Kovid-19 küresel turizm sektörünü ve Türkiye'yi nasıl etkileyecek?

EKONOMİ (AA) - Anadolu Ajansı | 14.05.2020 - 23:36, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Kovid-19 küresel turizm sektörünü ve Türkiye'yi nasıl etkileyecek?

Türkiye’nin Kovid-19 nedeniyle ortaya çıkan fırsatlardan yararlanması turizm sektöründe yenilikleri beraberinde getirecektir. Değişen alışkanlıklara bağlı olarak reforme edilecek turizm sektörü, sağlığı temel alan bir perspektifle gelişecektir.
<p>2019 yılının son g&uuml;nlerinde &Ccedil;in&rsquo;in Hubey eyaletinin Vuhan kentinde ortaya &ccedil;ıkan &ouml;l&uuml;mc&uuml;l yeni tip koronavir&uuml;s (Kovid-19), k&uuml;resel ulaşım ağı nedeniyle hızlı bir şekilde yayıldı. Bulaşma hızı nedeniyle h&uuml;k&uuml;metleri &ccedil;aresiz bırakan salgın, d&uuml;nya ekonomisinde ani şokların yaşanmasına sebep oldu. FED&rsquo;in faiz indirimlerini takip eden d&uuml;nya merkez bankaları, piyasaya 2008 krizinden beri g&ouml;r&uuml;lmemiş miktarlarda para enjekte ederken, &uuml;lkeler salgınla m&uuml;cadele b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de kendi başlarına kaldılar. Şehirlerin karantinaya alındığı, uluslararası panik nedeniyle ulusal para birimleri ve borsaların ani &ccedil;&ouml;k&uuml;şler yaşadığı, talebin azaldığı ve ekonomik aktivitenin zayıfladığı mevcut konjonkt&uuml;r, k&uuml;resel bir krizin ayak seslerini andırıyor. Ticaret ve tedarik zincirini tehdit eder hale gelen panik ortamı ve kısıtlamalar ise yalnız kalan h&uuml;k&uuml;metleri kendi ulusal kaynaklarıyla baş başa bırakmış durumda. Gerekli tıbbi malzeme ve gıda &uuml;r&uuml;nlerinden yoksun kalan devletler &ccedil;areyi kamu merkezli el koyma uygulamalarında arıyor. Ancak İtalya, Almanya, ABD ve &Ccedil;ekya gibi &uuml;lkeler tarafından başvurulan el koyma uygulamaları salgının yayılma hızını d&uuml;ş&uuml;rmekten uzak. G&uuml;ney Kore, Japonya, Singapur, Hong Kong ve Vietnam modelleri ise daha başarılı &ouml;rnekler olarak &ouml;n plana &ccedil;ıktılar. Vir&uuml;s&uuml;n yayılma hızını, erkenken aldıkları sıkı tedbirlerle kıran Doğu Asya &uuml;lkeleri, salgınla m&uuml;cadelede diğer &uuml;lkelerden pozitif anlamda ayrılıyorlar.</p> <p>D&uuml;nya ekonomisinin b&uuml;y&uuml;k bir b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml; oluşturan Avrupa ve Kuzey Amerika&rsquo;da alınan karantina kararları ekonomik aktivitenin azalmasına sebep olurken k&uuml;resel talep neredeyse b&uuml;t&uuml;n sekt&ouml;rlerde d&uuml;ş&uuml;ş g&ouml;stermekte. Bu talep daralmasına bağlı olarak, şimdiden 195 milyon kişi işini kaybetmiş durumda. Kısa bir s&uuml;re i&ccedil;inde işsizlik rakamlarının &ccedil;ift haneye ulaşması krizin etkilerini artırdı ve salgının sebep olduğu problemler kronik bir hale geldi. Gelecek d&ouml;nemde h&uuml;k&uuml;metlerin ana g&uuml;ndem maddelerinden biri olacak istihdam ve işsizlik, uzun yıllar s&uuml;recek bir kriz s&uuml;recine işaret ediyor. Ortaya &ccedil;ıkan k&uuml;resel krizin etkilerini kestirmenin zorluğu ise turizm sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından daha vahim bir duruma işaret ediyor. Zira insanların bu t&uuml;r kriz durumlarında vazge&ccedil;tiği ilk harcama kalemi, l&uuml;ks bir t&uuml;ketim &uuml;r&uuml;n&uuml; olan turizmdir. Ayrıca Kovid-19 sebebiyle ulaşımın kısıtlanması sekt&ouml;r&uuml; derinden etkilemiş ve t&uuml;keticileri turizm harcamalarından uzaklaştırmıştır. Sekt&ouml;rde istihdam edilen 100 milyondan fazla kişinin işine tehdit oluşturan vir&uuml;s, aynı zamanda diğer hizmet sekt&ouml;r&uuml; ağırlıklı alanlara da zarar verebilecek potansiyele sahip. D&uuml;nya ekonomisinin y&uuml;zde 10,4&rsquo;&uuml; kadar bir hacme sahip olan turizm sekt&ouml;r&uuml; 319 milyon kişiye istihdam sağlıyor. 2019 yılı rakamlarına g&ouml;re k&uuml;resel ekonomide yaratılan iş sahalarının y&uuml;zde 20&rsquo;sini oluşturan turizm sekt&ouml;r&uuml;, d&uuml;nya istihdamının ise y&uuml;zde 10&rsquo;unu kapsıyor.</p> <h3>D&uuml;nya ekonomisinde turizm</h3> <p>D&uuml;nya&rsquo;da sanayiden sonra ikinci b&uuml;y&uuml;k ekonomik sekt&ouml;r olan turizm ABD, Almanya, Japonya, Fransa, İngiltere ve T&uuml;rkiye gibi &uuml;lkeler i&ccedil;in ekonominin itici &ccedil;arklarından. &Ouml;rneğin Avrupa genelinde 2,2 trilyon dolarlık hacme sahip olan turizm sekt&ouml;r&uuml;, Asya&rsquo;daysa 2,1 trilyon dolarlık bir ekonominin oluşmasına katkı sağlıyor. K&uuml;resel ekonomide 2018&rsquo;de 2,75 ve 2019&rsquo;da 2,84 trilyon dolarlık bir yer kaplayan sekt&ouml;r&uuml;n, 2029 yılına kadar 4 trilyon dolarlık hacme ulaşacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Yatırım, arz zinciri ve gelir gibi unsurların eklenmesiyle d&uuml;nya ekonomisinde 2018&rsquo;de 8,81 ve 2019&rsquo;da 9,12 trilyon dolarlık payı olan turizm sekt&ouml;r&uuml;, oluşturduğu hareketlilikle k&uuml;resel ekonominin en m&uuml;him payandalarından biri. 2029&rsquo;da d&uuml;nyadaki toplam istihdama 420 milyon kişilik bir kapasiteyle katkı sağlaması beklenen sekt&ouml;r, yapılan yatırımların ise 1,45 trilyon dolar artmasını sağlayacaktır.</p> <p>Ne var ki Kovid-19 olarak adlandırılan &ouml;l&uuml;mc&uuml;l vir&uuml;s&uuml;n ortaya &ccedil;ıkmasının t&uuml;keticileri genel harcama alışkanlıklarından alıkoymasıyla talep de hızlı bir şekilde azaldı. D&uuml;nya ekonomisine 6 trilyon dolar maliyeti olduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len pandeminin en fazla etkilediği sekt&ouml;r ise ulaşım. Ulaşımın kısıtlandığı mevcut panik ortamından turizm sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n olumsuz şekilde etkilenmemesi m&uuml;mk&uuml;n değil.</p> <h3>Turizm sekt&ouml;r&uuml;nde krizi &ouml;nlemek m&uuml;mk&uuml;n m&uuml;?</h3> <p>Kovid-19 nedeniyle sekt&ouml;r&uuml;n şimdiden 30 ila 50 milyar dolar arasında bir zararının olduğunu a&ccedil;ıklayan D&uuml;nya Ulaşım ve Turizm Konseyi (UNWTO), en b&uuml;y&uuml;k gelir kaybının Asya-Pasifik b&ouml;lgesinde yaşanacağını vurguladı. Asya genelinde turist sayısının y&uuml;zde 12 azalması beklenirken sekt&ouml;r&uuml;n bu yıl y&uuml;zde 4 olarak a&ccedil;ıklanan b&uuml;y&uuml;me rakamına ulaşması zor g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Vir&uuml;s&uuml;n turizm sekt&ouml;r&uuml;yle ilintili işletmelerin y&uuml;zde 80&rsquo;nini etkilemesinin beklendiğini a&ccedil;ıklayan D&uuml;nya Ulaşım ve Turizm Konseyi Genel Sekreteri Zurab Pololikaşvili ekonomik b&uuml;y&uuml;me, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir kalkınma, istihdam ve uluslararası işbirliğine katkı sağlayan sekt&ouml;r&uuml;n salgından negatif etkilendiğini dile getirdi. Ayrıca 2020&rsquo;de turist sayısının y&uuml;zde 50&rsquo;den fazla d&uuml;şeceğini vurgulayan Konsey, mevcut şartların 2008 k&uuml;resel finansal krizinden daha ağır olduğunu a&ccedil;ıkladı. SARS salgınına kıyasla Kovid-19 sekt&ouml;r&uuml; daha derinden etkiledi ve bir&ccedil;ok turizm &uuml;lkesinin gelirlerinde ciddi azalmalara sebep oldu. Bu gelir kaybının kısa bir s&uuml;re i&ccedil;inde telafi edilmesinin m&uuml;mk&uuml;n olmadığının değerlendirildiği mevcut durumda, t&uuml;m kamu giderlerinde ise artış yaşanıyor. &Ouml;zellikle turizm sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n milli geliri i&ccedil;indeki payı y&uuml;ksek olan &uuml;lkelerin, g&uuml;n&uuml;m&uuml;zde yaşanan krizden daha fazla etkileneceği s&ouml;ylenebilir.</p> <p>İtalya, İspanya, Arjantin, ABD, Almanya, Rusya ve daha bir&ccedil;ok &uuml;lkede karantina şartlarının uygulanması insanların seyahatlerine kısıtlama getirirken, firmaların yeterli &uuml;retim yapamama ihtimali ortaya &ccedil;ıktı. İnsanları yağma hareketlerine dahi s&uuml;r&uuml;kleyebilecek bir potansiyeli barındıran k&uuml;resel panik ortamında, ulaşım kısıtlamaları sekt&ouml;re doğrudan zarar verecek reel tehdittir. &Ouml;rneğin ABD&rsquo;nin Avrupa&rsquo;yı da kapsayacak şekilde u&ccedil;uş yasağı getirmesi, aylık 850 binden fazla kişinin kullandığı bir havayolu hattının kapanmasına sebep oldu. ABD ekonomisine yıllık 3,4 milyar dolarlık katkı sağlayan Avrupa&rsquo;dan havayoluyla gelişlerin kısıtlanması, 5 milyon kişinin işine tehdit oluşturuyor. ABD &ouml;rneğine kıyasla, t&uuml;m d&uuml;nyadaki turizm gelirlerinde bu yıl i&ccedil;in 450 milyar dolarlık bir kayıp yaşanacağı hesaplanıyor. Sekt&ouml;r&uuml;n toplam gelirlerinin &uuml;&ccedil;te birine tekab&uuml;l eden mevcut rakam, k&uuml;resel ekonomiyi etkileyebilecek bir b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip. Sadece Mart ayındaki ulaşım engeli nedeniyle 80 milyar dolar kaybeden d&uuml;nya turizm sekt&ouml;r&uuml;nde, 2020&rsquo;de turist sayısında 900 milyondan fazla azalma bekleniyor. Bu azalmanın 100 ila 110 milyon kişinin işine tehdit oluşturduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;rse, krizin boyutları daha iyi takdir edilebilir.</p> <p>Petrol ve değerli maden fiyatlarının ani d&uuml;ş&uuml;şlerine tepki veren ulusal para birimleri, enflasyonun yukarıya doğru ivme kazanmasına neden olabilir. Fakat neredeyse b&uuml;t&uuml;n merkez bankaları tarafından politika faizleri d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmekte ve piyasaya para enjekte edilmekte. B&ouml;ylelikle panik ortamına engel olmaya &ccedil;alışan piyasa akt&ouml;rleri, talebi canlı tutmaya &ccedil;alışıyorlar. Ayrıca t&uuml;m d&uuml;nyada h&uuml;k&uuml;metlerin a&ccedil;ıkladıkları ekonomik kurtarma paketleri 8 trilyon dolarlık bir hacme ulaşmış durumda. Fakat k&uuml;resel piyasaların olumlu tepki verdiğini s&ouml;ylemek i&ccedil;in hen&uuml;z erken. 