Müslüman bir fikir adamı ve özgürlük savaşçısı: Aliya İzetbegoviç

GÜNDEM (AA) - Anadolu Ajansı | 19.10.2020 - 15:23, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Müslüman bir fikir adamı ve özgürlük savaşçısı: Aliya İzetbegoviç

Eski Yugoslavya döneminde Müslüman Boşnakların dini ve milli bilincini uyandırmak için mücadele eden ve bu uğurda iki kez hapse atılan bağımsız Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 17. yılında anılıyor.
<p>İslam bilincinin uyandırılması ve&nbsp;M&uuml;sl&uuml;man Boşnakların &uuml;lkedeki diğer halklarla eşit sayılması i&ccedil;in gen&ccedil;lik yıllarından itibaren m&uuml;cadele eden&nbsp;Aliya İzetbegovi&ccedil;,&nbsp;Sırp ve Hırvatların Bosna Hersek&#39;i aralarında paylaşmak amacıyla 1990&#39;larda başlattığı saldırılarda da &uuml;lkesinin bağımsızlığını korumayı başardı.</p> <p>Aliya İzetbegovi&ccedil;, Mustafa ve Hiba &ccedil;iftinin beş &ccedil;ocuğundan biri olarak 8 Ağustos 1925&#39;te Bosanski Samac şehrinde doğdu. 3 yaşındayken ailesiyle Saraybosna&#39;ya taşınan ve eğitimini burada tamamlayan Aliya, daha gen&ccedil;lik d&ouml;nemlerinde M&uuml;sl&uuml;man n&uuml;fusa y&ouml;nelik ayrımcılıklara karşı &ccedil;ıkan isimler arasında yer aldı.</p> <p><a href="https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/15903" style="box-sizing: border-box; color: inherit; text-decoration-line: none; background-color: transparent; opacity: 1; box-shadow: rgb(155, 232, 248) 0px -2px 0px inset, rgb(155, 232, 248) 0px -3px 0px inset;" target="_blank"><img alt="" src="https://www.aa.com.tr/uploads/userFiles/62b9c0eb-4e87-48ef-a6ff-98afa4ee93c3/20192FEKIM2Faliya1.jpg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></a></p> <p>İkinci D&uuml;nya Savaşı devam ederken, Hırvatistan&#39;daki faşist Ustaşa rejimi Bosna Hersek&#39;i ilhak ederek burada Bağımsız Hırvatistan Devleti&#39;ni (NDH) kurdu. &Uuml;lkedeki M&uuml;sl&uuml;manlar &quot;Hırvat&quot; ilan edilirken, Yahudi, Sırp ve Romanlar b&uuml;y&uuml;k zul&uuml;mlere maruz kaldı. M&uuml;sl&uuml;man Boşnaklar ile rejimle aynı fikirde olmayan Hırvatlar da bu zul&uuml;mden nasibini aldı. Diğer yandan, &quot;ırk&ccedil;ı&quot; Sırpların oluşturduğu &Ccedil;etnik hareketi de etkin olduğu b&ouml;lgelerde M&uuml;sl&uuml;manları katletmeye başladı. &Ccedil;etniklerin ana hedefi, Sırp olmayan t&uuml;m milletleri bu coğrafyadan tamamen temizlemekti.</p> <p>Aliya, eski Yugoslavya Krallığı d&ouml;neminde, ana amacı &uuml;lkedeki M&uuml;sl&uuml;man Boşnakları dini ve milli konularda bilin&ccedil;lendirmek olan &quot;Gen&ccedil; M&uuml;sl&uuml;manlar&quot; isimli oluşumun &ouml;ne &ccedil;ıkan isimleri arasında yer aldı. Bu hareket, M&uuml;sl&uuml;manların &uuml;lkedeki diğer etnik ve dini gruplarla eşit haklar elde etmesini ama&ccedil;ladığı gibi, &Ccedil;etnik ve Ustaşaların yıktığı M&uuml;sl&uuml;man evlerinin ve camilerin yeniden inşası i&ccedil;in &ccedil;alışıyordu.