Coronavirus (COVID-19)
<p>Coronavirus’lar (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (Severe Acute Respiratory Syndrome,SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Coronavirus’lar hayvanlardan bulaşarak insanlarda hastalık yapabilir.</p>
<p>31 Aralık 2019'da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin Ülke Ofisi, Çin'in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak 2020’de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bircoronavirus (2019-nCoV) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra 2019-nCoV hastalığının adı <strong>COVID-19</strong> olarak kabul edilmiş, virus SARS CoV’e yakın benzerliğinden dolayı <strong>SARS-CoV-2</strong> olarak isimlendirilmiştir.</p>
<p><strong>Kaynak</strong></p>
<p>Henüz netlik kazanmamıştır. SARS-CoV-2’nin kökeni hala araştırılmaktadır. Eldeki veriler, Vuhan Deniz Ürünleri Toptan SatışPazarında yasadışı olarak satılan vahşi hayvanları işaret etmektedir.</p>
<p><strong>Bulaşma</strong></p>
<p>Hastalık esas olarak damlacık yoluyla bulaşmaktadır. Ayrıca hasta bireylerin öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçtıkları damlacıklara diğer kişilerin elleri ile temas etmesi sonrasında ellerini ağız, burun veya göz mukozasına götürmesi ve temas etmesi ile bulaşmaktadır.</p>
<p>Çin’deki olguların epidemiyolojik özellikleri incelendiğinde ortalama inkübasyon süresinin 5-6 gün olduğu bazı vakalarda 14 (ortalama 10,5 gün) güne kadar uzayabileceği gözlenmiştir.</p>
<p>COVID-19’un bulaştırıcılık süresi kesin olarak bilinmemektedir. Semptomatik dönemden 1-2 gün önce başlayıp semptomların kaybolmasıyla sona erdiği düşünülmektedir. Coronaviruslar genel olarak dış ortama çok dayanıklı olmayan virüslerdir. Ortamın nem ve sıcaklığına, dışarı atıldığı organik maddenin miktarı, bulaştığı yüzeyin dokusu gibi faktörlere göre değişen bir dayanma süresi söz konusudur. Genel olarak cansız yüzeylerde birkaç saat içerisinde aktivitesini kaybettiği kabul edilmektedir. Cansız yüzeylerdeki aktivite süresi yorumlanırken bulaşta sadece virüsün aktivitesinin devam etmesi değil, temasın süresi de önemli olduğu unutulmamalıdır. Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları, ateş, öksürük ve solunum zorluğudur. Daha ciddi vakalarda, zatüree, ağır hızlı solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Ölüm hızı SARS salgınında 11 ve MERS-CoV’da 35-50 arasında iken Dünya Sağlık Örgütü’nün Çin Halk Cumhuriyetine ait COVID-19 raporuna göre ölüm hızının 3,8 olarak bildirilmiştir.</p>
<p> </p>
<p><strong>OLASI KORONAVİRÜSLÜ</strong></p>
<p><strong>A:</strong> Ateş ve hızlı solunum yolu hastalığı belirti ve bulgularından en az biri (öksürük ve</p>
<p>solunum sıkıntısı), VE Semptomların başlamasından önceki 14 gün içerisinde yurt dışında bulunma öyküsü</p>
<p>VEYA</p>
<p><strong>B: </strong>Hızlı solunum yolu hastalığı belirti ve bulgularından en az biri (öksürük ve solunum</p>
<p>sıkıntısı), VE Semptomların başlamasından önceki 14 gün içerisinde doğrulanmış COVID-19 vakası ile yakın temas eden</p>
<p>VEYA</p>
<p><strong>C: </strong>Ateş ve ağır hızlı solunum yolu enfeksiyonu belirti ve bulgularından en az biri (öksürük</p>
<p>ve solunum sıkıntısı)</p>
<p> </p>
<p><strong>KORONAVİRÜS TEMASLI TAKİBİ (Sağlık Kuruluşları tarafından yapılacaktır)</strong></p>
<p>Olası COVID-19 enfeksiyonu olan bir kişi tespit edildiğinde;</p>
<p>1. Bu kişi ile temas etmiş kişiler ve temasın özellikleri (yakın temas kriteri olup olmadığı)</p>
<p>belirlenerek iletişim bilgileri kayıt altına alınır.</p>
<p>2. Olası olgunun test sonucu çıkana kadar yakın temaslılara yönelik herhangi bir önlem alınmaz.</p>
