Dr. Mustafa SAYGIN
Köşe Yazarı
Dr. Mustafa SAYGIN
 

Evde Kalalım!!! Ama Stresi Nasıl Yönetelim?

<p>1950&rsquo;li yıllarda bir İngiliz şilebi Portekiz&rsquo;den aldığı Madura şaraplarını İsko&ccedil;ya&rsquo;ya g&ouml;t&uuml;r&uuml;r. Demir attığı limanda y&uuml;k&uuml;n&uuml; boşalttıktan sonra, şilepte &ccedil;alışan denizcilerden biri unutulan şarap kolisi kaldı mı diye denetlemek &uuml;zere soğuk hava deposuna girer. Onun i&ccedil;erde olduğunu fark etmeyen başka bir denizci ise, kapıyı dışardan kapatır. Soğuk hava deposunda mahsur kalan denizci, var g&uuml;c&uuml;yle bağırır, &ccedil;elik duvarları yumruklar, ama kimseye duyuramaz sesini. &Ccedil;akısıyla i&ccedil;erden a&ccedil;maya &ccedil;alışır kapıyı, m&uuml;mk&uuml;n değildir. Boş şilep, yeni y&uuml;k&uuml;n&uuml; almak &uuml;zere Portekiz&rsquo;e doğru yola &ccedil;ıkar. Mahsur denizci, depoda a&ccedil;lıktan &ouml;lmeyecek kadar yiyecek bulur. Ama deponun dondurucu soğuğuna fazla dayanamayacağının bilincindedir. Kapıyı a&ccedil;amayan &ccedil;akısıyla, &ccedil;elik duvarlara kendisini bekleyen &ouml;l&uuml;m s&uuml;recini yazmaya, daha doğrusu kazımaya başlar. G&uuml;nbeg&uuml;n, adeta bilimsel bir titizlikle soğuğun v&uuml;cuduna &ouml;nce uyuşturucu sonra yavaş yavaş &ouml;ld&uuml;r&uuml;c&uuml; etkilerini, el ve ayaklarının nasıl duyarsızlaştığını, donan burnunu ve buz gibi havanın dayanılmaz yakıcılığını anlatır. Şilep Lizbon&rsquo;a demir attığında, soğuk hava deposunun kapısını a&ccedil;an kaptan, zavallı denizcinin cesediyle karşılaşır. Duvarlara kazıdığı acılı sonunu okur ve kendisi de hayretten dona kalır. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; soğuk hava deposunun derecesi 19&rsquo;dur. İsko&ccedil;ya&rsquo;ya g&ouml;t&uuml;rd&uuml;kleri Madura şarapları 18 derecede taşınmayı gerektirmiş, şilep y&uuml;k&uuml;n&uuml; boşalttıktan sonra soğutma sistemi zaten kapatılmış olup, kendi haline bırakılan deponun sıcaklığı bir derece de y&uuml;kselmiştir.</p> <p>Yani bi&ccedil;are denizci donarak &ouml;lmemiş, donduğunu sandığı (ya da donacağına inandığı) i&ccedil;in &ouml;lm&uuml;şt&uuml;r.&nbsp; Paniğin bağışıklık sistemini b&uuml;y&uuml;k oranda zayıflatan bir etkisi vardır. Ve zihnimiz bize inanılmaz oyunlar oynayabilir. Korku &ccedil;oğu zaman iyidir, sizi hayatta tutar. Lakin panik her zaman k&ouml;t&uuml; sonu&ccedil;lar verir. İnsanın boş ve ama&ccedil;sız hissettiği anlar ise en kolay pes edilen zamanlardır.</p> <p>Aslında burada s&uuml;re&ccedil; y&ouml;netimi yapabiliriz. Burada yapmamız gerekenleri sıralarsak;</p> <ul> <li>S&uuml;rekli haberleri takip ederek olası felaket senaryolarına kafa yormak, sosyal medyadaki komplo teorileri ve asılsız haberler meşgul olmayı bırakmalıyız. Bunun i&ccedil;in sadece akşam neler olduğuna bir g&ouml;z atabiliriz. Aksi takdirde elde telefon kaygı d&uuml;zeyimizi artırarak stresle başa &ccedil;ıkmamızı engelleyecektir. S&uuml;recin uzaması durumunda ise bunun depresyona d&ouml;n&uuml;şmesi olasıdır.