</p> <h3><span style="font-size:13px">İkinci D&uuml;nya Savaşı&#39;nın akabinde kurulan Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti, faşizme galip gelse de dini ve milli konularda M&uuml;sl&uuml;man Boşnakların sorunlarına &ccedil;&ouml;z&uuml;m olmadı. Aralarında Aliya&#39;nın da bulunduğu &quot;Gen&ccedil; M&uuml;sl&uuml;manlar&quot; oluşumunun bazı &uuml;yeleri, &quot;din bilincinin uyandırılması&quot; y&ouml;n&uuml;ndeki faaliyetleri nedeniyle 1946&#39;da tutuklandı. 21 yaşındaki Aliya, 3 yıl hapis cezası aldı.</span>İlk hapis cezası</h3> <p>Cezaevinden &ccedil;ıktıktan sonra Ziraat Fak&uuml;ltesine kaydolan Aliya, 2 yıl sonra ise Hukuk Fak&uuml;ltesine ge&ccedil;ip buradan mezun oldu.</p> <p>Halida ile 1949&#39;da d&uuml;nyaevine giren Aliya&#39;nın Leyla, Sabina ve Bakir adlarında &uuml;&ccedil; &ccedil;ocuğu oldu.</p> <p>Marksist-Leninist g&ouml;r&uuml;şlere sahip Josip Broz Tito liderliğindeki eski Yugoslavya d&ouml;neminde de insan hakları m&uuml;cadelesini s&uuml;rd&uuml;ren Aliya, &quot;Preporod&quot;, &quot;Takvim&quot; ve &quot;Glasnik&quot; gibi gazete ve mecmualarda kimliğini ifşa etmeden yazılar yazdı. Aliya yazılarını, &ccedil;ocuklarının baş harflerinden oluşan &quot;LSB&quot; mahlası ile yayımladı.</p> <p>İslam d&uuml;nyasının i&ccedil;inde bulunduğu durumla yakından ilgilenen Aliya, 1960&#39;larda yazmaya başladığı &quot;İslam Deklarasyonu&quot; isimli eserini 1970&#39;te yayımladı.</p> <h3>&quot;Saraybosna S&uuml;reci&quot; ve ikinci hapis d&ouml;nemi</h3> <p>Tito&#39;nun 1980&#39;de &ouml;lmesiyle Yugoslavya&#39;da aşırı milliyet&ccedil;i s&ouml;ylemler yeniden ortaya &ccedil;ıktı. O yıllarda ceza kanununa &quot;ifade su&ccedil;u&quot; da eklendi. Aliya, yazdığı &quot;Doğu ve Batı Arasında İslam&quot; isimli eseri yayımlanmadan hemen &ouml;nce, 1983 yılında beraberindeki 12 M&uuml;sl&uuml;man aydınla tutuklandı.</p> <p>&quot;Saraybosna S&uuml;reci&quot; olarak adlandırılan tarihi dava başladı. Aliya ve diğer M&uuml;sl&uuml;man aydınlar, ifade su&ccedil;undan ve organize &ouml;rg&uuml;t kurarak d&uuml;şmanca faaliyette bulunmaktan su&ccedil;lu bulundu. Aliya&#39;nın mahkumiyet kararı, &quot;İslam Deklarasyonu&quot; isimli kitabındaki ifadelerine dayandırıldı. Aliya, 14 yıl hapse mahkum edildi.</p> <p>Cezaevinde ge&ccedil;irdiği d&ouml;nemde de yazmayı s&uuml;rd&uuml;ren Aliya, &quot;&Ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğe Ka&ccedil;ışım - Zindandan Notlar: 1983-1988&quot; isimli eserini burada kaleme aldı.</p> <p>Aliya, 1988&#39;de afla serbest kaldı.</p> <p><img alt="" src="https://admin.aa.com.tr/uploads/userFiles/61711173-5fde-465e-9a7e-6afe03048c5b/20202Fekim2Faliya_4.jpeg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></p> <h3>Demokratik Eylem Partisinin ilk genel başkanı se&ccedil;ildi</h3> <p>Aliya, 1990&#39;da kurulan ve bug&uuml;n de Bosna Hersek&#39;teki en b&uuml;y&uuml;k Boşnak partisi konumundaki Demokratik Eylem Partisinin (SDA) ilk genel başkanı se&ccedil;ildi. SDA, ilk &ccedil;ok partili se&ccedil;imde Bosna Hersek&#39;te en &ccedil;ok oyu alırken, Aliya da eski Yugoslavya&#39;daki 6 sosyalist cumhuriyetten biri olan Bosna Hersek&#39;in başkanı oldu.