Uzay yolculuğu insanoğlunu yeni ufuklara taşıyor

SAĞLIK (İHA) - İhlas Haber Ajansı | 15.04.2019 - 18:30, Güncelleme: 27.10.2022 - 05:58
 

Uzay yolculuğu insanoğlunu yeni ufuklara taşıyor

Geçen yüzyılın ikinci yarısında başlayan insanlı uzay yolculukları, 21. yüzyılda da insanoğlunu yeni ufuklara taşımaya devam ediyor.
<p>ANKARA (AA) - Sovyet kozmonot Yuri Gagarin, 58 yıl &ouml;nce, 12 Nisan 1961ʹde ˮVostok 1ˮ uzay mekiğiyle D&uuml;nya y&ouml;r&uuml;ngesini turlayarak uzaya &ccedil;ıkan ilk insan olarak tarihe ge&ccedil;ti. Bu sebeple 12 Nisan, ˮİnsanlı Uzay Yolculuğu Uluslararası G&uuml;n&uuml;ˮ olarak kutlanıyor.</p>Soğuk Savaş ve uzay yarışı <p>İnsanlığın uzay macerasını harekete ge&ccedil;iren şey, keşif g&uuml;d&uuml;s&uuml;nden &ccedil;ok egemenlik m&uuml;cadelesi oldu. İkinci D&uuml;nya Savaşıʹnın sona ermesinin ardından d&uuml;nyanın iki s&uuml;per g&uuml;c&uuml; haline gelen ABD ve Sovyetler Birliği (SSCB), ellerindeki n&uuml;kleer silahlarla uzak coğrafyalardaki hedefleri vurabilmek &uuml;zere kıtalar arası g&uuml;d&uuml;ml&uuml; f&uuml;ze sistemleri geliştirmeye başlamıştı. Uzun menzilli roketler aynı zamanda D&uuml;nyaʹnın al&ccedil;ak y&ouml;r&uuml;ngesine yapay uydular taşımaya da olanak sağlıyordu.</p><p>Uzay yarışı &ouml;nce uydu yarışı olarak başladı. SSCB, 4 Ekim 1957ʹde ˮSputnik 1ˮ uydusunu uzaya fırlatarak bu alanda bir ilki ger&ccedil;ekleştirdi. ABD, yaklaşık 4 ay sonra, 31 Ocak 1958ʹde, ˮExplorer 1ˮ uydusunu D&uuml;nya y&ouml;r&uuml;ngesine yollayarak karşılık verdi.</p>İlk insanlı yolculuk ve uzaya &ccedil;ıkan ilk insan<p>Uydulardan sonra sıra y&ouml;r&uuml;ngede insanlı uzay yolculuğu yapmaya geldi. Bunun i&ccedil;in her iki &uuml;lke de tek kişilik uzay kaps&uuml;lleri geliştirmeye başladı. SSCB, Vostok Programı kapsamında geliştirdiği roket ve kaps&uuml;lle bir kez daha rakibini geride bıraktı. Rus kozmonot Gagarin, 12 Nisan 1961ʹde ˮVostok 3KAˮ roketiyle uzaya fırlatılan ˮVostok 1ˮ uzay kaps&uuml;l&uuml; i&ccedil;inde D&uuml;nya y&ouml;r&uuml;ngesinde bir tur attıktan sonra Yery&uuml;z&uuml;ʹne d&ouml;nd&uuml;. Vostok 1ʹin bu seferi, ilk insanlı uzay yolculuğu olurken, Gagarin de uzaya &ccedil;ıkan ilk insan olarak tarihe ge&ccedil;ti. </p>Uzaya &ccedil;ıkan ilk kadın<p>SSCB 1963 yılına kadar Vostok kaps&uuml;lleriyle uzaya 5 kozmonot daha g&ouml;nderdi. Bunlar arasında ˮVostok 6ˮ mekiğiyle 16 Haziran 1963ʹte y&ouml;r&uuml;ngede yolculuk yapan kozmonot Valentina Tereşkova, uzaya &ccedil;ıkan ilk kadın oldu.</p><p>ABD ise aynı yıllarda 2 astronotla alt-y&ouml;r&uuml;nge, 4 astronotla da y&ouml;r&uuml;nge u&ccedil;uşları ger&ccedil;ekleştirdi.