<p>3. Test sonucu negatif gelirse temaslılarla ilgili herhangi bir işlem yapılmaz.</p>
<p>4. Test sonucu pozitif gelirse;</p>
<p>a. Yakın temaslılar; evde 14 gün boyunca ateş ve/veya solunum semptomları açısından</p>
<p>takip edilir. Evde temaslı takibi konusunda sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilir.</p>
<p>Onamı alınır. Gerekli görülen durumlarda sağlık müdürlüğü tarafından aktif takip</p>
<p>(telefon veya ziyaret ile) yapılabilir.</p>
<p>b. Temaslılar; 14 gün boyunca kendilerini ateş ve solunum semptomları açısından takip</p>
<p>etmek üzere bilgilendirilir.</p>
<p>c. Temaslı veya yakın temaslılarda 14 günlük takip süresi içerisinde ateş ve/veya</p>
<p>solunum semptomları (öksürük, nefes darlığı) gelişirse maske takarak sağlık</p>
<p>kuruluşuna başvurması sağlanır.</p>
<p> </p>
<p><strong>A) YAKIN TEMASLI (Şüphe duyulan durumlarda yapılmalıdır)</strong></p>
<p>• Kesin veya olası bir vakaya damlacık enfeksiyonuna yönelik korunma önlemleri almadan</p>
<p>doğrudan bakım sağlayan, COVID-19 ile enfekte sağlık çalışanları ile birlikte çalışan veya</p>
<p>hasta ziyaretinde bulunma gibi sağlık merkezi ilişkili maruziyeti olan kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla okul öncesinde ve okul çocuklarında aynı sınıfı paylaşan öğrenciler ve</p>
<p>Öğretmenler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla ile direkt temas eden (örn. el sıkışan) kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasının salgıları (tükürük, balgam vb) ile korunmasız temas eden kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla 1 metreden daha yakın mesafede 15 dakikadan uzun süreyle yüz yüze</p>
<p>kalan kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs,</p>
<p>servis vb ulaşım araçları) 1 metreden yakın ve 15 dakika veya daha uzun süre bir arada kalan</p>
<p>kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı uçakta seyahat eden yolculardan iki ön, iki arka ve iki yan</p>
<p>koltukta oturan kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı evde yaşayanlar.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı ofiste çalışanlar.</p>
<p> </p>
<p><strong>B) TEMASLI (En yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır)</strong></p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs,</p>
<p>servis vb ulaşım araçları) 1 metreden uzak mesafede bulunmuş kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs,</p>
<p>servis vb ulaşım araçları) 15 dakikadan kısa süre bulunmuş kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla 1 metreden daha yakın mesafede 15 dakikadan kısa süreyle yüz yüze</p>
<p>kalan kişiler.</p>
<p> </p>
<p><strong>EVDE TEMASLI İZLEMİ (En yakın sağlık kuruluşuna bilgi verilmelidir)</strong></p>
<p> </p>
<p>Olası/Kesin hasta ile teması (yakın temaslı/uçak temaslısı) olanlar 14 gün süreyle izlenir.</p>
<p>COVID-19 enfeksiyonu için doğrulama sürecindeki vakalar ile yakın temas edenler,</p>
<p>temas ettikleri hastanın numune sonucu negatif ise izlem sonlandırılır; pozitif gelirse</p>
<p>izleme 14. güne kadar devam edilir.</p>
<p>1. Evde izlenen temaslılar İl Sağlık Müdürlüğü tarafından telefonla takip edilecektir.</p>
<p>2. Temaslı izlem süresini mümkünse evde geçirmesi uygundur.</p>
<p>3. Başka kişi/kişiler ile aynı ortamı paylaştığı (ev, sokak, hastane vb.) zaman tıbbi maske</p>
<p>takmalıdır.</p>
<p>4. Ev halkına bulaşma riskini önlemek için evde takipli hastalar mümkünse evindeki diğer</p>
<p>kişilerden farklı bir odada, mümkün değil ise iyi havalanan bir odada oturmalı, diğer</p>
<p>kişilerden en az 1 metre uzakta olmalıdır ve tıbbi maske takmalıdır, maskenin</p>
