sağlıklı bir şekilde başararak, reel sekt&ouml;r&uuml; ve KOBİ&#39;leri daha fazla destekler duruma geldi.</p> <p>&Uuml;&ccedil; kamu bankasının 2000 yılında 77,1 milyar lira olan aktif b&uuml;y&uuml;l&uuml;ğ&uuml;, her sene kademeli olarak artış g&ouml;sterdi. 2004 yılında 100 milyar liranın &uuml;zerine &ccedil;ıkan aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;k, 2019&#39;da 1 trilyon 532 milyar liraya ulaştı. B&ouml;ylece kamu bankaların aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; yaklaşık 15 yılda 13 kat arttı.</p> <p>Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n ge&ccedil;en sonu itibarıyla aktif b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 4 trilyon 492 milyar lira d&uuml;zeyinde ger&ccedil;ekleşti.</p> <h3>Kamu bankaları asli g&ouml;revine d&ouml;nd&uuml;</h3> <p>Kamu bankalarının, 2000 ve &ouml;ncesi yıllarda menkul kıymetlerin bilan&ccedil;oları i&ccedil;indeki payı y&uuml;zde 40&#39;ın &uuml;zerinde iken, bankaların asli g&ouml;revlerine d&ouml;nmesiyle bu oran y&uuml;zde 10&#39;un altına geriledi.</p> <p>2000 yılında bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ndeki menkul kıymetlerin y&uuml;zde 70&#39;i kamu bankalarının bilan&ccedil;olarında bulunuyordu. Kamu bankalarının Hazine&#39;ye bor&ccedil; vermek yerine reel sekt&ouml;r&uuml; fonlaması ile bu oran 2019&#39;da y&uuml;zde 45 seviyesine indi.</p> <p>Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n kredi bakiyesi 2000 yılında 49 milyar lira iken, kamu bankalarının payı ise y&uuml;zde 18 d&uuml;zeyindeydi. 2004 yılına gelindiğinde kamu bankalarının payı y&uuml;zde 21&#39;in &uuml;zerini g&ouml;rd&uuml;. Yıllar itibarıyla bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n kredi bakiyesinde kamu bankalarının payı kademeli artarak 2018&#39;de y&uuml;zde 34,4&#39;e ve 2019&#39;da y&uuml;zde 35,5&#39;e ulaştı. 2019&#39;da kamu bankalarının kredi bakiyesi b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml; 922,5 milyar lira oldu.</p> <p>Son yıllarda KOBİ&#39;lere finansman desteği anlamında &ouml;nemli kampanyalar yapan kamu bankalarının bu alandaki kredi bakiyesi, 2019 yıl sonunda 250 milyar liraya dayandı.</p> <p>Kamu bankalarının, sekt&ouml;r&uuml;n toplam KOBİ kredi bakiyesindeki payı 2000&#39;li yıllarında başında y&uuml;zde 20&#39;nin altında iken, 2019&#39;da y&uuml;zde 40&#39;ın &uuml;zerine &ccedil;ıktı.</p> <p>Ticari, konut, taşıt, t&uuml;ketici, ihracat gibi farklı kredi t&uuml;rlerinde kamu bankaları, kullandırılan kredilerin en az 3&#39;te birini verir duruma geldi.</p> <h3>&Ouml;zkaynaklar 11 kat arttı</h3> <p>2000-2001 krizlerinde bankacılık sekt&ouml;r&uuml;ndeki olumsuz gelişmeler kamu bankalarını da etkilemişti. 2000 yılında 74 milyon lira d&ouml;nem zararı yazan kamu bankaları, yeniden yapılanma, reel ekonomiyi destekleme gibi adımlarla faaliyetlerini karlılıkla s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. 