</p>Uzay boşluğundaki ilk y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş<p>SSCB, 1960ʹların başından itibaren insanlı u&ccedil;uşlar i&ccedil;in tek kişilik Vostok uzay kaps&uuml;lleri yerine 2 veya 3 kişilik Voskhod uzay kaps&uuml;llerini geliştirmeye başladı. Sovyet kozmonot Aleksei Leonov, 8 Mart 1965ʹte ˮVoskhod 2ˮ kaps&uuml;l&uuml;yle yapılan yolculuk sırasında uzay boşluğundaki ilk y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; ger&ccedil;ekleştirdi. </p>Ayʹa ilk adımlar<p>ABD Başkanı John F. Kennedy, 12 Eyl&uuml;l 1962ʹde yaptığı konuşmada, uzay yolculuğunun yeni hedefi olarak Ayʹı işaret etti ve 10 yıl i&ccedil;inde Ayʹa insan yollama s&ouml;z&uuml; verdi. ABD bu ama&ccedil;la &ouml;nce 2 kişilik Gemini uzay mekiğini, ardından 3 kişilik Apollo uzay mekiğini geliştirdi.</p><p>ABD, Aralık 1968ʹde astronotlar Frank Borman, James Lovell ve William Andersʹı taşıyan ˮApollo 8ˮ uzay mekiği Ay y&ouml;r&uuml;ngesini 10 kez katetmeyi başardı. Ardından 21 Temmuz 1969ʹda astronotlar Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collinsʹi taşıyan ˮApollo 11ˮ mekiği Ay y&uuml;zeyine iniş yaptı. Neil Armstrong, bu sefer sırasında Ayʹa ayak basan ilk insan oldu.</p><p>Armstrong ve onun ardından y&uuml;zeye adım atan Aldrinʹden sonra ABD 1972ʹye kadar Ayʹa 10 astronot daha &ccedil;ıkardı.</p><p>Bu arada, SSCB de aynı yıllarda Ayʹa insan yollamak &uuml;zere &uuml;&ccedil; kişilik Soyuz mekiklerini &uuml;retmeye başladı fakat mekiği y&uuml;zeye indirebilecek g&uuml;&ccedil;te roket geliştiremediğinden Ay misyonuna 1974ʹte son verdi.</p>Uzayda ˮd&eacute;tenteˮ<p>ABD Başkanı Richard Nixon ile SSCB lideri Leonid Brejnevʹin 1975ʹte konvansiyonel ve n&uuml;kleer silahların karşılıklı azaltılarak &uuml;lkeler arasında ˮd&eacute;tenteˮ (yumuşama) sağlanması konusunda anlaşmaya varmasıyla uzay &ccedil;alışmaları alanında iş birliği olasılığı g&uuml;ndeme geldi. Aynı yıl ABDʹye ait Apollo mekiği ile Rus Soyuz 19 mekiği uzayda birbirine kenetlendi. İki &uuml;lke astronotları diplomatik &ccedil;abalara sembolik bir jestle katkıda bulunmak i&ccedil;in uzayda el sıkıştı.</p><p>Ancak iki &uuml;lke sonraki yıllarda da uzayda iş birliği yapmak yerine rekabet etmeyi s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. </p><p>SSCBʹnin dağılmasının ardından Rusya Federasyonu ile ABD arasındaki uzay &ccedil;alışmaları alanındaki iş birliği arttı. Bug&uuml;n iki &uuml;lke Uluslararası Uzay İstasyonunu (ISS), Avrupa Birliği, Japonya ve Kanada ile işletiyor ve Amerikalı astronotlar Soyuz mekikleriyle ISSʹye taşınıyor.