<p>nemlenmesi halinde yenisi ile değiştirmelidir.</p>
<p>5. Eve, ziyaretçi kabul edilmemelidir.</p>
<p>6. Temaslının ev içindeki hareketi sınırlandırılmalı; tuvalet, banyo gibi ortak kullanılan</p>
<p>alanlar iyi havalandırılmalıdır.</p>
<p>7. Temaslı, kişisel eşyalarını başkaları ile paylaşmamalı, ev halkının bardak, tabak, havlu</p>
<p>gibi eşyalarını kullanmamalı; eğer kullanması gerekirse bu eşyaları iyice su ve sabunla</p>
<p>yıkamalıdır. Vakanın kullandığı kıyafetve çarşaf, nevresim gibi tekstil ürünleri 60-</p>
<p>90°C’de normal deterjan ile yıkanmalıdır</p>
<p>8. Banyo ve tuvaletler günde en az bir kez sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal</p>
<p>sulandırmada) (Sodyum hipoklorit) temizlenir.</p>
<p>Solunum yolu sekresyonları veya vücut çıkartıları ile bulaş olması mümkün olan tüm</p>
<p>yüzeylerin sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) (Sodyum hipoklorit) temizlenir ve belirgin şekilde kirlenme olduğunda ise (1:10 normal sulandırmada) kullanılır.</p>
<p>Banyo ve tuvaletler günde en az bir kez sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) (Sodyum hipoklorit) temizlenir.</p>
<p>Çamaşır suyu hazırlama oranları (10'luk):</p>
<p>1/10'luk çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu +9 ölçü su.</p>
<p>1/100'lük çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu + 99 ölçü su.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong>TC Sağlık Bakanlığı </strong></p>
<p><strong>Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü </strong></p>
<p><strong>Rehberinden alınmıştır (V5, 11 Mart 2020).</strong></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
Ekleme
Tarihi: 16 Mart 2020 - Pazartesi
Coronavirus (COVID-19)
<p>Coronavirus’lar (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Ağır Akut Solunum Sendromu (Severe Acute Respiratory Syndrome,SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Coronavirus’lar hayvanlardan bulaşarak insanlarda hastalık yapabilir.</p>
<p>31 Aralık 2019'da Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin Ülke Ofisi, Çin'in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakalarını bildirmiştir. 7 Ocak 2020’de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bircoronavirus (2019-nCoV) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra 2019-nCoV hastalığının adı <strong>COVID-19</strong> olarak kabul edilmiş, virus SARS CoV’e yakın benzerliğinden dolayı <strong>SARS-CoV-2</strong> olarak isimlendirilmiştir.</p>
<p><strong>Kaynak</strong></p>
<p>Henüz netlik kazanmamıştır. SARS-CoV-2’nin kökeni hala araştırılmaktadır. Eldeki veriler, Vuhan Deniz Ürünleri Toptan SatışPazarında yasadışı olarak satılan vahşi hayvanları işaret etmektedir.</p>
<p><strong>Bulaşma</strong></p>
<p>Hastalık esas olarak damlacık yoluyla bulaşmaktadır. Ayrıca hasta bireylerin öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçtıkları damlacıklara diğer kişilerin elleri ile temas etmesi sonrasında ellerini ağız, burun veya göz mukozasına götürmesi ve temas etmesi ile bulaşmaktadır.</p>
<p>Çin’deki olguların epidemiyolojik özellikleri incelendiğinde ortalama inkübasyon süresinin 5-6 gün olduğu bazı vakalarda 14 (ortalama 10,5 gün) güne kadar uzayabileceği gözlenmiştir.</p>
