Dr. Mustafa SAYGIN
Köşe Yazarı
Dr. Mustafa SAYGIN
 

Sağlıklı Beslenme İçin Pratik Bilgiler!!!

<p>Bu hafta yazıma Hekimlerin Piri İbn-i Sina &Uuml;stadın bir s&ouml;z&uuml;n&uuml; aktararak başlamak istiyorum. &ldquo;Yediğin vakit az ye ve yedikten 4-5 saat kadar daha yeme...&rdquo; Ve yine devam ediyor &ldquo;Şifa, hazımdadır. Yani kolayca hazmedeceğim miktarı ye. Nefse ve mideye en ağır ve yorucu hal taam &uuml;st&uuml;ne taam yemektir&rdquo; Sanırım &uuml;stad &ouml;zetlemiş, başka s&ouml;ze hacet yok.</p> <p>O zaman bu noktadan başlarsak v&uuml;cut makinasının &ccedil;alışması i&ccedil;in g&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarı vardır. Yine hocam sende kalori hesabına mı gireceksin demeyin. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; g&uuml;nl&uuml;k yaş, v&uuml;cut kitle indeksi ve cinsiyetle değişen bir kavram vardır; bazal metabolizma hızı. Yani bir diğer anlamda yaşamın maliyeti. Bunun anlamı şudur hi&ccedil; bir şey yapmadan sadece yatarak dolaşım ve solunum sisteminin &ccedil;alışması ile kullandığımız enerji. Peki bu yeter mi? Yetmez. O zaman g&uuml;nl&uuml;k fiziksel aktivite durumuna g&ouml;re &uuml;zerine eklememiz gerekiyor. Hesap kabarmaya başladı. Aslında o kadarda değil. Bazal metabolizma i&ccedil;in 1500 Cal ortalama yeterlidir. Ama bir de yukarıda saydığım fakt&ouml;rlere de bağlı olarak &ouml;zellikle cinsiyet farkı, gen&ccedil; erişkin i&ccedil;in bu rakam 3000 Cal civarında olmaktadır. G&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarı budur. Biz ne yapıyoruz, sanırım ben de dahil hep fazla alıyoruz. Aldığımız her fazla 9,3 kaloriyi organizma bizim i&ccedil;in 1 gr yağ olarak depoluyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; kainatta enerjinin korunumu kanunu var (Termodinamiğin birinci yasası!!!). Ne kadar fazla alırsak yağ dokumuz o kadar fazla artıyor ve obez oluyoruz.</p> <p>Sonra, merak etmeye başladınız değil mi?</p> <p>Artan yağ dokusu bir organ gibi bir&ccedil;ok kimyasal madde salgılamaya başlıyor. Bu maddeler de maalesef dengemizi bozuyor. Yani ilk başta ins&uuml;l&uuml;n direnci, sonra diyabet, sonra gelsin hiper tansiyon, b&ouml;brek hastalıkları vs, liste bitmez.</p> <p>O zaman en başa d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;zde kalori hesabı yapmamız sonucuna varıyoruz. Ama benim g&ouml;zlemlediğim toplum olarak bunu yapamıyoruz.</p> <p>Diyetisyene gidip deneyimleyenler bilir!!! 1 kibrit kutusu kadar peynir 3 adet zeytin vs&hellip;</p> <p>Bunları bir kenara bırakalım esas mesele g&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarı. Burada şunu da atlamayalım. Toplum olarak karbonhidrat ağırlıklı besleniyoruz ama g&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarını hesaplarken kabaca şunlara dikkat etmeliyiz.</p> <ul> <li>Kalorinin karbonhidrat, yağ ve protein arasındaki dağılımı kısmen fizyolojik fakt&ouml;rlere kısmen de tat ve ekonomik durum gibi fakt&ouml;rlere g&ouml;re belirlenir.