Trump'ın politikaları İran'da Batı ile uyumlu reformcuları zayıflattı, muhafazakarları güçlendirdi

DÜNYA (AA) - Anadolu Ajansı | 18.10.2020 - 23:45, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:59
 

Trump'ın politikaları İran'da Batı ile uyumlu reformcuları zayıflattı, muhafazakarları güçlendirdi

ABD yönetiminin İran'a karşı uyguladığı "azami baskı" politikası, Ruhani hükümeti ve reformcu hareketi zayıflatırken, ülkede gelecek yıl düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinde asker kökenli siyasetçiler ve muhafazakarlar öne çıkıyor.
<p>ABD y&ouml;netiminin&nbsp;İran&#39;a karşı uyguladığı &quot;azami baskı&quot; politikası, Batı ile m&uuml;zakereyi benimseyen&nbsp;Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani&nbsp;h&uuml;k&uuml;meti ve reformcu hareketi zayıflatırken, &uuml;lkede gelecek yıl d&uuml;zenlenecek cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerinde ekonomik sorunların derinleşmeye başladığı 2018&#39;den bu yana etkisi artan asker k&ouml;kenli siyaset&ccedil;iler ve muhafazakarlar &ouml;ne &ccedil;ıkıyor.</p> <p>İran ile ABD arasındaki gerginliğin geleceğine dair ipu&ccedil;larını merak edenler kasımdaki ABD se&ccedil;imlerine odaklanırken İran&#39;daki reformcu ve muhafazakarlar da 18 Haziran 2021&#39;de d&uuml;zenlenecek olan cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerine hazırlanıyor.</p> <p>Reformcuların desteğiyle Haziran 2013&#39;te başladığı Cumhurbaşkanlığı kariyerini 2015&#39;te ABD&#39;nin de aralarında olduğu k&uuml;resel g&uuml;&ccedil;lerle imzaladığı Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan n&uuml;kleer anlaşmaya bağlayan Cumhurbaşkanı Ruhani&#39;nin d&ouml;nemi 18 Haziran 2021&#39;deki se&ccedil;imlerle sona erecek.</p> <p><img class="alintiIcon" src="https://cdnassets.aa.com.tr/assets/newVersion/images/analiz.png" style="border-style:none; box-sizing:border-box; color:rgb(33, 37, 41); font-family:-apple-system,blinkmacsystemfont,segoe ui,roboto,helvetica neue,arial,sans-serif,apple color emoji,segoe ui emoji,segoe ui symbol,noto color emoji; font-size:16px; height:30px; padding-left:60px; vertical-align:middle" /></p> <blockquote>Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin ekonomiyi g&uuml;&ccedil;lendirme ve bireysel &ouml;zg&uuml;rl&uuml;kleri genişletme gibi vaatlerini yerine getirememesi, halkın reformculara inancını azalttı.</blockquote> <h3>Ruhani ve reformcuların siyasi sermayesi: N&uuml;kleer anlaşma</h3> <p>Trump y&ouml;netimi&nbsp;ve İran&#39;daki muhafazakarlar i&ccedil;in değersiz kabul edilen n&uuml;kleer anlaşma, Ruhani ve reformcular a&ccedil;ısından İran&#39;daki reform hareketi lehinde olumlu değişimler meydana getirmek i&ccedil;in kullanılacak &ouml;nemli bir siyasi sermaye olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yordu. Ruhani&#39;nin en b&uuml;y&uuml;k mirası olan n&uuml;kleer anlaşma, ABD ve İran&#39;daki muhafazakarların ortak &ccedil;abalarıyla ortadan kaldırılma aşamasına geldi.