</p> <h3>Yugoslavya&#39;nın dağılması ve Bosna&#39;daki savaş</h3> <p>Yugoslavya, 1990&#39;ların başında par&ccedil;alanmaya başladı. Yugoslav Halk Ordusu (JNA) 1991&#39;de Slovenya&#39;da &ccedil;atışmaları provoke ederken, kısa bir zaman sonra Hırvatistan&#39;da da &ccedil;atışmalar &ccedil;ıktı. Bu &ccedil;atışmalar, 1991&#39;de Bosna Hersek&#39;in Ravno ve Popovo k&ouml;ylerine de sı&ccedil;radı.</p> <p>Yugoslavya&#39;nın dağılma s&uuml;recine girmesiyle Bosna Hersek&#39;te de bağımsızlık meselesi g&uuml;ndeme geldi. Daha sonra Bosna&#39;daki savaşta işlediği su&ccedil;lardan m&uuml;ebbet hapse mahkum edilecek olan Sırp siyaset&ccedil;i Radovan Karadzic, bağımsızlık fikrine karşı &ccedil;ıkarken savaş olması halinde &uuml;lkedeki M&uuml;sl&uuml;manların yok olacağını savunuyordu.</p> <p>Tarihi &quot;bağımsızlık&quot; referandumu 29 Şubat-1 Mart 1992&#39;de yapıldı. Bosnalı Sırpların b&uuml;y&uuml;k &ccedil;oğunluğunun boykot ettiği referanduma katılanların y&uuml;zde 99,7&#39;si bağımsız Bosna Hersek i&ccedil;in &quot;evet&quot; dedi.</p> <p>Referandumun ardından JNA ve silahlandırdığı paramiliter Sırp gruplar, Bosna Hersek&#39;in farklı şehirlerinde saldırılar başlattı. Aliya, t&uuml;m Bosnalıları bu saldırılara karşı koymaya &ccedil;ağırıyor, bağımsızlık yanlıları Aliya&#39;nın liderliğinde &ccedil;etin bir m&uuml;cadele veriyordu.</p> <p>Sırp paramiliter gruplar, kadın ve &ccedil;ocuklar dahil sivillere y&ouml;nelik b&uuml;y&uuml;k katliamlar yapıyordu. İnsanlar evlerinden s&uuml;r&uuml;l&uuml;yor, kadınlara tecav&uuml;z ediliyor, İslam&#39;a ve M&uuml;sl&uuml;manlara dair ne varsa yok ediliyor, toplama kamplarında sivillere akıl almaz işkenceler yapılıyordu.</p> <p>&Uuml;lkenin bağımsızlığını savunanlar, kuzeyde ve doğuda Sırplara karşı savaşırken, g&uuml;neyde ve batıda ise Hırvatlarla &ccedil;etin bir m&uuml;cadele veriyordu.</p> <p>Sırp g&uuml;&ccedil;leri tarafından 3,5 yıl kuşatma altında tutulan başkent Saraybosna&#39;nın yanı sıra Prijedor, Bijelina, Zvornik, Visegrad, Srebrenitsa, Fo&ccedil;a gibi bir&ccedil;ok şehirde b&uuml;y&uuml;k katliamlar, soykırımlar yaşandı.</p> <p><img alt="" src="https://admin.aa.com.tr/uploads/userFiles/61711173-5fde-465e-9a7e-6afe03048c5b/20202Fekim2Faliya_3.jpeg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></p> <h3>Savaşın bilan&ccedil;osu ağır oldu</h3> <p>Dayton Barış Anlaşması ile 1995&#39;te sona eren savaşın bilan&ccedil;osu &ccedil;ok ağır oldu. 200 bine yakın kişi hayatını kaybederken, 1 milyondan fazlası evini terk etmek zorunda kaldı.</p> <p>Anlaşma ile Bosna Hersek iki entite (Bosna Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti) ile Br&ccedil;ko &Ouml;zerk B&ouml;lgesi&#39;ne ayrıldı. Bosna Hersek Federasyonu da 10 kantondan oluşacaktı.</p> <p>Aliya, silahları sustursa da &uuml;lkeye karmaşık bir siyasi yapı getiren Dayton&#39;a ilişkin, &quot;Bu adil bir barış değil ancak savaşın s&uuml;rmesinden daha iyidir.