</p>İnsanlı uzay u&ccedil;uşlarında &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; g&uuml;&ccedil;: &Ccedil;in<p>&Ccedil;in, bug&uuml;n ABD ve Rusya dışında insanlı uzay yolculuğu yapabilme kapasitesine ve tecr&uuml;besine sahip tek &uuml;lke konumunda bulunuyor. &Ccedil;in ilk kez 1967 yılında Devlet Başkanı Mao Zedung ve Başbakan Zu Enlai d&ouml;neminde insanlı uzay yolculuğu yapma kararı aldı. ABDʹnin Gemini mekiğinden kopya edilerek 1970ʹlerde yapılan Shuguang uzay aracı başarısız oldu. &Uuml;lke ardından Rusyaʹnın Soyuz mekiğini &ouml;rnek alan Shenzhou mekiğini geliştirerek yıllar sonra hedefine ulaşabildi. &Ccedil;inli taykonot Yang Liwei, 15 Ekim 2003ʹte Shenzhou 5 mekiğiyle uzayda 21 saat u&ccedil;arak &uuml;lkesinin ilk insanlı uzay yolculuğunu ger&ccedil;ekleştirdi. </p><p>Avrupa Birliği ve Japonya da 1980ʹlerde daha sonra vazge&ccedil;ecekleri insanlı uzay yolculuğu programları başlattı.</p>&Ouml;zel sekt&ouml;r katkısı<p>ABD Havacılık ve Uzay Ajansı NASA, Apollo programının sırasıyla Columbia, Challenger, Discovery, Atlantis ve Endeavour uzay mekiği programlarını s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;kten sonra 2011 yılında, kamu kaynaklarıyla y&uuml;r&uuml;t&uuml;len t&uuml;m insanlı u&ccedil;uş programlarına son vererek bu alanda &ouml;zel sekt&ouml;r girişimlerini teşvik etmeye başladı. Ajans, ˮTicari M&uuml;rettebat Geliştirme Programıˮ kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonuʹna personel taşımak &uuml;zere SpaceXʹin ˮDragon Crewˮ ve Boeingʹin ˮCST-100 Starlinerˮ uzay mekikleri i&ccedil;in test u&ccedil;uşları yaparken, al&ccedil;ak y&ouml;r&uuml;ngenin &ouml;tesine y&ouml;nelik insanlı uzay yolculukları i&ccedil;in Northrup Grumman firması tarafından geliştirilmekte olan ˮOrionˮ uzay mekiğini kullanmayı planlıyor. </p>
Geçen yüzyılın ikinci yarısında başlayan insanlı uzay yolculukları, 21. yüzyılda da insanoğlunu yeni ufuklara taşımaya devam ediyor.
<p>ANKARA (AA) - Sovyet kozmonot Yuri Gagarin, 58 yıl &ouml;nce, 12 Nisan 1961ʹde ˮVostok 1ˮ uzay mekiğiyle D&uuml;nya y&ouml;r&uuml;ngesini turlayarak uzaya &ccedil;ıkan ilk insan olarak tarihe ge&ccedil;ti. Bu sebeple 12 Nisan, ˮİnsanlı Uzay Yolculuğu Uluslararası G&uuml;n&uuml;ˮ olarak kutlanıyor.</p>Soğuk Savaş ve uzay yarışı <p>İnsanlığın uzay macerasını harekete ge&ccedil;iren şey, keşif g&uuml;d&uuml;s&uuml;nden &ccedil;ok egemenlik m&uuml;cadelesi oldu. İkinci D&uuml;nya Savaşıʹnın sona ermesinin ardından d&uuml;nyanın iki s&uuml;per g&uuml;c&uuml; haline gelen ABD ve Sovyetler Birliği (SSCB), ellerindeki n&uuml;kleer silahlarla uzak coğrafyalardaki hedefleri vurabilmek &uuml;zere kıtalar arası g&uuml;d&uuml;ml&uuml; f&uuml;ze sistemleri geliştirmeye başlamıştı. Uzun menzilli roketler aynı zamanda D&uuml;nyaʹnın al&ccedil;ak y&ouml;r&uuml;ngesine yapay uydular taşımaya da olanak sağlıyordu.</p><p>Uzay yarışı &ouml;nce uydu yarışı olarak başladı. SSCB, 4 Ekim 1957ʹde ˮSputnik 1ˮ uydusunu uzaya fırlatarak bu alanda bir ilki ger&ccedil;ekleştirdi. ABD, yaklaşık 4 ay sonra, 31 Ocak 1958ʹde, ˮExplorer 1ˮ uydusunu D&uuml;nya y&ouml;r&uuml;ngesine yollayarak karşılık verdi.