</p> <p>Şu anda anlaşmadan İran i&ccedil;in geriye kalan tek kazanım, 13 yıldır uygulanan uluslararası silah ambargosunun ABD&#39;nin muhalefetine rağmen bug&uuml;n resmi olarak kaldırılması oldu.</p> <p>İran Merkez Bankasının verilerine g&ouml;re, anlaşmanın y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe girdiği 2016 yılında ekonomi, y&uuml;zde 12,5, 2017&#39;de ise y&uuml;zde 3,7 b&uuml;y&uuml;d&uuml;. ABD&#39;nin yaptırımları başlattığı 2018&#39;den sonraki s&uuml;re&ccedil; sonrasında ise ekonomi daralmaya başladı.</p> <p>Ruhani&#39;nin n&uuml;kleer uzlaşma sayesinde ekonomiyi g&uuml;&ccedil;lendirme vaatleri, Trump&#39;ın politikaları nedeniyle sonu&ccedil;suz kalırken insan hakları, ifade ve basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml; gibi hassas alanlarda reform vaatleri de İran lideri Ayetullah Ali Hamaney&#39;in desteklediği muhafazakarların elinde tuttuğu kritik kurumların h&uuml;k&uuml;meti sınırlandırması nedeniyle ger&ccedil;ekleşmedi. Vaatlerin yerine getirilmemesi, halkın h&uuml;k&uuml;mete ve reformculara inancını azalttı.</p> <h3>Muhafazakarlar h&uuml;k&uuml;meti y&ouml;netim yetersizliğiyle su&ccedil;luyor</h3> <p>ABD&#39;nin yaptırımları geri getirmesiyle muhafazakarlar, Ruhani h&uuml;k&uuml;metine ve &uuml;lkedeki ılımlı kesimlere &quot;ABD&#39;nin g&uuml;venilmez ve anlaşmanın da bir aldatmaca olduğu&quot; şeklindeki s&ouml;ylemlerini yineleyerek ellerini g&uuml;&ccedil;lendirme fırsatını ka&ccedil;ırmadı. ABD yaptırımlarıyla halkın &uuml;zerine binen ağır şartlar da h&uuml;k&uuml;metin hanesine yazıldı. Se&ccedil;imlerde aday olması &ouml;ng&ouml;r&uuml;len Devrim Muhafızları Ordusu&#39;nun eski komutanlarından ve Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf başta olmak &uuml;zere muhafazakarlar, ekonomik sorunların kaynağının yaptırımlar değil h&uuml;k&uuml;metin &uuml;lke y&ouml;netimindeki yetersizliğinden kaynaklandığını vurguluyor. Ruhani ise &quot;ekonomik savaş&quot; olarak nitelediği yaptırımlardan kaynaklı sorunların y&uuml;k&uuml;n&uuml;n sadece h&uuml;k&uuml;metin değil t&uuml;m devletin omuzlarında olduğunu savunuyor.</p> <p><img class="alintiIcon" src="https://cdnassets.aa.com.tr/assets/newVersion/images/analiz.png" style="border-style:none; box-sizing:border-box; color:rgb(33, 37, 41); font-family:-apple-system,blinkmacsystemfont,segoe ui,roboto,helvetica neue,arial,sans-serif,apple color emoji,segoe ui emoji,segoe ui symbol,noto color emoji; font-size:16px; height:30px; padding-left:60px; vertical-align:middle" /></p> <blockquote>Trump&#39;ın İran politikaları yeni krizlere kapı aralarken Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin ve reformcu kanadın benimsediği politikaların zaman i&ccedil;inde marjinalleşmesine ve muhafazakarların g&uuml;&ccedil;lenmesine yol a&ccedil;tı.</blockquote> <h3>Trump&#39;ın politikaları yeni krizlere kapı araladı</h3> <p>Ruhani h&uuml;k&uuml;meti, ABD&#39;nin yaptırımlarına karşılık Batı ile ilişkilerin zedelenmesi pahasına anlaşmadaki taahh&uuml;tlerini durdurarak, n&uuml;kleer silah yapımında kullanılabilecek uranyumu zenginleştirecek santrif&uuml;jleri yeniden &ccedil;alıştırma gibi adımlar attı. Bu adımlar da h&uuml;k&uuml;meti reformcu &ccedil;izgiden uzaklaştırdı.