2020 yılının sonuna kadar etkisini s&uuml;rd&uuml;rmesi beklenen salgının, turizm sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik talebin azalmasıyla zarar vereceği aşik&acirc;r. K&uuml;resel d&uuml;zeyde ulaşımda y&uuml;zde 70 azalma g&ouml;r&uuml;lmesine paralel olarak, gelirlerinde b&uuml;y&uuml;k oranda azalma meydana gelecek olan turizm sekt&ouml;r&uuml;nde, krizi &ouml;nlemenin zor olduğu, fakat kamu merkezli bir destek paketinin gerekli olduğu anlaşılıyor. Bazı &uuml;lkelerin vaka sayılarındaki azalışa bakarak turizm konusunda hazırlıklara başlaması ise sekt&ouml;rde yavaş da olsa bir toparlanma yaşanabileceğine işaret ediyor.</p> <h3>T&uuml;rkiye&rsquo;de turizm ve Kovid-19</h3> <p>2019&rsquo;da 51,7 milyon turist ağırlayarak d&uuml;nyanın en b&uuml;y&uuml;k altıncı turizm &uuml;lkesi haline gelen T&uuml;rkiye, sekt&ouml;rden kaynaklanan gelirini 34,5 milyar dolara &ccedil;ıkarmıştır. 2020 yılında 57 milyon ziyaret&ccedil;i ve 40 milyar dolarlık gelir beklentisinin ise Kovid-19 nedeniyle yakalanmasının m&uuml;mk&uuml;n olmadığı g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Otel ve u&ccedil;ak rezervasyonlarında y&uuml;zde 80 oranında d&uuml;ş&uuml;ş yaşanması, İran, Almanya, İtalya, Rusya ve İspanya gibi T&uuml;rkiye&rsquo;ye en fazla turist g&ouml;nderen &uuml;lkelerde yaşanan vir&uuml;s salgını ve karantina uygulamaları, sekt&ouml;r&uuml;n hem gelirlerinde hem de turist sayısında d&uuml;ş&uuml;ş yaşanmasına sebep oldu. Akdeniz b&ouml;lgesinin gelişmiş turizm ekonomilerinden biri olan T&uuml;rkiye, Avrupa&rsquo;nın en b&uuml;y&uuml;k d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; turizm &uuml;lkesidir. 1980&rsquo;li yıllardan itibaren gelişen bir turizm &uuml;lkesi olarak sahneye &ccedil;ıkan T&uuml;rkiye&rsquo;de salgın ekonomik ve toplumsal seviyelerde etkisini s&uuml;rd&uuml;r&uuml;rken, yaz aylarına doğru vir&uuml;s&uuml;n bulaşma hızının azalacağına dair tahminler, sekt&ouml;rde yaşanan kayıpların telafisine y&ouml;nelik bir hareketlenme yaşanabileceğine dair umutları artırıyor. Ayrıca a&ccedil;ıklanan vergi indirimleri ve turizm destek paketinin sekt&ouml;re belli oranda bir rahatlama getirmesi beklenebilir. Ne var ki korku, panik ve salgının yeni dalgalarının ortaya &ccedil;ıkabileceğine dair endişeler y&uuml;z&uuml;nden, sekt&ouml;r&uuml;n ge&ccedil;miş yıllardaki potansiyelini yakalaması uzun yıllar alacak.</p> <p>Son tahlilde, T&uuml;rkiye&rsquo;nin Kovid-19 nedeniyle ortaya &ccedil;ıkan fırsatlardan yararlanması, turizm sekt&ouml;r&uuml;nde yenilikleri beraberinde getirecektir. Değişen t&uuml;ketici alışkanlıklarına bağlı olarak reforme edilecek olan turizm sekt&ouml;r&uuml;, sağlığı temel alan bir perspektifle gelişecektir. İnsanların daha k&uuml;&ccedil;&uuml;k ve sağlığı &ouml;nceleyen otellere y&ouml;nelme ihtimali, salgın sonrası d&ouml;nemde T&uuml;rk turizm sekt&ouml;r&uuml; i&ccedil;in yeni gelir kaynakları yaratabilir. Sağlık turizminin daha fazla &ouml;n plana &ccedil;ıkması ise Kovid-19&rsquo;la m&uuml;cadelede elde edilen başarının en &ouml;nemli &ccedil;ıktıları arasında olacaktır.</p>
Türkiye’nin Kovid-19 nedeniyle ortaya çıkan fırsatlardan yararlanması turizm sektöründe yenilikleri beraberinde getirecektir. Değişen alışkanlıklara bağlı olarak reforme edilecek turizm sektörü, sağlığı temel alan bir perspektifle gelişecektir.
