İSLAM BİLİM ADAMLARI İBN-İ CEZZÂR 2

İSLAM BİLİM ADAMLARI İBN-İ CEZZÂR 2 Mütercimlik yapan Konstantin isimli bir korsan kâtip, bu eserlerin müellifinin kendisi olduğunu iddia edip ‘Viaticum' kendi malı olarak satmaya başlamıştır. Daha sonra kendisini sevmeyen Demetrius isimli Sicilyalı mütercim tarafından bu hırsızlık ortaya çıkarılmıştır. İbn-i Cezzâr, zamanın din ve fen ilimlerini tahsil ettikten sonra, çalışmalarını tıp ve eczacılık alanında yoğunlaştırmıştır. Son derece güzel ahlâklı, çalışkan, hiçbir ilmi küçümsemeyen bir âlimdir. Tıp ilmi ile eczacılığın birbirinden ayrılmasını ve başlı başına birer ilim olmaları gerektiğini savunmuştur. Kayravan’daki evinde ayrıca bir eczânesi olup, hastalarını muayene ettikten sonra gerekli ilâcı hazırlatıp vermiştir. Eserleri: İki ciltten meydana gelen Zâd-ul-müsâfîr ve küff-ül-Hâdır, tabipler için vazgeçilmez bir el kitabıdır. Karın, sırt, tenasül yolları, cilt hastalıkları ile ateşli hastalıklar ve zehirlenmelerin tedavisi, konuları ile ilaçların miktarı, terkibi ve kullanılış şekillerini açıklamaktadır. Özellikle fakirler için el kitabı olarak hazırlanan Tıbb-ul-Fukarâ vel-mesâkîn, ilâç almaya gücü yetmeyenlerin müracaat ettiği bir eserdir. Halkın anlayacağı dilde yazılan eserde, yaygın hastalıkların pratik tedâvi usulleri ile halkın yapabileceği ucuz ilâçların tarif ve kullanılış şekillerini izah etmektedir. İbn-i Cezzâr, bunların dışında tıp ilimleri ansiklopedisi, tarih, psikoloji, mide hastalıkları ve tedavisi, ayanı sebeplerden meydana gelen farklı hastalıkların tespit ve tedavisi, nezle hastalığı teşhis ve tedavisi, konusunda yazdığı 20 farklı tıp kitabına sahip olmuştur. Bu çalışmalarında dolayı da bütün İslâm âleminde tıp ve eczacılığın üstadı olarak asırlarca çok meşhûr olmuştur. İbn-i Cezzâr’in eserleri dünya kütüphanelerinde bulunmakta olup, maalesef tam anlamıyla ve yeterli şekilde bir tetkike tâbi tutulmamıştır. Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu 30.08.2021