&quot; ifadelerini kullanmıştı.</p> <p>Aliya İzetbegovi&ccedil; &quot;bağımsız&quot; Bosna Hersek&#39;in ilk cumhurbaşkanı ve daha sonra yeni siyasi yapıda Devlet Başkanlığı Konseyinin ilk başkanı oldu.</p> <p><img alt="" src="https://admin.aa.com.tr/uploads/userFiles/61711173-5fde-465e-9a7e-6afe03048c5b/20202Fekim2Faliya_2.jpeg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></p> <h3>Aliya, 19 Ekim 2003&#39;te vefat etti</h3> <p>Sağlık sorunları nedeniyle 2000 yılında Devlet Başkanlığı Konseyindeki g&ouml;revinden istifa eden Aliya, partisinin 2001&#39;deki kongresinde de genel başkanlığa aday olmayacağını a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Bosna Hersek halkına uluslararası arenada tanınan, bağımsız ve egemen bir devlet bırakan Aliya, 19 Ekim 2003&#39;te başkent Saraybosna&#39;da hayatını kaybetti.</p> <p>Vefatından &ouml;nce Aliya&#39;nın son g&ouml;r&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; devlet adamı ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.</p> <p>Cenazesine farklı &uuml;lkelerden 150 binden fazla kişinin katıldığı Boşnak lider, vefatından &ouml;nce &quot;şehitlerin arasında m&uuml;tevazi bir mezara defnedilmek istediğini&quot; vasiyet etmesi &uuml;zerine Saraybosna&#39;daki Kova&ccedil;i Şehitliği&#39;ne g&ouml;m&uuml;ld&uuml;.</p> <p>Fikir adamı kişiliğiyle de tanınan Aliya, ardında &quot;Doğu ve Batı Arasında İslam&quot;, &quot;İslam Deklarasyonu&quot;, &quot;&Ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğe Ka&ccedil;ışım&quot;, &quot;Tarihe Tanıklığım&quot; ve &quot;K&ouml;le Olmayacağız&quot; gibi eserler bıraktı.&nbsp;</p>
Eski Yugoslavya döneminde Müslüman Boşnakların dini ve milli bilincini uyandırmak için mücadele eden ve bu uğurda iki kez hapse atılan bağımsız Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç, vefatının 17. yılında anılıyor.
<p>İslam bilincinin uyandırılması ve&nbsp;M&uuml;sl&uuml;man Boşnakların &uuml;lkedeki diğer halklarla eşit sayılması i&ccedil;in gen&ccedil;lik yıllarından itibaren m&uuml;cadele eden&nbsp;Aliya İzetbegovi&ccedil;,&nbsp;Sırp ve Hırvatların Bosna Hersek&#39;i aralarında paylaşmak amacıyla 1990&#39;larda başlattığı saldırılarda da &uuml;lkesinin bağımsızlığını korumayı başardı.</p> <p>Aliya İzetbegovi&ccedil;, Mustafa ve Hiba &ccedil;iftinin beş &ccedil;ocuğundan biri olarak 8 Ağustos 1925&#39;te Bosanski Samac şehrinde doğdu. 3 yaşındayken ailesiyle Saraybosna&#39;ya taşınan ve eğitimini burada tamamlayan Aliya, daha gen&ccedil;lik d&ouml;nemlerinde M&uuml;sl&uuml;man n&uuml;fusa y&ouml;nelik ayrımcılıklara karşı &ccedil;ıkan isimler arasında yer aldı.