</li> <li>Durumu kabullenmek ve uyum sağlamak gerekmekte. Şu an i&ccedil;in insanoğlunun buna bir &ccedil;aresi yok ama araştırılıyor. Tarihe baktığımızda bir&ccedil;ok salgın vakası yaşanmış ve en etkili &ccedil;&ouml;z&uuml;m karantina. Bunu kabullenir ve evde kalırsak sağlık &ccedil;alışanlarımıza da işlerini yapmaları i&ccedil;in zaman kazandırmış oluruz.</li> <li>Motivasyonumuz olmayabilir ama bunun i&ccedil;in uygun bir ortam oluşturup, olayların biraz dışında kalmayı denememiz işe yarayacaktır.</li> <li>Kadın ve erkeler i&ccedil;in sıkı bir temizlik rutinden kurtulmaya yardım edebilir.</li> <li>Hayatınıza k&uuml;&ccedil;&uuml;k değişiklikler katın evinizdeki eşyaların yerini değiştirin. Ardından ihtiya&ccedil; dışı mobilyaları, aksesuar sayısını azaltın. Kullanmadığınız eşya ve kıyafetlerinizi paketleyip ihtiya&ccedil; sahiplerine iletmek. Bu sayede başkalarına yardım etmenin hazzını yaşabilirsiniz.</li> <li>Uzun zamandır vakit bulamadığınız; resim yapma, kitap okuma, el becerinizi geliştirecek işler yapma, evde ailecek oyunlar oynamamaya ne dersiniz. Bunlar vaktin daha verimli ge&ccedil;mesini sağlayacaktır.</li> <li>Egzersizi hem v&uuml;cut direnci hem de stresle baş etmek i&ccedil;in kullanabiliriz. Spor salonlarına gitmeden evde ya da doğa y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; tarzında yapabiliriz.</li> <li>Ailemize fazla vakit ayıramamakla hepimiz dert yanıyoruz. Hadi o zaman daha fazla kaliteli zaman harcamaya ve aile fertlerini tanımaya.</li> <li>Genellikle stres altındayken bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retmek yerine, i&ccedil;inde bulunduğumuz durumun ne kadar k&ouml;t&uuml; olduğunu, kolay değişmeyeceğini d&uuml;ş&uuml;nerek ve bunu s&uuml;rekli dile getirerek olayları zihnimize canlı tutuyoruz. Bu da stres y&uuml;k&uuml;n&uuml; arttırıyor.</li> <li>Her zaman daha iyi ve daha k&ouml;t&uuml;s&uuml;n&uuml;n bulunduğunu hatırlayın. Bu noktada biraz manevi destek fena olmaz sanırım. Biraz kendi i&ccedil;imize kapanıp, nefis muhasebesi yapabiliriz. Sağlığın kıymetini, elimizdeki her t&uuml;rl&uuml; varlığın bu durumda kıymetsiz olduğunu anlayabiliriz. Belki daha fazla paylaşımcı oluruz.</li> <li>Sağlıklı beslenmeye dikkat edelim. Evde kalınca can sıkıntısından elimiz s&uuml;rekli yiyeceklere gidebilir. Bu durumda kendimize farklı uğraşlar bulmazsak evden &ccedil;ıkıp sosyal hayata tekrar başlama zamanı geldiğinde kilonuzla başınız dertte olabilir. Ayrıca fazla kilo v&uuml;cut direncinizi de d&uuml;ş&uuml;recektir.