<p>COVID-19’un bulaştırıcılık süresi kesin olarak bilinmemektedir. Semptomatik dönemden 1-2 gün önce başlayıp semptomların kaybolmasıyla sona erdiği düşünülmektedir. Coronaviruslar genel olarak dış ortama çok dayanıklı olmayan virüslerdir. Ortamın nem ve sıcaklığına, dışarı atıldığı organik maddenin miktarı, bulaştığı yüzeyin dokusu gibi faktörlere göre değişen bir dayanma süresi söz konusudur. Genel olarak cansız yüzeylerde birkaç saat içerisinde aktivitesini kaybettiği kabul edilmektedir. Cansız yüzeylerdeki aktivite süresi yorumlanırken bulaşta sadece virüsün aktivitesinin devam etmesi değil, temasın süresi de önemli olduğu unutulmamalıdır. Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları, ateş, öksürük ve solunum zorluğudur. Daha ciddi vakalarda, zatüree, ağır hızlı solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Ölüm hızı SARS salgınında 11 ve MERS-CoV’da 35-50 arasında iken Dünya Sağlık Örgütü’nün Çin Halk Cumhuriyetine ait COVID-19 raporuna göre ölüm hızının 3,8 olarak bildirilmiştir.</p>
<p> </p>
<p><strong>OLASI KORONAVİRÜSLÜ</strong></p>
<p><strong>A:</strong> Ateş ve hızlı solunum yolu hastalığı belirti ve bulgularından en az biri (öksürük ve</p>
<p>solunum sıkıntısı), VE Semptomların başlamasından önceki 14 gün içerisinde yurt dışında bulunma öyküsü</p>
<p>VEYA</p>
<p><strong>B: </strong>Hızlı solunum yolu hastalığı belirti ve bulgularından en az biri (öksürük ve solunum</p>
<p>sıkıntısı), VE Semptomların başlamasından önceki 14 gün içerisinde doğrulanmış COVID-19 vakası ile yakın temas eden</p>
<p>VEYA</p>
<p><strong>C: </strong>Ateş ve ağır hızlı solunum yolu enfeksiyonu belirti ve bulgularından en az biri (öksürük</p>
<p>ve solunum sıkıntısı)</p>
<p> </p>
<p><strong>KORONAVİRÜS TEMASLI TAKİBİ (Sağlık Kuruluşları tarafından yapılacaktır)</strong></p>
<p>Olası COVID-19 enfeksiyonu olan bir kişi tespit edildiğinde;</p>
<p>1. Bu kişi ile temas etmiş kişiler ve temasın özellikleri (yakın temas kriteri olup olmadığı)</p>
<p>belirlenerek iletişim bilgileri kayıt altına alınır.</p>
<p>2. Olası olgunun test sonucu çıkana kadar yakın temaslılara yönelik herhangi bir önlem alınmaz.</p>
<p>3. Test sonucu negatif gelirse temaslılarla ilgili herhangi bir işlem yapılmaz.</p>
<p>4. Test sonucu pozitif gelirse;</p>
<p>a. Yakın temaslılar; evde 14 gün boyunca ateş ve/veya solunum semptomları açısından</p>
<p>takip edilir. Evde temaslı takibi konusunda sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilir.</p>
<p>Onamı alınır. Gerekli görülen durumlarda sağlık müdürlüğü tarafından aktif takip</p>
<p>(telefon veya ziyaret ile) yapılabilir.</p>
<p>b. Temaslılar; 14 gün boyunca kendilerini ateş ve solunum semptomları açısından takip</p>
<p>etmek üzere bilgilendirilir.</p>
<p>c. Temaslı veya yakın temaslılarda 14 günlük takip süresi içerisinde ateş ve/veya</p>
<p>solunum semptomları (öksürük, nefes darlığı) gelişirse maske takarak sağlık</p>
<p>kuruluşuna başvurması sağlanır.</p>
<p> </p>
<p><strong>A) YAKIN TEMASLI (Şüphe duyulan durumlarda yapılmalıdır)</strong></p>
<p>• Kesin veya olası bir vakaya damlacık enfeksiyonuna yönelik korunma önlemleri almadan</p>
<p>doğrudan bakım sağlayan, COVID-19 ile enfekte sağlık çalışanları ile birlikte çalışan veya</p>
<p>hasta ziyaretinde bulunma gibi sağlık merkezi ilişkili maruziyeti olan kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla okul öncesinde ve okul çocuklarında aynı sınıfı paylaşan öğrenciler ve</p>
<p>Öğretmenler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla ile direkt temas eden (örn. el sıkışan) kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasının salgıları (tükürük, balgam vb) ile korunmasız temas eden kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla 1 metreden daha yakın mesafede 15 dakikadan uzun süreyle yüz yüze</p>
<p>kalan kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs,</p>
<p>servis vb ulaşım araçları) 1 metreden yakın ve 15 dakika veya daha uzun süre bir arada kalan</p>
<p>kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı uçakta seyahat eden yolculardan iki ön, iki arka ve iki yan</p>