</li> <li>Esansiyel ve diğer amino asitlerin g&uuml;nl&uuml;k olarak alınabilmesi i&ccedil;in, protein alımı 70 kg erişkin birey/70 gr protein</li> <li>Evre I proteinler; et, balık, s&uuml;t &uuml;r&uuml;nleri ve yumurta kaynaklı hayvansal proteinler</li> <li>Bazı bitkisel proteinlerde evre I protein olmakla birlikte, pek &ccedil;oğu evre II proteinlerdir ve esansiyel amino asitlerin<a name="_GoBack"></a> birini veya daha fazlasını i&ccedil;ermezler.</li> <li>Beslenme gereksinimlerinde;</li> <li>&Ouml;ncelikle protein gereksinimini karşılamak kalan kalori tat, gelir d&uuml;zeyi ve diğer fakt&ouml;rlere bağlı olarak yağ ve karbonhidrat</li> <li>&Ouml;rneğin; 70 kg ağırlığındaki erişkin bir erkek</li> </ul> <p>3000 Cal/g&uuml;n</p> <ul> <li>En az 70 gr protein (bir kısmı evre I protein olmalı) (70*4,1 Cal), 50&ndash;60 gr yağ (60*9,1 Cal), geri kalan miktarda karbonhidrattan karşılanmalıdır.</li> </ul> <p>&nbsp;</p> <p>Devamını bir sonraki yazımda okumak &uuml;zere, selametle kalınız.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Soru ve istekleriniz i&ccedil;in;</p> <p><a href="mailto:saglikveuyku@gmail.com">saglikveuyku@gmail.com</a> adresi ile iletişime ge&ccedil;ebilirsiniz.</p> <p>Do&ccedil;. Dr. Mustafa SAYGIN</p> <p>S&uuml;leyman Demirel &Uuml;niversitesi Tıp Fak&uuml;ltesi</p> <p>Temel Tıp Bilimleri B&ouml;l&uuml;m&uuml;,</p> <p>Fizyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı, Isparta, T&uuml;rkiye.</p> <p>&nbsp;</p>
Ekleme Tarihi: 21 Mart 2019 - Perşembe

Sağlıklı Beslenme İçin Pratik Bilgiler!!!

<p>Bu hafta yazıma Hekimlerin Piri İbn-i Sina &Uuml;stadın bir s&ouml;z&uuml;n&uuml; aktararak başlamak istiyorum. &ldquo;Yediğin vakit az ye ve yedikten 4-5 saat kadar daha yeme...&rdquo; Ve yine devam ediyor &ldquo;Şifa, hazımdadır. Yani kolayca hazmedeceğim miktarı ye. Nefse ve mideye en ağır ve yorucu hal taam &uuml;st&uuml;ne taam yemektir&rdquo; Sanırım &uuml;stad &ouml;zetlemiş, başka s&ouml;ze hacet yok.</p> <p>O zaman bu noktadan başlarsak v&uuml;cut makinasının &ccedil;alışması i&ccedil;in g&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarı vardır. Yine hocam sende kalori hesabına mı gireceksin demeyin. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; g&uuml;nl&uuml;k yaş, v&uuml;cut kitle indeksi ve cinsiyetle değişen bir kavram vardır; bazal metabolizma hızı. Yani bir diğer anlamda yaşamın maliyeti. Bunun anlamı şudur hi&ccedil; bir şey yapmadan sadece yatarak dolaşım ve solunum sisteminin &ccedil;alışması ile kullandığımız enerji. Peki bu yeter mi? Yetmez. O zaman g&uuml;nl&uuml;k fiziksel aktivite durumuna g&ouml;re &uuml;zerine eklememiz gerekiyor. Hesap kabarmaya başladı. Aslında o kadarda değil. Bazal metabolizma i&ccedil;in 1500 Cal ortalama yeterlidir. Ama bir de yukarıda saydığım fakt&ouml;rlere de bağlı olarak &ouml;zellikle cinsiyet farkı, gen&ccedil; erişkin i&ccedil;in bu rakam 3000 Cal civarında olmaktadır. G&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarı budur. Biz ne yapıyoruz, sanırım ben de dahil hep fazla alıyoruz. Aldığımız her fazla 9,3 kaloriyi organizma bizim i&ccedil;in 1 gr yağ olarak depoluyor. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; kainatta enerjinin korunumu kanunu var (Termodinamiğin birinci yasası!!!). Ne kadar fazla alırsak yağ dokumuz o kadar fazla artıyor ve obez oluyoruz.</p> <p>Sonra, merak etmeye başladınız değil mi?</p> <p>Artan yağ dokusu bir organ gibi bir&ccedil;ok kimyasal madde salgılamaya başlıyor. Bu maddeler de maalesef dengemizi bozuyor. Yani ilk başta ins&uuml;l&uuml;n direnci, sonra diyabet, sonra gelsin hiper tansiyon, b&ouml;brek hastalıkları vs, liste bitmez.</p> <p>O zaman en başa d&ouml;nd&uuml;ğ&uuml;m&uuml;zde kalori hesabı yapmamız sonucuna varıyoruz. Ama benim g&ouml;zlemlediğim toplum olarak bunu yapamıyoruz.</p> <p>Diyetisyene gidip deneyimleyenler bilir!!! 1 kibrit kutusu kadar peynir 3 adet zeytin vs&hellip;</p> <p>Bunları bir kenara bırakalım esas mesele g&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarı. Burada şunu da atlamayalım. Toplum olarak karbonhidrat ağırlıklı besleniyoruz ama g&uuml;nl&uuml;k almamız gereken kalori miktarını hesaplarken kabaca şunlara dikkat etmeliyiz.</p> <ul> <li>Kalorinin karbonhidrat, yağ ve protein arasındaki dağılımı kısmen fizyolojik fakt&ouml;rlere kısmen de tat ve ekonomik durum gibi fakt&ouml;rlere g&ouml;re belirlenir.</li> <li>Esansiyel ve diğer amino asitlerin g&uuml;nl&uuml;k olarak alınabilmesi i&ccedil;in, protein alımı 70 kg erişkin birey/70 gr protein</li> <li>Evre I proteinler; et, balık, s&uuml;t &uuml;r&uuml;nleri ve yumurta kaynaklı hayvansal proteinler</li> <li>Bazı bitkisel proteinlerde evre I protein olmakla birlikte, pek &ccedil;oğu evre II proteinlerdir ve esansiyel amino asitlerin<a name="_GoBack"></a> birini veya daha fazlasını i&ccedil;ermezler.</li> <li>Beslenme gereksinimlerinde;</li> <li>&Ouml;ncelikle protein gereksinimini karşılamak kalan kalori tat, gelir d&uuml;zeyi ve diğer fakt&ouml;rlere bağlı olarak yağ ve karbonhidrat</li> <li>&Ouml;rneğin; 70 kg ağırlığındaki erişkin bir erkek</li> </ul> <p>3000 Cal/g&uuml;n</p> <ul> <li>En az 70 gr protein (bir kısmı evre I protein olmalı) (70*4,1 Cal), 50&ndash;60 gr yağ (60*9,1 Cal), geri kalan miktarda karbonhidrattan karşılanmalıdır.</li> </ul> <p>&nbsp;</p> <p>Devamını bir sonraki yazımda okumak &uuml;zere, selametle kalınız.</p> <p>&nbsp;</p> <p>Soru ve istekleriniz i&ccedil;in;</p> <p><a href="mailto:saglikveuyku@gmail.com">saglikveuyku@gmail.com</a> adresi ile iletişime ge&ccedil;ebilirsiniz.</p> <p>Do&ccedil;. Dr. Mustafa SAYGIN</p> <p>S&uuml;leyman Demirel &Uuml;niversitesi Tıp Fak&uuml;ltesi</p> <p>Temel Tıp Bilimleri B&ouml;l&uuml;m&uuml;,</p> <p>Fizyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı, Isparta, T&uuml;rkiye.</p> <p>&nbsp;</p>
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve haber111.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.