</p> <p><a href="https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/15903" style="box-sizing: border-box; color: inherit; text-decoration-line: none; background-color: transparent; opacity: 1; box-shadow: rgb(155, 232, 248) 0px -2px 0px inset, rgb(155, 232, 248) 0px -3px 0px inset;" target="_blank"><img alt="" src="https://www.aa.com.tr/uploads/userFiles/62b9c0eb-4e87-48ef-a6ff-98afa4ee93c3/20192FEKIM2Faliya1.jpg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></a></p> <p>İkinci D&uuml;nya Savaşı devam ederken, Hırvatistan&#39;daki faşist Ustaşa rejimi Bosna Hersek&#39;i ilhak ederek burada Bağımsız Hırvatistan Devleti&#39;ni (NDH) kurdu. &Uuml;lkedeki M&uuml;sl&uuml;manlar &quot;Hırvat&quot; ilan edilirken, Yahudi, Sırp ve Romanlar b&uuml;y&uuml;k zul&uuml;mlere maruz kaldı. M&uuml;sl&uuml;man Boşnaklar ile rejimle aynı fikirde olmayan Hırvatlar da bu zul&uuml;mden nasibini aldı. Diğer yandan, &quot;ırk&ccedil;ı&quot; Sırpların oluşturduğu &Ccedil;etnik hareketi de etkin olduğu b&ouml;lgelerde M&uuml;sl&uuml;manları katletmeye başladı. &Ccedil;etniklerin ana hedefi, Sırp olmayan t&uuml;m milletleri bu coğrafyadan tamamen temizlemekti.</p> <p>Aliya, eski Yugoslavya Krallığı d&ouml;neminde, ana amacı &uuml;lkedeki M&uuml;sl&uuml;man Boşnakları dini ve milli konularda bilin&ccedil;lendirmek olan &quot;Gen&ccedil; M&uuml;sl&uuml;manlar&quot; isimli oluşumun &ouml;ne &ccedil;ıkan isimleri arasında yer aldı. Bu hareket, M&uuml;sl&uuml;manların &uuml;lkedeki diğer etnik ve dini gruplarla eşit haklar elde etmesini ama&ccedil;ladığı gibi, &Ccedil;etnik ve Ustaşaların yıktığı M&uuml;sl&uuml;man evlerinin ve camilerin yeniden inşası i&ccedil;in &ccedil;alışıyordu.</p> <h3><span style="font-size:13px">İkinci D&uuml;nya Savaşı&#39;nın akabinde kurulan Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti, faşizme galip gelse de dini ve milli konularda M&uuml;sl&uuml;man Boşnakların sorunlarına &ccedil;&ouml;z&uuml;m olmadı. Aralarında Aliya&#39;nın da bulunduğu &quot;Gen&ccedil; M&uuml;sl&uuml;manlar&quot; oluşumunun bazı &uuml;yeleri, &quot;din bilincinin uyandırılması&quot; y&ouml;n&uuml;ndeki faaliyetleri nedeniyle 1946&#39;da tutuklandı. 21 yaşındaki Aliya, 3 yıl hapis cezası aldı.</span>İlk hapis cezası</h3> <p>Cezaevinden &ccedil;ıktıktan sonra Ziraat Fak&uuml;ltesine kaydolan Aliya, 2 yıl sonra ise Hukuk Fak&uuml;ltesine ge&ccedil;ip buradan mezun oldu.</p> <p>Halida ile 1949&#39;da d&uuml;nyaevine giren Aliya&#39;nın Leyla, Sabina ve Bakir adlarında &uuml;&ccedil; &ccedil;ocuğu oldu.</p> <p>Marksist-Leninist g&ouml;r&uuml;şlere sahip Josip Broz Tito liderliğindeki eski Yugoslavya d&ouml;neminde de insan hakları m&uuml;cadelesini s&uuml;rd&uuml;ren Aliya, &quot;Preporod&quot;, &quot;Takvim&quot; ve &quot;Glasnik&quot; gibi gazete ve mecmualarda kimliğini ifşa etmeden yazılar yazdı. Aliya yazılarını, &ccedil;ocuklarının baş harflerinden oluşan &quot;LSB&quot; mahlası ile yayımladı.</p> <p>İslam d&uuml;nyasının i&ccedil;inde bulunduğu durumla yakından ilgilenen Aliya, 1960&#39;larda yazmaya başladığı &quot;İslam Deklarasyonu&quot; isimli eserini 1970&#39;te yayımladı.</p> <h3>&quot;Saraybosna S&uuml;reci&quot; ve ikinci hapis d&ouml;nemi</h3> <p>Tito&#39;nun 1980&#39;de &ouml;lmesiyle Yugoslavya&#39;da aşırı milliyet&ccedil;i s&ouml;ylemler yeniden ortaya &ccedil;ıktı. O yıllarda ceza kanununa &quot;ifade su&ccedil;u&quot; da eklendi. Aliya, yazdığı &quot;Doğu ve Batı Arasında İslam&quot; isimli eseri yayımlanmadan hemen &ouml;nce, 1983 yılında beraberindeki 12 M&uuml;sl&uuml;man aydınla tutuklandı.