</li> <li>Bu durumda evde kaldığımızdaki s&uuml;re&ccedil;te meydana gelecek olan emosyonel stres, oksidatif strese neden olacak ve bu da direk olarak bir&ccedil;ok hastalığa kapı aralayacaktır. Uyku kalitesinde d&uuml;şme ve uyku bozuklukları, kalp damar hastalıkları, gastrit, migren atakları, kas ağrıları ve s&uuml;rekli yorgunluk hali vb bir&ccedil;ok hastalığa kapı aralayacaktır.</li> <li>&Ouml;zellikle gece boyunca tartışma programları izlemek uykusuz kalıp v&uuml;cut direncinin d&uuml;şmesine ve stres y&uuml;k&uuml;n&uuml;n artmasına neden olacaktır.</li> <li>Evde kalıp s&uuml;reci sakin bir şekilde y&ouml;netebilirsek yaşam kalitemiz artacaktır.</li> </ul> <p>&nbsp;</p> <p>Daha fazlası i&ccedil;in <a href="https://www.saglikveuyku.com/">https://www.saglikveuyku.com/</a>adresini ziyaret edebilirsiniz.</p> <p>Soru ve istekleriniz i&ccedil;in; <a href="mailto:saglikveuyku@gmail.com">saglikveuyku@gmail.com</a> adresi ile iletişime ge&ccedil;ebilirsiniz.</p> <p style="margin-left:18.0pt">Do&ccedil;. Dr. Mustafa SAYGIN</p> <p style="margin-left:18.0pt">S&uuml;leyman Demirel &Uuml;niversitesi Tıp Fak&uuml;ltesi</p> <p style="margin-left:18.0pt">Temel Tıp Bilimleri B&ouml;l&uuml;m&uuml;,</p> <p style="margin-left:18.0pt">Fizyoloji Ana Bilim Dalı, Isparta, T&uuml;rkiye.</p>
Ekleme Tarihi: 24 Mart 2020 - Salı

Evde Kalalım!!! Ama Stresi Nasıl Yönetelim?

<p>1950&rsquo;li yıllarda bir İngiliz şilebi Portekiz&rsquo;den aldığı Madura şaraplarını İsko&ccedil;ya&rsquo;ya g&ouml;t&uuml;r&uuml;r. Demir attığı limanda y&uuml;k&uuml;n&uuml; boşalttıktan sonra, şilepte &ccedil;alışan denizcilerden biri unutulan şarap kolisi kaldı mı diye denetlemek &uuml;zere soğuk hava deposuna girer. Onun i&ccedil;erde olduğunu fark etmeyen başka bir denizci ise, kapıyı dışardan kapatır. Soğuk hava deposunda mahsur kalan denizci, var g&uuml;c&uuml;yle bağırır, &ccedil;elik duvarları yumruklar, ama kimseye duyuramaz sesini. &Ccedil;akısıyla i&ccedil;erden a&ccedil;maya &ccedil;alışır kapıyı, m&uuml;mk&uuml;n değildir. Boş şilep, yeni y&uuml;k&uuml;n&uuml; almak &uuml;zere Portekiz&rsquo;e doğru yola &ccedil;ıkar. Mahsur denizci, depoda a&ccedil;lıktan &ouml;lmeyecek kadar yiyecek bulur. Ama deponun dondurucu soğuğuna fazla dayanamayacağının bilincindedir. Kapıyı a&ccedil;amayan &ccedil;akısıyla, &ccedil;elik duvarlara kendisini bekleyen &ouml;l&uuml;m s&uuml;recini yazmaya, daha doğrusu kazımaya başlar. G&uuml;nbeg&uuml;n, adeta bilimsel bir titizlikle soğuğun v&uuml;cuduna &ouml;nce uyuşturucu sonra yavaş yavaş &ouml;ld&uuml;r&uuml;c&uuml; etkilerini, el ve ayaklarının nasıl duyarsızlaştığını, donan burnunu ve buz gibi havanın dayanılmaz yakıcılığını anlatır. Şilep Lizbon&rsquo;a demir attığında, soğuk hava deposunun kapısını a&ccedil;an kaptan, zavallı denizcinin cesediyle karşılaşır. Duvarlara kazıdığı acılı sonunu okur ve kendisi de hayretten dona kalır. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; soğuk hava deposunun derecesi 19&rsquo;dur. İsko&ccedil;ya&rsquo;ya g&ouml;t&uuml;rd&uuml;kleri Madura şarapları 18 derecede taşınmayı gerektirmiş, şilep y&uuml;k&uuml;n&uuml; boşalttıktan sonra soğutma sistemi zaten kapatılmış olup, kendi haline bırakılan deponun sıcaklığı bir derece de y&uuml;kselmiştir.</p> <p>Yani bi&ccedil;are denizci donarak &ouml;lmemiş, donduğunu sandığı (ya da donacağına inandığı) i&ccedil;in &ouml;lm&uuml;şt&uuml;r.&nbsp; Paniğin bağışıklık sistemini b&uuml;y&uuml;k oranda zayıflatan bir etkisi vardır. Ve zihnimiz bize inanılmaz oyunlar oynayabilir. Korku &ccedil;oğu zaman iyidir, sizi hayatta tutar. Lakin panik her zaman k&ouml;t&uuml; sonu&ccedil;lar verir. İnsanın boş ve ama&ccedil;sız hissettiği anlar ise en kolay pes edilen zamanlardır.</p> <p>Aslında burada s&uuml;re&ccedil; y&ouml;netimi yapabiliriz. Burada yapmamız gerekenleri sıralarsak;</p> <ul> <li>S&uuml;rekli haberleri takip ederek olası felaket senaryolarına kafa yormak, sosyal medyadaki komplo teorileri ve asılsız haberler meşgul olmayı bırakmalıyız. Bunun i&ccedil;in sadece akşam neler olduğuna bir g&ouml;z atabiliriz. Aksi takdirde elde telefon kaygı d&uuml;zeyimizi artırarak stresle başa &ccedil;ıkmamızı engelleyecektir. S&uuml;recin uzaması durumunda ise bunun depresyona d&ouml;n&uuml;şmesi olasıdır.</li> <li>Durumu kabullenmek ve uyum sağlamak gerekmekte. Şu an i&ccedil;in insanoğlunun buna bir &ccedil;aresi yok ama araştırılıyor. Tarihe baktığımızda bir&ccedil;ok salgın vakası yaşanmış ve en etkili &ccedil;&ouml;z&uuml;m karantina. Bunu kabullenir ve evde kalırsak sağlık &ccedil;alışanlarımıza da işlerini yapmaları i&ccedil;in zaman kazandırmış oluruz.</li> <li>Motivasyonumuz olmayabilir ama bunun i&ccedil;in uygun bir ortam oluşturup, olayların biraz dışında kalmayı denememiz işe yarayacaktır.</li> <li>Kadın ve erkeler i&ccedil;in sıkı bir temizlik rutinden kurtulmaya yardım edebilir.</li> <li>Hayatınıza k&uuml;&ccedil;&uuml;k değişiklikler katın evinizdeki eşyaların yerini değiştirin. Ardından ihtiya&ccedil; dışı mobilyaları, aksesuar sayısını azaltın. Kullanmadığınız eşya ve kıyafetlerinizi paketleyip ihtiya&ccedil; sahiplerine iletmek. Bu sayede başkalarına yardım etmenin hazzını yaşabilirsiniz.</li> <li>Uzun zamandır vakit bulamadığınız; resim yapma, kitap okuma, el becerinizi geliştirecek işler yapma, evde ailecek oyunlar oynamamaya ne dersiniz. Bunlar vaktin daha verimli ge&ccedil;mesini sağlayacaktır.