2018 yılında 14,7 milyar lira net kar elde eden kamu bankaları, ge&ccedil;en yıl 11,4 milyar lira kar a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Kamu bankalarının 2000 yılından 6 milyar liranın &uuml;zerinde olan &ouml;zkaynak b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğ&uuml;, 2004 yılında 11 milyar lirayı aştı. Kamu bankalarının &ouml;zkaynak toplamı yaklaşık 15 yılda 11 katlık artışla 2019&#39;da 136,8 milyar liraya y&uuml;kseldi.</p> <h3>Kamu bankalarında rasyolar iyileşti</h3> <p>Kamu bankalarının finansal oyuncu olarak sekt&ouml;rde ağırlığını hissettirmesi, faaliyetlerinden kar elde etmesi ve proaktif davranmasıyla rasyolarda da pozitif gelişmeler yaşandı.</p> <p>2000&#39;li yıllarda &ccedil;ift haneli olan takipteki alacak rasyosu (NPL), 2000 yılında y&uuml;zde 30&#39;un hemen altına bulunurken, bankacılık sekt&ouml;r&uuml;nde bu oran y&uuml;zde 11,5 d&uuml;zeyindeydi. Kredilerde se&ccedil;ici davranarak, aktif kalitesini koruyan kamu bankalarında takipteki kredi rasyosunda (NPL) iyileşme oldu.</p> <p>Kamu bankalarının NPL rasyosu 2004&#39;te y&uuml;zde 10,7&#39;ye, 2009&#39;da y&uuml;zde 4,5&#39;e, 2018&#39;de y&uuml;zde 3,04&#39;e kadar geriledi. Ge&ccedil;en yıl kasım ayında bu oran y&uuml;zde 4,05 olarak ger&ccedil;ekleşti.</p> <p>Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n NPL rasyosu da aynı d&ouml;nemlerde azalsa da kamu bankalarında bu oran her zaman daha d&uuml;ş&uuml;k seviyede ger&ccedil;ekleşti.</p> <p>Kredilerin mevduata oranı kamu bankalarında 2004 yılında y&uuml;zde 28,9 iken, sekt&ouml;rde bu oran y&uuml;zde 55&#39;in &uuml;zerinde bulunuyordu. Kamu bankalarının kredi kanallarını daha etkin kullanması ve reel sekt&ouml;r&uuml; fonlama iştahının artmasıyla kredi/mevduat rasyosu 2019&#39;da y&uuml;zde 110,8&#39;e y&uuml;kseldi. Aynı d&ouml;nemde sekt&ouml;r&uuml;n kredi/mevduat oranı y&uuml;zde 110 oldu.</p> <p>Kamu bankalarının yurt i&ccedil;i personel, şube ve ATM sayılarının sekt&ouml;r i&ccedil;indeki payları y&uuml;zde 30 civarında yatay seyrediyor.</p> <p>Ge&ccedil;en yıl sonu itibarıyla kamu bankalarında yurt i&ccedil;inde 3 bin 674 şubede 60 bin 151 personel istihdam edilirken, 15 bin 539 ATM&#39;le hizmet veriliyor.</p> <h3>G&ouml;rev zararı tarih oldu</h3> <p>Kamu bankaları kriz yıllarında &quot;g&ouml;rev zararları&quot; nedeniyle adından s&ouml;z ettiriyordu. Bankacılık sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n yeniden yapılandırılması ve asli g&ouml;revlere d&ouml;n&uuml;ş&uuml;n sağlanmasıyla kamu bankalarının faaliyetlerinden &ouml;t&uuml;r&uuml; g&ouml;rev zararları da tarih oldu.</p> <p>T&uuml;rkiye&#39;nin tarihi mega projelerine finansman desteği sunarak, &ouml;nemli g&ouml;revleri yerine getiren kamu bankaları, son birka&ccedil; yılda da &ouml;zellikle ticari, konut ve taşıt kredi faiz oranlarının d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmesinde &ouml;nc&uuml; rol oynadılar. Kamu bankaları, reel sekt&ouml;r&uuml;n ve vatandaşların d&uuml;ş&uuml;k oranlarla krediye erişimini sağladı.</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.