</p> <p>Trump&#39;ın 3 Ocak&#39;ta Kasım S&uuml;leymani&#39;ye y&ouml;nelik suikast emri vermesi de &uuml;lkede muhafazakarların g&uuml;&ccedil;lenmesi i&ccedil;in uygun ortam sağladı. Bu durum, 5 yıl &ouml;nce rafa kaldırılan İran&#39;ın n&uuml;kleer programı başta olmak &uuml;zere yeni gerginliklere yol a&ccedil;tı. Bunun sonucunda da Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin benimsediği politikalar zaman i&ccedil;inde marjinalleşmeye başladı.</p> <h3>Kritik kurumları elinde tutan muhafazakarlar meclise de hakim oldu</h3> <p>Bunu fırsata &ccedil;eviren muhafazakarlar ge&ccedil;en şubatta d&uuml;zenlenen genel se&ccedil;imlerde reformculara karşı zafer kazanarak mecliste &ccedil;oğunluğu elde etti. Dolayısıyla Anayasayı Koruyucular Konseyi, yargı ve g&uuml;venlik b&uuml;rokrasisi gibi devletin kritik kurumlarına hakim olan muhafazakarlar, bunun yanına meclis &ccedil;oğunluğunu da kattı.</p> <p>&Uuml;lke gelecek yıl d&uuml;zenlenecek cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerine de s&uuml;recin muhafazakarlar lehine işlediği şartlarda hazırlanıyor. Se&ccedil;imlerde adaylar hen&uuml;z kesinleşmese de 2018&#39;den bu yana etkisi artan asker k&ouml;kenli siyaset&ccedil;iler ve muhafazakarlar &ouml;n plana &ccedil;ıkıyor.</p> <p>Cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerine adaylık i&ccedil;in Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi, Meclis Başkanı Kalibaf, Eski Savunma Bakanı ve Devrim Muhafızları Komutanı H&uuml;seyin Dehkan, her ne kadar bir &ouml;nceki se&ccedil;im i&ccedil;in adaylık izni alamamasına rağmen 2005-2013 arasında cumhurbaşkanlığı yapan Mahmud Ahmedinejad, eski general ve Radyo ve Televizyon Kurumu&#39;nun (IRIB) eski başkanı İzzetullah Zergami gibi muhafazakar siyaset&ccedil;ilerin ismi &ouml;ne &ccedil;ıkıyor.</p> <p>Se&ccedil;imlere y&ouml;nelik hen&uuml;z bir strateji geliştirmeyen reformcular arasındaki &quot;umutsuzluk&quot; ise reform yanlısı medya organlarındaki s&ouml;ylemlere de yansıyor. &Uuml;lkede etkili olan &quot;Asr-ı İran&quot; adlı reform yanlısı internet sitesinde 3 Eyl&uuml;l&#39;de yayımlanan &quot;Elveda Reformlar&quot; başlıklı yazıda, &quot;Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin zayıflığı ve reformcu literat&uuml;rden pratikte uzaklaşması, reform hareketinin tarihi ve resmi olarak ortadan kalkmasına yol a&ccedil;tı&quot; ifadeleri reformcular arasındaki hayal kırıklığını g&ouml;zler &ouml;n&uuml;ne seriyor.</p> <p><img class="alintiIcon" src="https://cdnassets.aa.com.tr/assets/newVersion/images/analiz.png" style="border-style:none; box-sizing:border-box; color:rgb(33, 37, 41); font-family:-apple-system,blinkmacsystemfont,segoe ui,roboto,helvetica neue,arial,sans-serif,apple color emoji,segoe ui emoji,segoe ui symbol,noto color emoji; font-size:16px; height:30px; padding-left:60px; vertical-align:middle" /></p> <blockquote>H&uuml;k&uuml;meti &uuml;lkeyi y&ouml;netmede yetersiz kalmakla su&ccedil;layan muhafazakarların Ruhani&#39;ye karşı azil girişimlerine İran lideri Hamaney onay vermedi.