</p> <p>&quot;Saraybosna S&uuml;reci&quot; olarak adlandırılan tarihi dava başladı. Aliya ve diğer M&uuml;sl&uuml;man aydınlar, ifade su&ccedil;undan ve organize &ouml;rg&uuml;t kurarak d&uuml;şmanca faaliyette bulunmaktan su&ccedil;lu bulundu. Aliya&#39;nın mahkumiyet kararı, &quot;İslam Deklarasyonu&quot; isimli kitabındaki ifadelerine dayandırıldı. Aliya, 14 yıl hapse mahkum edildi.</p> <p>Cezaevinde ge&ccedil;irdiği d&ouml;nemde de yazmayı s&uuml;rd&uuml;ren Aliya, &quot;&Ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğe Ka&ccedil;ışım - Zindandan Notlar: 1983-1988&quot; isimli eserini burada kaleme aldı.</p> <p>Aliya, 1988&#39;de afla serbest kaldı.</p> <p><img alt="" src="https://admin.aa.com.tr/uploads/userFiles/61711173-5fde-465e-9a7e-6afe03048c5b/20202Fekim2Faliya_4.jpeg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></p> <h3>Demokratik Eylem Partisinin ilk genel başkanı se&ccedil;ildi</h3> <p>Aliya, 1990&#39;da kurulan ve bug&uuml;n de Bosna Hersek&#39;teki en b&uuml;y&uuml;k Boşnak partisi konumundaki Demokratik Eylem Partisinin (SDA) ilk genel başkanı se&ccedil;ildi. SDA, ilk &ccedil;ok partili se&ccedil;imde Bosna Hersek&#39;te en &ccedil;ok oyu alırken, Aliya da eski Yugoslavya&#39;daki 6 sosyalist cumhuriyetten biri olan Bosna Hersek&#39;in başkanı oldu.</p> <h3>Yugoslavya&#39;nın dağılması ve Bosna&#39;daki savaş</h3> <p>Yugoslavya, 1990&#39;ların başında par&ccedil;alanmaya başladı. Yugoslav Halk Ordusu (JNA) 1991&#39;de Slovenya&#39;da &ccedil;atışmaları provoke ederken, kısa bir zaman sonra Hırvatistan&#39;da da &ccedil;atışmalar &ccedil;ıktı. Bu &ccedil;atışmalar, 1991&#39;de Bosna Hersek&#39;in Ravno ve Popovo k&ouml;ylerine de sı&ccedil;radı.</p> <p>Yugoslavya&#39;nın dağılma s&uuml;recine girmesiyle Bosna Hersek&#39;te de bağımsızlık meselesi g&uuml;ndeme geldi. Daha sonra Bosna&#39;daki savaşta işlediği su&ccedil;lardan m&uuml;ebbet hapse mahkum edilecek olan Sırp siyaset&ccedil;i Radovan Karadzic, bağımsızlık fikrine karşı &ccedil;ıkarken savaş olması halinde &uuml;lkedeki M&uuml;sl&uuml;manların yok olacağını savunuyordu.</p> <p>Tarihi &quot;bağımsızlık&quot; referandumu 29 Şubat-1 Mart 1992&#39;de yapıldı. Bosnalı Sırpların b&uuml;y&uuml;k &ccedil;oğunluğunun boykot ettiği referanduma katılanların y&uuml;zde 99,7&#39;si bağımsız Bosna Hersek i&ccedil;in &quot;evet&quot; dedi.</p> <p>Referandumun ardından JNA ve silahlandırdığı paramiliter Sırp gruplar, Bosna Hersek&#39;in farklı şehirlerinde saldırılar başlattı. Aliya, t&uuml;m Bosnalıları bu saldırılara karşı koymaya &ccedil;ağırıyor, bağımsızlık yanlıları Aliya&#39;nın liderliğinde &ccedil;etin bir m&uuml;cadele veriyordu.</p> <p>Sırp paramiliter gruplar, kadın ve &ccedil;ocuklar dahil sivillere y&ouml;nelik b&uuml;y&uuml;k katliamlar yapıyordu. İnsanlar evlerinden s&uuml;r&uuml;l&uuml;yor, kadınlara tecav&uuml;z ediliyor, İslam&#39;a ve M&uuml;sl&uuml;manlara dair ne varsa yok ediliyor, toplama kamplarında sivillere akıl almaz işkenceler yapılıyordu.