<p>koltukta oturan kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı evde yaşayanlar.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı ofiste çalışanlar.</p>
<p> </p>
<p><strong>B) TEMASLI (En yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır)</strong></p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs,</p>
<p>servis vb ulaşım araçları) 1 metreden uzak mesafede bulunmuş kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda (hastane veya banka bekleme salonları, otobüs,</p>
<p>servis vb ulaşım araçları) 15 dakikadan kısa süre bulunmuş kişiler.</p>
<p>• COVID-19 hastasıyla 1 metreden daha yakın mesafede 15 dakikadan kısa süreyle yüz yüze</p>
<p>kalan kişiler.</p>
<p> </p>
<p><strong>EVDE TEMASLI İZLEMİ (En yakın sağlık kuruluşuna bilgi verilmelidir)</strong></p>
<p> </p>
<p>Olası/Kesin hasta ile teması (yakın temaslı/uçak temaslısı) olanlar 14 gün süreyle izlenir.</p>
<p>COVID-19 enfeksiyonu için doğrulama sürecindeki vakalar ile yakın temas edenler,</p>
<p>temas ettikleri hastanın numune sonucu negatif ise izlem sonlandırılır; pozitif gelirse</p>
<p>izleme 14. güne kadar devam edilir.</p>
<p>1. Evde izlenen temaslılar İl Sağlık Müdürlüğü tarafından telefonla takip edilecektir.</p>
<p>2. Temaslı izlem süresini mümkünse evde geçirmesi uygundur.</p>
<p>3. Başka kişi/kişiler ile aynı ortamı paylaştığı (ev, sokak, hastane vb.) zaman tıbbi maske</p>
<p>takmalıdır.</p>
<p>4. Ev halkına bulaşma riskini önlemek için evde takipli hastalar mümkünse evindeki diğer</p>
<p>kişilerden farklı bir odada, mümkün değil ise iyi havalanan bir odada oturmalı, diğer</p>
<p>kişilerden en az 1 metre uzakta olmalıdır ve tıbbi maske takmalıdır, maskenin</p>
<p>nemlenmesi halinde yenisi ile değiştirmelidir.</p>
<p>5. Eve, ziyaretçi kabul edilmemelidir.</p>
<p>6. Temaslının ev içindeki hareketi sınırlandırılmalı; tuvalet, banyo gibi ortak kullanılan</p>
<p>alanlar iyi havalandırılmalıdır.</p>
<p>7. Temaslı, kişisel eşyalarını başkaları ile paylaşmamalı, ev halkının bardak, tabak, havlu</p>
<p>gibi eşyalarını kullanmamalı; eğer kullanması gerekirse bu eşyaları iyice su ve sabunla</p>
<p>yıkamalıdır. Vakanın kullandığı kıyafetve çarşaf, nevresim gibi tekstil ürünleri 60-</p>
<p>90°C’de normal deterjan ile yıkanmalıdır</p>
<p>8. Banyo ve tuvaletler günde en az bir kez sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal</p>
<p>sulandırmada) (Sodyum hipoklorit) temizlenir.</p>
<p>Solunum yolu sekresyonları veya vücut çıkartıları ile bulaş olması mümkün olan tüm</p>
<p>yüzeylerin sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) (Sodyum hipoklorit) temizlenir ve belirgin şekilde kirlenme olduğunda ise (1:10 normal sulandırmada) kullanılır.</p>
<p>Banyo ve tuvaletler günde en az bir kez sulandırılmış çamaşır suyuyla (1:100 normal sulandırmada) (Sodyum hipoklorit) temizlenir.</p>
<p>Çamaşır suyu hazırlama oranları (10'luk):</p>
<p>1/10'luk çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu +9 ölçü su.</p>
<p>1/100'lük çamaşır suyu hazırlanışı: 1 ölçü çamaşır suyu + 99 ölçü su.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p><strong>TC Sağlık Bakanlığı </strong></p>
<p><strong>Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü </strong></p>
<p><strong>Rehberinden alınmıştır (V5, 11 Mart 2020).</strong></p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
Yazıya ifade bırak !
Bu yazıya hiç ifade kullanılmamış ilk ifadeyi siz kullanın.
Okuyucu Yorumları
(0)
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.
Diğer Yazıları
07
Ağustos
26
Nisan
16
Nisan
16
Nisan
16
Mart
04
Ekim
26
Temmuz