</blockquote> <h3>Ruhani&#39;nin &quot;barış&quot; &ccedil;ağrısına sert tepki</h3> <p>Cumhurbaşkanı Ruhani&#39;nin &ccedil;arşamba g&uuml;n&uuml; Bakanlar Kurulu&#39;nda yaptığı konuşmada, Hazreti Hasan&#39;ın Muaviye ile yaptığı barış anlaşmasını &ouml;rnek g&ouml;stererek, &quot;Halk barış istiyorsa ben barışı tercih ederim.&quot; şeklindeki ifadeleri, ABD ile g&ouml;r&uuml;şmeleri yasaklayan İran lideri Hamaney&rsquo;e m&uuml;zakerelere onay vermesi i&ccedil;in dolaylı bir &ccedil;ağrı olarak değerlendirildi.</p> <p>Ruhani&#39;nin a&ccedil;ıklamasına &uuml;lkedeki muhafazakar kanattan en sert tepki Meclis Ulusal G&uuml;venlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı M&uuml;cteba Z&uuml;nnur&#39;dan geldi.</p> <p>Twitter hesabından paylaştığı mesajında Z&uuml;nnur, Ruhani&#39;yi, &quot;ABD ile m&uuml;zakereleri haklı &ccedil;ıkarmaya &ccedil;alışmakla&quot; su&ccedil;layarak, &quot;Bug&uuml;n İran halkının &ccedil;oğunluğu, azledilmenizden ve cezalandırılmanızdan başka bir şeye razı olmayacaktır. Sizin mantığınıza g&ouml;re, Devrim Rehberi (Hamaney), hakkınızda bin kez idam fermanı vermelidir.&quot; şeklinde sert ifadelere yer verdi.</p> <p>Z&uuml;nnur, ayrıca Ruhani&#39;ye karşı azil soruşturması başlatılması i&ccedil;in milletvekillerinden destek istedi. Azil &ccedil;ağrısına tepki, Cumhurbaşkanı Danışmanı H&uuml;sameddin Aşina&#39;dan geldi. Aşina, azil &ccedil;ağrısında bulunan vekillerin h&uuml;k&uuml;meti zayıflatmayı hedeflediğini s&ouml;yledi. Ruhani&#39;yi azletme girişimleri, temmuzda İran lideri Ayetullah Ali Hamaney&#39;in onay vermemesi nedeniyle sonu&ccedil;suz kalmıştı. Ruhani&#39;nin g&ouml;rev s&uuml;resini bitirmesini isteyen Hamaney&#39;in yeni azil girişimlerine de karşı &ccedil;ıkacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.</p> <p>Hamaney&#39;e yakınlığıyla bilinen Keyhan gazetesininin başyazısında da Ruhani&#39;nin s&ouml;z konusu a&ccedil;ıklamaları hedef alındı. Hamaney&#39;in gazetedeki temsilcisi H&uuml;seyin Şeriatmedari tarafından kaleme alınan yazıda, Ruhani, &quot;halkın sorunlarına &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retmek yerine tarihi ger&ccedil;ekleri &ccedil;arpıtmakla&quot; su&ccedil;landı. Yazısında, 2015&#39;te imzalanan n&uuml;kleer anlaşma &ouml;ncesinde ABD ile yapılan m&uuml;zakerelere işaret eden Şeriatmedari, &quot;&Uuml;lke i&ccedil;in ekonomik refah elde etmenin bir yolu olarak uzlaşma yıkıcı bir hataydı.&quot; değerlendirmesinde bulundu.</p> <p>Ruhani&#39;nin a&ccedil;ıklamasına karşı s&ouml;z konusu tepkiler, İran&#39;da muhafazakar bir adayın cumhurbaşkanı se&ccedil;imlerini kazanması halinde Batı ile ilişkilerin geleceğine ve ABD ile gerilim politikasının s&uuml;receğine dair ipu&ccedil;ları veriyor.&nbsp;</p>
ABD yönetiminin İran'a karşı uyguladığı "azami baskı" politikası, Ruhani hükümeti ve reformcu hareketi zayıflatırken, ülkede gelecek yıl düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinde asker kökenli siyasetçiler ve muhafazakarlar öne çıkıyor.