</p>İlk insanlı yolculuk ve uzaya &ccedil;ıkan ilk insan<p>Uydulardan sonra sıra y&ouml;r&uuml;ngede insanlı uzay yolculuğu yapmaya geldi. Bunun i&ccedil;in her iki &uuml;lke de tek kişilik uzay kaps&uuml;lleri geliştirmeye başladı. SSCB, Vostok Programı kapsamında geliştirdiği roket ve kaps&uuml;lle bir kez daha rakibini geride bıraktı. Rus kozmonot Gagarin, 12 Nisan 1961ʹde ˮVostok 3KAˮ roketiyle uzaya fırlatılan ˮVostok 1ˮ uzay kaps&uuml;l&uuml; i&ccedil;inde D&uuml;nya y&ouml;r&uuml;ngesinde bir tur attıktan sonra Yery&uuml;z&uuml;ʹne d&ouml;nd&uuml;. Vostok 1ʹin bu seferi, ilk insanlı uzay yolculuğu olurken, Gagarin de uzaya &ccedil;ıkan ilk insan olarak tarihe ge&ccedil;ti. </p>Uzaya &ccedil;ıkan ilk kadın<p>SSCB 1963 yılına kadar Vostok kaps&uuml;lleriyle uzaya 5 kozmonot daha g&ouml;nderdi. Bunlar arasında ˮVostok 6ˮ mekiğiyle 16 Haziran 1963ʹte y&ouml;r&uuml;ngede yolculuk yapan kozmonot Valentina Tereşkova, uzaya &ccedil;ıkan ilk kadın oldu.</p><p>ABD ise aynı yıllarda 2 astronotla alt-y&ouml;r&uuml;nge, 4 astronotla da y&ouml;r&uuml;nge u&ccedil;uşları ger&ccedil;ekleştirdi.</p>Uzay boşluğundaki ilk y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş<p>SSCB, 1960ʹların başından itibaren insanlı u&ccedil;uşlar i&ccedil;in tek kişilik Vostok uzay kaps&uuml;lleri yerine 2 veya 3 kişilik Voskhod uzay kaps&uuml;llerini geliştirmeye başladı. Sovyet kozmonot Aleksei Leonov, 8 Mart 1965ʹte ˮVoskhod 2ˮ kaps&uuml;l&uuml;yle yapılan yolculuk sırasında uzay boşluğundaki ilk y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; ger&ccedil;ekleştirdi. </p>Ayʹa ilk adımlar<p>ABD Başkanı John F. Kennedy, 12 Eyl&uuml;l 1962ʹde yaptığı konuşmada, uzay yolculuğunun yeni hedefi olarak Ayʹı işaret etti ve 10 yıl i&ccedil;inde Ayʹa insan yollama s&ouml;z&uuml; verdi. ABD bu ama&ccedil;la &ouml;nce 2 kişilik Gemini uzay mekiğini, ardından 3 kişilik Apollo uzay mekiğini geliştirdi.</p><p>ABD, Aralık 1968ʹde astronotlar Frank Borman, James Lovell ve William Andersʹı taşıyan ˮApollo 8ˮ uzay mekiği Ay y&ouml;r&uuml;ngesini 10 kez katetmeyi başardı. Ardından 21 Temmuz 1969ʹda astronotlar Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collinsʹi taşıyan ˮApollo 11ˮ mekiği Ay y&uuml;zeyine iniş yaptı. Neil Armstrong, bu sefer sırasında Ayʹa ayak basan ilk insan oldu.</p><p>Armstrong ve onun ardından y&uuml;zeye adım atan Aldrinʹden sonra ABD 1972ʹye kadar Ayʹa 10 astronot daha &ccedil;ıkardı.</p><p>Bu arada, SSCB de aynı yıllarda Ayʹa insan yollamak &uuml;zere &uuml;&ccedil; kişilik Soyuz mekiklerini &uuml;retmeye başladı fakat mekiği y&uuml;zeye indirebilecek g&uuml;&ccedil;te roket geliştiremediğinden Ay misyonuna 1974ʹte son verdi.