Dünyanın en büyük amirali Zheng He

Dünyanın en büyük amirali Zheng He Denizcilik konusunda kendimi çok bilgili birisi sanırdım. Meğerse ne çok bilmediğim husus varmış. Ne ilginçtir ki; denizcilik ile ilgili en önemli bilgileri son birkaç yılda öğrenmek nasip oldu. Demek ki; ilmin yaşı olmaz. Beşikten mezara kadar ilim öğrenmek gerekiyor. Hâlbuki hayatımın çok önemli bir kısmı denizlerde geçmişti. Dünyanın neredeyse her kıyısına gitmiştim. Çok çeşitli kültür ve geleneklerden gelen insanlar ile tanışmış hatta suyolları vasıtası ile Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarının içlerine doğru bazen birkaç gün süren yolculuklar yapmıştım. İşte her faniye nasip olmayan bu yolculukları kitaplaştırmayı da Rabbim nasip etmişti. “Altı Ayda Altı Kıta” ve “Bahriyede 15 Yıl” isimli kitaplarımda yaşadığım ilginç olayları okuyucularımla paylaşma fırsatım oldu. Her Pazar günü bunların bir kısmı gazetemizin internet sayfasında yer alıyor. İbretli ve ilginç olanlarını öncelikle kaleme almaya çalışıyorum. Sefer yaptığımız limanların büyük bir kısmına ilk defa gitmiş olduğum için olsa gerek bilinmeyene yolculuk yapmanın heyecanını da yaşıyordum. Fakat bu deniz yolculuklarından daha ziyade bir büyük denizcinin hayatını öğrenmek için yaptığım fikir yolculuğu beni çok etkilemiştir. Bundan başka özellikle ekonomi ile ilgili de kitaplar da yazdım. Fakat beni en çok etkileyen ve okuyucuların da dikkatini çekeceğini ve bilinmeyene yolculuk yapacağı eserim “Amiral Zheng He” olsa gerektir. Şimdiye kadar bir tanesi İngilizce olan 11 kitap yayınladım. Fakat ilginç olan şuydu ki; bu kitaplardan 6 tanesini bir yıldan fazla kaldığım Mısır esaretinde yazmak nasip olmuştu. İşte bundan tam 600 yıl önce Zheng He’nin okyanus aşırı seyahatlerinden ve hayat hikâyesinden bahsettiğim kitabımı da burada çalıştığım gemide hazırladım ve 2021 yılında uzak diyarlarda olmama rağmen Türkiye’de yayınlama fırsatı buldum. İnternet sayesinde dünyanın uzak bir noktasında dahi olsanız artık kitap yayınlama imkanınız var. Yayınevleri yeter ki güzel bir eser olduğuna kanaat getirsin; hiçbir masraf yapmadan size hazırladığınız bu kitapları neşretme imkânı veriyor. Konuyu daha fazla uzatmadan bilinmeyenlere yolculuk yapmış denizcilerin en büyüğü olan Müslüman Amiral Zheng He’den bahsetmek istiyorum. Amiral Zheng He’nin (Türkçe’de “Cıng Hı” diye telaffuz edilir) ataları, Harzem Türkleri arasından gelmiştir. Onun geçmişi dünyanın en asil ailesi olan seyyitler silsilesindendir. Zira Hazreti Muhammed Aleyhissalatü Vesselam’ın 31. kuşaktan torunudur. Bu nedenle soy ağacına “Arap-Türk” neslinden gelmiş diyebiliriz. Zheng He ismi aslında Çin’de soylulara verilen bir unvandır. Çin İmparatoru Yonglo, savaşlardaki başarılarından dolayı ona bu şekilde iltifat etmiştir. Onun asıl ismi Muhammed Hasan Şemsettin’dir. Bazı Müslümanlar Mahmud olarak da çağırmaktadırlar. Ma San Bao Taijian (Üç mücevherli yani tuğralı Müslüman Amiral) olarak Çin kayıtlarında yer almaktadır. Zheng He, Pasifik ve Hint okyanusları boyunca 7 büyük sefer yapmıştır. (Doğrusu 6 sefer olmalıdır zira ikinci sefere kendi yetiştirdiği Müslüman amiraller katılmıştır. Kitapta bunun nedenleri izah edilmiştir) Öyle ki; bu seferlerde 370 gemiden ve 37 bin denizciden meydana gelen bu büyük filolara dünyada ilk defa rastlanıyordu. Nihayet İngilizler aradan ancak 500 yıl geçtikten sonra Birinci Dünya Savaşı esnasında bu sayıya ve büyüklüğe ulaşabileceklerdi. Büyük Amiral Zheng He’ye seferleri esnasında çeşitli filolara kumanda eden Müslüman amiraller de eşlik ediyordu ve son 4 seferinde Kızıldeniz’deki Cidde limanına gelerek hac vazifesini de yapmak nasip olmuştur. Hac yolculuğunu anlatan ilginç hikâyeler de mevcuttur. Bir kısmını kitabımızdan okuyabilirsiniz. Zheng He sayesinde “Deniz İpek Yolu’nun” korsanlardan ve yağmacı devletlerden temizlenerek yeniden açılması ile birlikte Ming hanedanı Yonglo, büyük bir prestij kazanmıştı. Çin malları dünyanın her yerine ulaşmaya başlamış bu nadide ticari mallar, büyük krallıkların göz bebeği olmuştu. Çin ipeği ve Çin porselenleri karşılığında baharat ve mücevher gibi değerli malların da ticareti yapılıyordu. Seferlerde çeşitli devletlere mensup elçilerle birlikte Çin devleti, Müslüman dünyasına açılmıştı. Ayrıca zenginlikte emsalsiz bu filo sayesinde Hint ve Pasifik Okyanusu sahillerinde yüzlerce cami inşa edilmişti. Bu büyük amiral; gittiği her yerde törenlerle karşılanıyordu. Bazı insanlar; İslam’ın zenginlik, barış ve huzur getiren yönü ile tanışmış oluyorlardı. Amiral Zheng He’nin devasa filosu o tarihte çok zor olan ilkleri başarmıştı. Dev okyanus dalgalarına ve Muson fırtınalarına karşı dünyanın en gelişmiş seyir cihazlarını kullanmıştı. Yıldızlardan mevki koyma usulleri ve filolarına koordineli bir şekilde emniyetle sefer yaptırması onun ne kadar büyük bir denizci olduğunu ispatlamaktadır. Filosundaki 9 direkli hazine gemisinin boyutları ise muazzam ölçülerdeydi. 15. Yüzyılda denizciliğin ulaştığı bu seviye ve teknoloji; bütün mühendisleri Amiral Zheng He’ye hayran bırakmıştır. Afrika’nın güney ucuna kadar seyahat etmiş buradaki kavimlere İslam’ı tanıtmıştı. Avrupa’lılardan farklı olarak üstün silahları ile sömürgecilik yapmıyordu. Ticaret yapıyor fakat karşılığında değerli bir mal olmasa dahi o ülkelerde değerli sayılan zürafa, leopar ve nadir bulunan kuş türlerini Çin’e getiriyordu. Birçok ülkeden elçiler onun filosu ile seyahat ederek dünya halklarının kaynaşmasına vesile olmuştu. Son seferini yaptığı 1433 yılında denizde vefat eden bu büyük Müslüman amiralle ilgili anlatacak çok husus var. Bunu bir makaleye sığdırmak ise mümkün değildir. Meraklılarına şu ana kadar yazılmış en geniş hacimli bu kitabı okumalarını tavsiye ediyorum, vesselam… Dr. Vehbi Kara