<p>ABD y&ouml;netiminin&nbsp;İran&#39;a karşı uyguladığı &quot;azami baskı&quot; politikası, Batı ile m&uuml;zakereyi benimseyen&nbsp;Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani&nbsp;h&uuml;k&uuml;meti ve reformcu hareketi zayıflatırken, &uuml;lkede gelecek yıl d&uuml;zenlenecek cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerinde ekonomik sorunların derinleşmeye başladığı 2018&#39;den bu yana etkisi artan asker k&ouml;kenli siyaset&ccedil;iler ve muhafazakarlar &ouml;ne &ccedil;ıkıyor.</p> <p>İran ile ABD arasındaki gerginliğin geleceğine dair ipu&ccedil;larını merak edenler kasımdaki ABD se&ccedil;imlerine odaklanırken İran&#39;daki reformcu ve muhafazakarlar da 18 Haziran 2021&#39;de d&uuml;zenlenecek olan cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerine hazırlanıyor.</p> <p>Reformcuların desteğiyle Haziran 2013&#39;te başladığı Cumhurbaşkanlığı kariyerini 2015&#39;te ABD&#39;nin de aralarında olduğu k&uuml;resel g&uuml;&ccedil;lerle imzaladığı Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan n&uuml;kleer anlaşmaya bağlayan Cumhurbaşkanı Ruhani&#39;nin d&ouml;nemi 18 Haziran 2021&#39;deki se&ccedil;imlerle sona erecek.</p> <p><img class="alintiIcon" src="https://cdnassets.aa.com.tr/assets/newVersion/images/analiz.png" style="border-style:none; box-sizing:border-box; color:rgb(33, 37, 41); font-family:-apple-system,blinkmacsystemfont,segoe ui,roboto,helvetica neue,arial,sans-serif,apple color emoji,segoe ui emoji,segoe ui symbol,noto color emoji; font-size:16px; height:30px; padding-left:60px; vertical-align:middle" /></p> <blockquote>Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin ekonomiyi g&uuml;&ccedil;lendirme ve bireysel &ouml;zg&uuml;rl&uuml;kleri genişletme gibi vaatlerini yerine getirememesi, halkın reformculara inancını azalttı.</blockquote> <h3>Ruhani ve reformcuların siyasi sermayesi: N&uuml;kleer anlaşma</h3> <p>Trump y&ouml;netimi&nbsp;ve İran&#39;daki muhafazakarlar i&ccedil;in değersiz kabul edilen n&uuml;kleer anlaşma, Ruhani ve reformcular a&ccedil;ısından İran&#39;daki reform hareketi lehinde olumlu değişimler meydana getirmek i&ccedil;in kullanılacak &ouml;nemli bir siyasi sermaye olarak g&ouml;r&uuml;l&uuml;yordu. Ruhani&#39;nin en b&uuml;y&uuml;k mirası olan n&uuml;kleer anlaşma, ABD ve İran&#39;daki muhafazakarların ortak &ccedil;abalarıyla ortadan kaldırılma aşamasına geldi.</p> <p>Şu anda anlaşmadan İran i&ccedil;in geriye kalan tek kazanım, 13 yıldır uygulanan uluslararası silah ambargosunun ABD&#39;nin muhalefetine rağmen bug&uuml;n resmi olarak kaldırılması oldu.</p> <p>İran Merkez Bankasının verilerine g&ouml;re, anlaşmanın y&uuml;r&uuml;rl&uuml;ğe girdiği 2016 yılında ekonomi, y&uuml;zde 12,5, 2017&#39;de ise y&uuml;zde 3,7 b&uuml;y&uuml;d&uuml;. ABD&#39;nin yaptırımları başlattığı 2018&#39;den sonraki s&uuml;re&ccedil; sonrasında ise ekonomi daralmaya başladı.