<p>2019 yılının son g&uuml;nlerinde &Ccedil;in&rsquo;in Hubey eyaletinin Vuhan kentinde ortaya &ccedil;ıkan &ouml;l&uuml;mc&uuml;l yeni tip koronavir&uuml;s (Kovid-19), k&uuml;resel ulaşım ağı nedeniyle hızlı bir şekilde yayıldı. Bulaşma hızı nedeniyle h&uuml;k&uuml;metleri &ccedil;aresiz bırakan salgın, d&uuml;nya ekonomisinde ani şokların yaşanmasına sebep oldu. FED&rsquo;in faiz indirimlerini takip eden d&uuml;nya merkez bankaları, piyasaya 2008 krizinden beri g&ouml;r&uuml;lmemiş miktarlarda para enjekte ederken, &uuml;lkeler salgınla m&uuml;cadele b&uuml;y&uuml;k &ouml;l&ccedil;&uuml;de kendi başlarına kaldılar. Şehirlerin karantinaya alındığı, uluslararası panik nedeniyle ulusal para birimleri ve borsaların ani &ccedil;&ouml;k&uuml;şler yaşadığı, talebin azaldığı ve ekonomik aktivitenin zayıfladığı mevcut konjonkt&uuml;r, k&uuml;resel bir krizin ayak seslerini andırıyor. Ticaret ve tedarik zincirini tehdit eder hale gelen panik ortamı ve kısıtlamalar ise yalnız kalan h&uuml;k&uuml;metleri kendi ulusal kaynaklarıyla baş başa bırakmış durumda. Gerekli tıbbi malzeme ve gıda &uuml;r&uuml;nlerinden yoksun kalan devletler &ccedil;areyi kamu merkezli el koyma uygulamalarında arıyor. Ancak İtalya, Almanya, ABD ve &Ccedil;ekya gibi &uuml;lkeler tarafından başvurulan el koyma uygulamaları salgının yayılma hızını d&uuml;ş&uuml;rmekten uzak. G&uuml;ney Kore, Japonya, Singapur, Hong Kong ve Vietnam modelleri ise daha başarılı &ouml;rnekler olarak &ouml;n plana &ccedil;ıktılar. Vir&uuml;s&uuml;n yayılma hızını, erkenken aldıkları sıkı tedbirlerle kıran Doğu Asya &uuml;lkeleri, salgınla m&uuml;cadelede diğer &uuml;lkelerden pozitif anlamda ayrılıyorlar.</p> <p>D&uuml;nya ekonomisinin b&uuml;y&uuml;k bir b&ouml;l&uuml;m&uuml;n&uuml; oluşturan Avrupa ve Kuzey Amerika&rsquo;da alınan karantina kararları ekonomik aktivitenin azalmasına sebep olurken k&uuml;resel talep neredeyse b&uuml;t&uuml;n sekt&ouml;rlerde d&uuml;ş&uuml;ş g&ouml;stermekte. Bu talep daralmasına bağlı olarak, şimdiden 195 milyon kişi işini kaybetmiş durumda. Kısa bir s&uuml;re i&ccedil;inde işsizlik rakamlarının &ccedil;ift haneye ulaşması krizin etkilerini artırdı ve salgının sebep olduğu problemler kronik bir hale geldi. Gelecek d&ouml;nemde h&uuml;k&uuml;metlerin ana g&uuml;ndem maddelerinden biri olacak istihdam ve işsizlik, uzun yıllar s&uuml;recek bir kriz s&uuml;recine işaret ediyor. Ortaya &ccedil;ıkan k&uuml;resel krizin etkilerini kestirmenin zorluğu ise turizm sekt&ouml;r&uuml; a&ccedil;ısından daha vahim bir duruma işaret ediyor. Zira insanların bu t&uuml;r kriz durumlarında vazge&ccedil;tiği ilk harcama kalemi, l&uuml;ks bir t&uuml;ketim &uuml;r&uuml;n&uuml; olan turizmdir. Ayrıca Kovid-19 sebebiyle ulaşımın kısıtlanması sekt&ouml;r&uuml; derinden etkilemiş ve t&uuml;keticileri turizm harcamalarından uzaklaştırmıştır. Sekt&ouml;rde istihdam edilen 100 milyondan fazla kişinin işine tehdit oluşturan vir&uuml;s, aynı zamanda diğer hizmet sekt&ouml;r&uuml; ağırlıklı alanlara da zarar verebilecek potansiyele sahip. D&uuml;nya ekonomisinin y&uuml;zde 10,4&rsquo;&uuml; kadar bir hacme sahip olan turizm sekt&ouml;r&uuml; 319 milyon kişiye istihdam sağlıyor. 