</p>Uzayda ˮd&eacute;tenteˮ<p>ABD Başkanı Richard Nixon ile SSCB lideri Leonid Brejnevʹin 1975ʹte konvansiyonel ve n&uuml;kleer silahların karşılıklı azaltılarak &uuml;lkeler arasında ˮd&eacute;tenteˮ (yumuşama) sağlanması konusunda anlaşmaya varmasıyla uzay &ccedil;alışmaları alanında iş birliği olasılığı g&uuml;ndeme geldi. Aynı yıl ABDʹye ait Apollo mekiği ile Rus Soyuz 19 mekiği uzayda birbirine kenetlendi. İki &uuml;lke astronotları diplomatik &ccedil;abalara sembolik bir jestle katkıda bulunmak i&ccedil;in uzayda el sıkıştı.</p><p>Ancak iki &uuml;lke sonraki yıllarda da uzayda iş birliği yapmak yerine rekabet etmeyi s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;. </p><p>SSCBʹnin dağılmasının ardından Rusya Federasyonu ile ABD arasındaki uzay &ccedil;alışmaları alanındaki iş birliği arttı. Bug&uuml;n iki &uuml;lke Uluslararası Uzay İstasyonunu (ISS), Avrupa Birliği, Japonya ve Kanada ile işletiyor ve Amerikalı astronotlar Soyuz mekikleriyle ISSʹye taşınıyor.</p>İnsanlı uzay u&ccedil;uşlarında &uuml;&ccedil;&uuml;nc&uuml; g&uuml;&ccedil;: &Ccedil;in<p>&Ccedil;in, bug&uuml;n ABD ve Rusya dışında insanlı uzay yolculuğu yapabilme kapasitesine ve tecr&uuml;besine sahip tek &uuml;lke konumunda bulunuyor. &Ccedil;in ilk kez 1967 yılında Devlet Başkanı Mao Zedung ve Başbakan Zu Enlai d&ouml;neminde insanlı uzay yolculuğu yapma kararı aldı. ABDʹnin Gemini mekiğinden kopya edilerek 1970ʹlerde yapılan Shuguang uzay aracı başarısız oldu. &Uuml;lke ardından Rusyaʹnın Soyuz mekiğini &ouml;rnek alan Shenzhou mekiğini geliştirerek yıllar sonra hedefine ulaşabildi. &Ccedil;inli taykonot Yang Liwei, 15 Ekim 2003ʹte Shenzhou 5 mekiğiyle uzayda 21 saat u&ccedil;arak &uuml;lkesinin ilk insanlı uzay yolculuğunu ger&ccedil;ekleştirdi. </p><p>Avrupa Birliği ve Japonya da 1980ʹlerde daha sonra vazge&ccedil;ecekleri insanlı uzay yolculuğu programları başlattı.</p>&Ouml;zel sekt&ouml;r katkısı<p>ABD Havacılık ve Uzay Ajansı NASA, Apollo programının sırasıyla Columbia, Challenger, Discovery, Atlantis ve Endeavour uzay mekiği programlarını s&uuml;rd&uuml;rd&uuml;kten sonra 2011 yılında, kamu kaynaklarıyla y&uuml;r&uuml;t&uuml;len t&uuml;m insanlı u&ccedil;uş programlarına son vererek bu alanda &ouml;zel sekt&ouml;r girişimlerini teşvik etmeye başladı. Ajans, ˮTicari M&uuml;rettebat Geliştirme Programıˮ kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonuʹna personel taşımak &uuml;zere SpaceXʹin ˮDragon Crewˮ ve Boeingʹin ˮCST-100 Starlinerˮ uzay mekikleri i&ccedil;in test u&ccedil;uşları yaparken, al&ccedil;ak y&ouml;r&uuml;ngenin &ouml;tesine y&ouml;nelik insanlı uzay yolculukları i&ccedil;in Northrup Grumman firması tarafından geliştirilmekte olan ˮOrionˮ uzay mekiğini kullanmayı planlıyor. </p>
Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.