</p> <p>Ruhani&#39;nin n&uuml;kleer uzlaşma sayesinde ekonomiyi g&uuml;&ccedil;lendirme vaatleri, Trump&#39;ın politikaları nedeniyle sonu&ccedil;suz kalırken insan hakları, ifade ve basın &ouml;zg&uuml;rl&uuml;ğ&uuml; gibi hassas alanlarda reform vaatleri de İran lideri Ayetullah Ali Hamaney&#39;in desteklediği muhafazakarların elinde tuttuğu kritik kurumların h&uuml;k&uuml;meti sınırlandırması nedeniyle ger&ccedil;ekleşmedi. Vaatlerin yerine getirilmemesi, halkın h&uuml;k&uuml;mete ve reformculara inancını azalttı.</p> <h3>Muhafazakarlar h&uuml;k&uuml;meti y&ouml;netim yetersizliğiyle su&ccedil;luyor</h3> <p>ABD&#39;nin yaptırımları geri getirmesiyle muhafazakarlar, Ruhani h&uuml;k&uuml;metine ve &uuml;lkedeki ılımlı kesimlere &quot;ABD&#39;nin g&uuml;venilmez ve anlaşmanın da bir aldatmaca olduğu&quot; şeklindeki s&ouml;ylemlerini yineleyerek ellerini g&uuml;&ccedil;lendirme fırsatını ka&ccedil;ırmadı. ABD yaptırımlarıyla halkın &uuml;zerine binen ağır şartlar da h&uuml;k&uuml;metin hanesine yazıldı. Se&ccedil;imlerde aday olması &ouml;ng&ouml;r&uuml;len Devrim Muhafızları Ordusu&#39;nun eski komutanlarından ve Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf başta olmak &uuml;zere muhafazakarlar, ekonomik sorunların kaynağının yaptırımlar değil h&uuml;k&uuml;metin &uuml;lke y&ouml;netimindeki yetersizliğinden kaynaklandığını vurguluyor. Ruhani ise &quot;ekonomik savaş&quot; olarak nitelediği yaptırımlardan kaynaklı sorunların y&uuml;k&uuml;n&uuml;n sadece h&uuml;k&uuml;metin değil t&uuml;m devletin omuzlarında olduğunu savunuyor.</p> <p><img class="alintiIcon" src="https://cdnassets.aa.com.tr/assets/newVersion/images/analiz.png" style="border-style:none; box-sizing:border-box; color:rgb(33, 37, 41); font-family:-apple-system,blinkmacsystemfont,segoe ui,roboto,helvetica neue,arial,sans-serif,apple color emoji,segoe ui emoji,segoe ui symbol,noto color emoji; font-size:16px; height:30px; padding-left:60px; vertical-align:middle" /></p> <blockquote>Trump&#39;ın İran politikaları yeni krizlere kapı aralarken Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin ve reformcu kanadın benimsediği politikaların zaman i&ccedil;inde marjinalleşmesine ve muhafazakarların g&uuml;&ccedil;lenmesine yol a&ccedil;tı.</blockquote> <h3>Trump&#39;ın politikaları yeni krizlere kapı araladı</h3> <p>Ruhani h&uuml;k&uuml;meti, ABD&#39;nin yaptırımlarına karşılık Batı ile ilişkilerin zedelenmesi pahasına anlaşmadaki taahh&uuml;tlerini durdurarak, n&uuml;kleer silah yapımında kullanılabilecek uranyumu zenginleştirecek santrif&uuml;jleri yeniden &ccedil;alıştırma gibi adımlar attı. Bu adımlar da h&uuml;k&uuml;meti reformcu &ccedil;izgiden uzaklaştırdı.