</p> <p>&Uuml;lkenin bağımsızlığını savunanlar, kuzeyde ve doğuda Sırplara karşı savaşırken, g&uuml;neyde ve batıda ise Hırvatlarla &ccedil;etin bir m&uuml;cadele veriyordu.</p> <p>Sırp g&uuml;&ccedil;leri tarafından 3,5 yıl kuşatma altında tutulan başkent Saraybosna&#39;nın yanı sıra Prijedor, Bijelina, Zvornik, Visegrad, Srebrenitsa, Fo&ccedil;a gibi bir&ccedil;ok şehirde b&uuml;y&uuml;k katliamlar, soykırımlar yaşandı.</p> <p><img alt="" src="https://admin.aa.com.tr/uploads/userFiles/61711173-5fde-465e-9a7e-6afe03048c5b/20202Fekim2Faliya_3.jpeg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></p> <h3>Savaşın bilan&ccedil;osu ağır oldu</h3> <p>Dayton Barış Anlaşması ile 1995&#39;te sona eren savaşın bilan&ccedil;osu &ccedil;ok ağır oldu. 200 bine yakın kişi hayatını kaybederken, 1 milyondan fazlası evini terk etmek zorunda kaldı.</p> <p>Anlaşma ile Bosna Hersek iki entite (Bosna Hersek Federasyonu ve Sırp Cumhuriyeti) ile Br&ccedil;ko &Ouml;zerk B&ouml;lgesi&#39;ne ayrıldı. Bosna Hersek Federasyonu da 10 kantondan oluşacaktı.</p> <p>Aliya, silahları sustursa da &uuml;lkeye karmaşık bir siyasi yapı getiren Dayton&#39;a ilişkin, &quot;Bu adil bir barış değil ancak savaşın s&uuml;rmesinden daha iyidir.&quot; ifadelerini kullanmıştı.</p> <p>Aliya İzetbegovi&ccedil; &quot;bağımsız&quot; Bosna Hersek&#39;in ilk cumhurbaşkanı ve daha sonra yeni siyasi yapıda Devlet Başkanlığı Konseyinin ilk başkanı oldu.</p> <p><img alt="" src="https://admin.aa.com.tr/uploads/userFiles/61711173-5fde-465e-9a7e-6afe03048c5b/20202Fekim2Faliya_2.jpeg" style="border-style:none; box-sizing:border-box; max-width:100; vertical-align:middle" /></p> <h3>Aliya, 19 Ekim 2003&#39;te vefat etti</h3> <p>Sağlık sorunları nedeniyle 2000 yılında Devlet Başkanlığı Konseyindeki g&ouml;revinden istifa eden Aliya, partisinin 2001&#39;deki kongresinde de genel başkanlığa aday olmayacağını a&ccedil;ıkladı.</p> <p>Bosna Hersek halkına uluslararası arenada tanınan, bağımsız ve egemen bir devlet bırakan Aliya, 19 Ekim 2003&#39;te başkent Saraybosna&#39;da hayatını kaybetti.</p> <p>Vefatından &ouml;nce Aliya&#39;nın son g&ouml;r&uuml;şt&uuml;ğ&uuml; devlet adamı ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.</p> <p>Cenazesine farklı &uuml;lkelerden 150 binden fazla kişinin katıldığı Boşnak lider, vefatından &ouml;nce &quot;şehitlerin arasında m&uuml;tevazi bir mezara defnedilmek istediğini&quot; vasiyet etmesi &uuml;zerine Saraybosna&#39;daki Kova&ccedil;i Şehitliği&#39;ne g&ouml;m&uuml;ld&uuml;.</p> <p>Fikir adamı kişiliğiyle de tanınan Aliya, ardında &quot;Doğu ve Batı Arasında İslam&quot;, &quot;İslam Deklarasyonu&quot;, &quot;&Ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğe Ka&ccedil;ışım&quot;, &quot;Tarihe Tanıklığım&quot; ve &quot;K&ouml;le Olmayacağız&quot; gibi eserler bıraktı.&nbsp;</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.