2019 yılı rakamlarına g&ouml;re k&uuml;resel ekonomide yaratılan iş sahalarının y&uuml;zde 20&rsquo;sini oluşturan turizm sekt&ouml;r&uuml;, d&uuml;nya istihdamının ise y&uuml;zde 10&rsquo;unu kapsıyor.</p> <h3>D&uuml;nya ekonomisinde turizm</h3> <p>D&uuml;nya&rsquo;da sanayiden sonra ikinci b&uuml;y&uuml;k ekonomik sekt&ouml;r olan turizm ABD, Almanya, Japonya, Fransa, İngiltere ve T&uuml;rkiye gibi &uuml;lkeler i&ccedil;in ekonominin itici &ccedil;arklarından. &Ouml;rneğin Avrupa genelinde 2,2 trilyon dolarlık hacme sahip olan turizm sekt&ouml;r&uuml;, Asya&rsquo;daysa 2,1 trilyon dolarlık bir ekonominin oluşmasına katkı sağlıyor. K&uuml;resel ekonomide 2018&rsquo;de 2,75 ve 2019&rsquo;da 2,84 trilyon dolarlık bir yer kaplayan sekt&ouml;r&uuml;n, 2029 yılına kadar 4 trilyon dolarlık hacme ulaşacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Yatırım, arz zinciri ve gelir gibi unsurların eklenmesiyle d&uuml;nya ekonomisinde 2018&rsquo;de 8,81 ve 2019&rsquo;da 9,12 trilyon dolarlık payı olan turizm sekt&ouml;r&uuml;, oluşturduğu hareketlilikle k&uuml;resel ekonominin en m&uuml;him payandalarından biri. 2029&rsquo;da d&uuml;nyadaki toplam istihdama 420 milyon kişilik bir kapasiteyle katkı sağlaması beklenen sekt&ouml;r, yapılan yatırımların ise 1,45 trilyon dolar artmasını sağlayacaktır.</p> <p>Ne var ki Kovid-19 olarak adlandırılan &ouml;l&uuml;mc&uuml;l vir&uuml;s&uuml;n ortaya &ccedil;ıkmasının t&uuml;keticileri genel harcama alışkanlıklarından alıkoymasıyla talep de hızlı bir şekilde azaldı. D&uuml;nya ekonomisine 6 trilyon dolar maliyeti olduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;len pandeminin en fazla etkilediği sekt&ouml;r ise ulaşım. Ulaşımın kısıtlandığı mevcut panik ortamından turizm sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n olumsuz şekilde etkilenmemesi m&uuml;mk&uuml;n değil.</p> <h3>Turizm sekt&ouml;r&uuml;nde krizi &ouml;nlemek m&uuml;mk&uuml;n m&uuml;?</h3> <p>Kovid-19 nedeniyle sekt&ouml;r&uuml;n şimdiden 30 ila 50 milyar dolar arasında bir zararının olduğunu a&ccedil;ıklayan D&uuml;nya Ulaşım ve Turizm Konseyi (UNWTO), en b&uuml;y&uuml;k gelir kaybının Asya-Pasifik b&ouml;lgesinde yaşanacağını vurguladı. Asya genelinde turist sayısının y&uuml;zde 12 azalması beklenirken sekt&ouml;r&uuml;n bu yıl y&uuml;zde 4 olarak a&ccedil;ıklanan b&uuml;y&uuml;me rakamına ulaşması zor g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor. Vir&uuml;s&uuml;n turizm sekt&ouml;r&uuml;yle ilintili işletmelerin y&uuml;zde 80&rsquo;nini etkilemesinin beklendiğini a&ccedil;ıklayan D&uuml;nya Ulaşım ve Turizm Konseyi Genel Sekreteri Zurab Pololikaşvili ekonomik b&uuml;y&uuml;me, s&uuml;rd&uuml;r&uuml;lebilir kalkınma, istihdam ve uluslararası işbirliğine katkı sağlayan sekt&ouml;r&uuml;n