</p> <p>Trump&#39;ın 3 Ocak&#39;ta Kasım S&uuml;leymani&#39;ye y&ouml;nelik suikast emri vermesi de &uuml;lkede muhafazakarların g&uuml;&ccedil;lenmesi i&ccedil;in uygun ortam sağladı. Bu durum, 5 yıl &ouml;nce rafa kaldırılan İran&#39;ın n&uuml;kleer programı başta olmak &uuml;zere yeni gerginliklere yol a&ccedil;tı. Bunun sonucunda da Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin benimsediği politikalar zaman i&ccedil;inde marjinalleşmeye başladı.</p> <h3>Kritik kurumları elinde tutan muhafazakarlar meclise de hakim oldu</h3> <p>Bunu fırsata &ccedil;eviren muhafazakarlar ge&ccedil;en şubatta d&uuml;zenlenen genel se&ccedil;imlerde reformculara karşı zafer kazanarak mecliste &ccedil;oğunluğu elde etti. Dolayısıyla Anayasayı Koruyucular Konseyi, yargı ve g&uuml;venlik b&uuml;rokrasisi gibi devletin kritik kurumlarına hakim olan muhafazakarlar, bunun yanına meclis &ccedil;oğunluğunu da kattı.</p> <p>&Uuml;lke gelecek yıl d&uuml;zenlenecek cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerine de s&uuml;recin muhafazakarlar lehine işlediği şartlarda hazırlanıyor. Se&ccedil;imlerde adaylar hen&uuml;z kesinleşmese de 2018&#39;den bu yana etkisi artan asker k&ouml;kenli siyaset&ccedil;iler ve muhafazakarlar &ouml;n plana &ccedil;ıkıyor.</p> <p>Cumhurbaşkanlığı se&ccedil;imlerine adaylık i&ccedil;in Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi, Meclis Başkanı Kalibaf, Eski Savunma Bakanı ve Devrim Muhafızları Komutanı H&uuml;seyin Dehkan, her ne kadar bir &ouml;nceki se&ccedil;im i&ccedil;in adaylık izni alamamasına rağmen 2005-2013 arasında cumhurbaşkanlığı yapan Mahmud Ahmedinejad, eski general ve Radyo ve Televizyon Kurumu&#39;nun (IRIB) eski başkanı İzzetullah Zergami gibi muhafazakar siyaset&ccedil;ilerin ismi &ouml;ne &ccedil;ıkıyor.</p> <p>Se&ccedil;imlere y&ouml;nelik hen&uuml;z bir strateji geliştirmeyen reformcular arasındaki &quot;umutsuzluk&quot; ise reform yanlısı medya organlarındaki s&ouml;ylemlere de yansıyor. &Uuml;lkede etkili olan &quot;Asr-ı İran&quot; adlı reform yanlısı internet sitesinde 3 Eyl&uuml;l&#39;de yayımlanan &quot;Elveda Reformlar&quot; başlıklı yazıda, &quot;Ruhani h&uuml;k&uuml;metinin zayıflığı ve reformcu literat&uuml;rden pratikte uzaklaşması, reform hareketinin tarihi ve resmi olarak ortadan kalkmasına yol a&ccedil;tı&quot; ifadeleri reformcular arasındaki hayal kırıklığını g&ouml;zler &ouml;n&uuml;ne seriyor.</p> <p><img class="alintiIcon" src="https://cdnassets.aa.com.tr/assets/newVersion/images/analiz.png" style="border-style:none; box-sizing:border-box; color:rgb(33, 37, 41); font-family:-apple-system,blinkmacsystemfont,segoe ui,roboto,helvetica neue,arial,sans-serif,apple color emoji,segoe ui emoji,segoe ui symbol,noto color emoji; font-size:16px; height:30px; padding-left:60px; vertical-align:middle" /></p> <blockquote>H&uuml;k&uuml;meti &uuml;lkeyi y&ouml;netmede yetersiz kalmakla su&ccedil;layan muhafazakarların Ruhani&#39;ye karşı azil girişimlerine İran lideri Hamaney onay vermedi.