</li> <li>Egzersizi hem v&uuml;cut direnci hem de stresle baş etmek i&ccedil;in kullanabiliriz. Spor salonlarına gitmeden evde ya da doğa y&uuml;r&uuml;y&uuml;ş&uuml; tarzında yapabiliriz.</li> <li>Ailemize fazla vakit ayıramamakla hepimiz dert yanıyoruz. Hadi o zaman daha fazla kaliteli zaman harcamaya ve aile fertlerini tanımaya.</li> <li>Genellikle stres altındayken bir &ccedil;&ouml;z&uuml;m &uuml;retmek yerine, i&ccedil;inde bulunduğumuz durumun ne kadar k&ouml;t&uuml; olduğunu, kolay değişmeyeceğini d&uuml;ş&uuml;nerek ve bunu s&uuml;rekli dile getirerek olayları zihnimize canlı tutuyoruz. Bu da stres y&uuml;k&uuml;n&uuml; arttırıyor.</li> <li>Her zaman daha iyi ve daha k&ouml;t&uuml;s&uuml;n&uuml;n bulunduğunu hatırlayın. Bu noktada biraz manevi destek fena olmaz sanırım. Biraz kendi i&ccedil;imize kapanıp, nefis muhasebesi yapabiliriz. Sağlığın kıymetini, elimizdeki her t&uuml;rl&uuml; varlığın bu durumda kıymetsiz olduğunu anlayabiliriz. Belki daha fazla paylaşımcı oluruz.</li> <li>Sağlıklı beslenmeye dikkat edelim. Evde kalınca can sıkıntısından elimiz s&uuml;rekli yiyeceklere gidebilir. Bu durumda kendimize farklı uğraşlar bulmazsak evden &ccedil;ıkıp sosyal hayata tekrar başlama zamanı geldiğinde kilonuzla başınız dertte olabilir. Ayrıca fazla kilo v&uuml;cut direncinizi de d&uuml;ş&uuml;recektir.</li> <li>Bu durumda evde kaldığımızdaki s&uuml;re&ccedil;te meydana gelecek olan emosyonel stres, oksidatif strese neden olacak ve bu da direk olarak bir&ccedil;ok hastalığa kapı aralayacaktır. Uyku kalitesinde d&uuml;şme ve uyku bozuklukları, kalp damar hastalıkları, gastrit, migren atakları, kas ağrıları ve s&uuml;rekli yorgunluk hali vb bir&ccedil;ok hastalığa kapı aralayacaktır.</li> <li>&Ouml;zellikle gece boyunca tartışma programları izlemek uykusuz kalıp v&uuml;cut direncinin d&uuml;şmesine ve stres y&uuml;k&uuml;n&uuml;n artmasına neden olacaktır.</li> <li>Evde kalıp s&uuml;reci sakin bir şekilde y&ouml;netebilirsek yaşam kalitemiz artacaktır.</li> </ul> <p>&nbsp;</p> <p>Daha fazlası i&ccedil;in <a href="https://www.saglikveuyku.com/">https://www.saglikveuyku.com/</a>adresini ziyaret edebilirsiniz.</p> <p>Soru ve istekleriniz i&ccedil;in; <a href="mailto:saglikveuyku@gmail.com">saglikveuyku@gmail.com</a> adresi ile iletişime ge&ccedil;ebilirsiniz.</p> <p style="margin-left:18.0pt">Do&ccedil;. Dr. Mustafa SAYGIN</p> <p style="margin-left:18.0pt">S&uuml;leyman Demirel &Uuml;niversitesi Tıp Fak&uuml;ltesi</p> <p style="margin-left:18.0pt">Temel Tıp Bilimleri B&ouml;l&uuml;m&uuml;,</p> <p style="margin-left:18.0pt">Fizyoloji Ana Bilim Dalı, Isparta, T&uuml;rkiye.</p>
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.