salgından negatif etkilendiğini dile getirdi. Ayrıca 2020&rsquo;de turist sayısının y&uuml;zde 50&rsquo;den fazla d&uuml;şeceğini vurgulayan Konsey, mevcut şartların 2008 k&uuml;resel finansal krizinden daha ağır olduğunu a&ccedil;ıkladı. SARS salgınına kıyasla Kovid-19 sekt&ouml;r&uuml; daha derinden etkiledi ve bir&ccedil;ok turizm &uuml;lkesinin gelirlerinde ciddi azalmalara sebep oldu. Bu gelir kaybının kısa bir s&uuml;re i&ccedil;inde telafi edilmesinin m&uuml;mk&uuml;n olmadığının değerlendirildiği mevcut durumda, t&uuml;m kamu giderlerinde ise artış yaşanıyor. &Ouml;zellikle turizm sekt&ouml;r&uuml;n&uuml;n milli geliri i&ccedil;indeki payı y&uuml;ksek olan &uuml;lkelerin, g&uuml;n&uuml;m&uuml;zde yaşanan krizden daha fazla etkileneceği s&ouml;ylenebilir.</p> <p>İtalya, İspanya, Arjantin, ABD, Almanya, Rusya ve daha bir&ccedil;ok &uuml;lkede karantina şartlarının uygulanması insanların seyahatlerine kısıtlama getirirken, firmaların yeterli &uuml;retim yapamama ihtimali ortaya &ccedil;ıktı. İnsanları yağma hareketlerine dahi s&uuml;r&uuml;kleyebilecek bir potansiyeli barındıran k&uuml;resel panik ortamında, ulaşım kısıtlamaları sekt&ouml;re doğrudan zarar verecek reel tehdittir. &Ouml;rneğin ABD&rsquo;nin Avrupa&rsquo;yı da kapsayacak şekilde u&ccedil;uş yasağı getirmesi, aylık 850 binden fazla kişinin kullandığı bir havayolu hattının kapanmasına sebep oldu. ABD ekonomisine yıllık 3,4 milyar dolarlık katkı sağlayan Avrupa&rsquo;dan havayoluyla gelişlerin kısıtlanması, 5 milyon kişinin işine tehdit oluşturuyor. ABD &ouml;rneğine kıyasla, t&uuml;m d&uuml;nyadaki turizm gelirlerinde bu yıl i&ccedil;in 450 milyar dolarlık bir kayıp yaşanacağı hesaplanıyor. Sekt&ouml;r&uuml;n toplam gelirlerinin &uuml;&ccedil;te birine tekab&uuml;l eden mevcut rakam, k&uuml;resel ekonomiyi etkileyebilecek bir b&uuml;y&uuml;kl&uuml;ğe sahip. Sadece Mart ayındaki ulaşım engeli nedeniyle 80 milyar dolar kaybeden d&uuml;nya turizm sekt&ouml;r&uuml;nde, 2020&rsquo;de turist sayısında 900 milyondan fazla azalma bekleniyor. Bu azalmanın 100 ila 110 milyon kişinin işine tehdit oluşturduğu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;rse, krizin boyutları daha iyi takdir edilebilir.</p> <p>Petrol ve değerli maden fiyatlarının ani d&uuml;ş&uuml;şlerine tepki veren ulusal para birimleri, enflasyonun yukarıya doğru ivme kazanmasına neden olabilir. Fakat neredeyse b&uuml;t&uuml;n merkez bankaları tarafından politika faizleri d&uuml;ş&uuml;r&uuml;lmekte ve piyasaya para enjekte edilmekte. B&ouml;ylelikle panik ortamına engel olmaya &ccedil;alışan piyasa akt&ouml;rleri, talebi canlı tutmaya &ccedil;alışıyorlar. Ayrıca t&uuml;m d&uuml;nyada h&uuml;k&uuml;metlerin a&ccedil;ıkladıkları ekonomik kurtarma paketleri 8 trilyon dolarlık bir hacme ulaşmış durumda. Fakat k&uuml;resel piyasaların olumlu tepki verdiğini s&ouml;ylemek i&ccedil;in hen&uuml;z erken. 