</blockquote> <h3>Ruhani&#39;nin &quot;barış&quot; &ccedil;ağrısına sert tepki</h3> <p>Cumhurbaşkanı Ruhani&#39;nin &ccedil;arşamba g&uuml;n&uuml; Bakanlar Kurulu&#39;nda yaptığı konuşmada, Hazreti Hasan&#39;ın Muaviye ile yaptığı barış anlaşmasını &ouml;rnek g&ouml;stererek, &quot;Halk barış istiyorsa ben barışı tercih ederim.&quot; şeklindeki ifadeleri, ABD ile g&ouml;r&uuml;şmeleri yasaklayan İran lideri Hamaney&rsquo;e m&uuml;zakerelere onay vermesi i&ccedil;in dolaylı bir &ccedil;ağrı olarak değerlendirildi.</p> <p>Ruhani&#39;nin a&ccedil;ıklamasına &uuml;lkedeki muhafazakar kanattan en sert tepki Meclis Ulusal G&uuml;venlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı M&uuml;cteba Z&uuml;nnur&#39;dan geldi.</p> <p>Twitter hesabından paylaştığı mesajında Z&uuml;nnur, Ruhani&#39;yi, &quot;ABD ile m&uuml;zakereleri haklı &ccedil;ıkarmaya &ccedil;alışmakla&quot; su&ccedil;layarak, &quot;Bug&uuml;n İran halkının &ccedil;oğunluğu, azledilmenizden ve cezalandırılmanızdan başka bir şeye razı olmayacaktır. Sizin mantığınıza g&ouml;re, Devrim Rehberi (Hamaney), hakkınızda bin kez idam fermanı vermelidir.&quot; şeklinde sert ifadelere yer verdi.</p> <p>Z&uuml;nnur, ayrıca Ruhani&#39;ye karşı azil soruşturması başlatılması i&ccedil;in milletvekillerinden destek istedi. Azil &ccedil;ağrısına tepki, Cumhurbaşkanı Danışmanı H&uuml;sameddin Aşina&#39;dan geldi. Aşina, azil &ccedil;ağrısında bulunan vekillerin h&uuml;k&uuml;meti zayıflatmayı hedeflediğini s&ouml;yledi. Ruhani&#39;yi azletme girişimleri, temmuzda İran lideri Ayetullah Ali Hamaney&#39;in onay vermemesi nedeniyle sonu&ccedil;suz kalmıştı. Ruhani&#39;nin g&ouml;rev s&uuml;resini bitirmesini isteyen Hamaney&#39;in yeni azil girişimlerine de karşı &ccedil;ıkacağı &ouml;ng&ouml;r&uuml;l&uuml;yor.</p> <p>Hamaney&#39;e yakınlığıyla bilinen Keyhan gazetesininin başyazısında da Ruhani&#39;nin s&ouml;z konusu a&ccedil;ıklamaları hedef alındı. Hamaney&#39;in gazetedeki temsilcisi H&uuml;seyin Şeriatmedari tarafından kaleme alınan yazıda, Ruhani, &quot;halkın sorunlarına &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retmek yerine tarihi ger&ccedil;ekleri &ccedil;arpıtmakla&quot; su&ccedil;landı. Yazısında, 2015&#39;te imzalanan n&uuml;kleer anlaşma &ouml;ncesinde ABD ile yapılan m&uuml;zakerelere işaret eden Şeriatmedari, &quot;&Uuml;lke i&ccedil;in ekonomik refah elde etmenin bir yolu olarak uzlaşma yıkıcı bir hataydı.&quot; değerlendirmesinde bulundu.</p> <p>Ruhani&#39;nin a&ccedil;ıklamasına karşı s&ouml;z konusu tepkiler, İran&#39;da muhafazakar bir adayın cumhurbaşkanı se&ccedil;imlerini kazanması halinde Batı ile ilişkilerin geleceğine ve ABD ile gerilim politikasının s&uuml;receğine dair ipu&ccedil;ları veriyor.&nbsp;</p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.