2020 yılının sonuna kadar etkisini s&uuml;rd&uuml;rmesi beklenen salgının, turizm sekt&ouml;r&uuml;ne y&ouml;nelik talebin azalmasıyla zarar vereceği aşik&acirc;r. K&uuml;resel d&uuml;zeyde ulaşımda y&uuml;zde 70 azalma g&ouml;r&uuml;lmesine paralel olarak, gelirlerinde b&uuml;y&uuml;k oranda azalma meydana gelecek olan turizm sekt&ouml;r&uuml;nde, krizi &ouml;nlemenin zor olduğu, fakat kamu merkezli bir destek paketinin gerekli olduğu anlaşılıyor. Bazı &uuml;lkelerin vaka sayılarındaki azalışa bakarak turizm konusunda hazırlıklara başlaması ise sekt&ouml;rde yavaş da olsa bir toparlanma yaşanabileceğine işaret ediyor.</p> <h3>T&uuml;rkiye&rsquo;de turizm ve Kovid-19</h3> <p>2019&rsquo;da 51,7 milyon turist ağırlayarak d&uuml;nyanın en b&uuml;y&uuml;k altıncı turizm &uuml;lkesi haline gelen T&uuml;rkiye, sekt&ouml;rden kaynaklanan gelirini 34,5 milyar dolara &ccedil;ıkarmıştır. 2020 yılında 57 milyon ziyaret&ccedil;i ve 40 milyar dolarlık gelir beklentisinin ise Kovid-19 nedeniyle yakalanmasının m&uuml;mk&uuml;n olmadığı g&ouml;r&uuml;l&uuml;yor. Otel ve u&ccedil;ak rezervasyonlarında y&uuml;zde 80 oranında d&uuml;ş&uuml;ş yaşanması, İran, Almanya, İtalya, Rusya ve İspanya gibi T&uuml;rkiye&rsquo;ye en fazla turist g&ouml;nderen &uuml;lkelerde yaşanan vir&uuml;s salgını ve karantina uygulamaları, sekt&ouml;r&uuml;n hem gelirlerinde hem de turist sayısında d&uuml;ş&uuml;ş yaşanmasına sebep oldu. Akdeniz b&ouml;lgesinin gelişmiş turizm ekonomilerinden biri olan T&uuml;rkiye, Avrupa&rsquo;nın en b&uuml;y&uuml;k d&ouml;rd&uuml;nc&uuml; turizm &uuml;lkesidir. 1980&rsquo;li yıllardan itibaren gelişen bir turizm &uuml;lkesi olarak sahneye &ccedil;ıkan T&uuml;rkiye&rsquo;de salgın ekonomik ve toplumsal seviyelerde etkisini s&uuml;rd&uuml;r&uuml;rken, yaz aylarına doğru vir&uuml;s&uuml;n bulaşma hızının azalacağına dair tahminler, sekt&ouml;rde yaşanan kayıpların telafisine y&ouml;nelik bir hareketlenme yaşanabileceğine dair umutları artırıyor. Ayrıca a&ccedil;ıklanan vergi indirimleri ve turizm destek paketinin sekt&ouml;re belli oranda bir rahatlama getirmesi beklenebilir. Ne var ki korku, panik ve salgının yeni dalgalarının ortaya &ccedil;ıkabileceğine dair endişeler y&uuml;z&uuml;nden, sekt&ouml;r&uuml;n ge&ccedil;miş yıllardaki potansiyelini yakalaması uzun yıllar alacak.</p> <p>Son tahlilde, T&uuml;rkiye&rsquo;nin Kovid-19 nedeniyle ortaya &ccedil;ıkan fırsatlardan yararlanması, turizm sekt&ouml;r&uuml;nde yenilikleri beraberinde getirecektir. Değişen t&uuml;ketici alışkanlıklarına bağlı olarak reforme edilecek olan turizm sekt&ouml;r&uuml;, sağlığı temel alan bir perspektifle gelişecektir. İnsanların daha k&uuml;&ccedil;&uuml;k ve sağlığı &ouml;nceleyen otellere y&ouml;nelme ihtimali, salgın sonrası d&ouml;nemde T&uuml;rk turizm sekt&ouml;r&uuml; i&ccedil;in yeni gelir kaynakları yaratabilir. Sağlık turizminin daha fazla &ouml;n plana &ccedil;ıkması ise Kovid-19&rsquo;la m&uuml;cadelede elde edilen başarının en &ouml;nemli &ccedil;ıktıları arasında olacaktır.</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.