İSLAM BİLİM ADAMLARI İbn el-Baytar 2

İSLAM BİLİM ADAMLARI İbn el-Baytar 2 Kitab el-Cami'fi el-Adviyye el-Müfredah İbn Baytar'ın önemli eserlerinden Kitab el-Cam’fi el-Adviyye el-Mufredah olup uzun bir süre önemli bir botanik otoritesi olma özelliğini kaybetmediği gibi, eczacılık açısından da büyük önem taşımıştır. Bu eserde, yaklaşık 300'ü tamamen kendi keşfi olan, en azından 1400 farklı bitki ve ilacın ansiklopedik tanım ve tarifleri yer almıştır. Eser 1758 yılında Latince’ye çevrilmiş, 19. yüzyıla kadar Avrupa’da kullanılmaya devam edilmiştir. İbn-i Baytar, Kitâb-ul-câmi fi edviyet-il-müfrede kitabının Önemi Gece ve gündüz devamlı olarak, kullanılan gıdalar ve basit ilâçlar hakkında doğru, tam ve faydalı bilgiler verilmiştir. İlâçlar hakkında, âlimlerin o ilâçla ilgili yapmış olduğu hataları tesbit edilerek yazılmış, yanlış kullanılan veya sâdece kaynaklara dayanılarak tabipler tarafından hatalı kullanılan ilâçları ortaya koyulmuştur. Kullanıldıkları memleketlerde farklı dillere göre isimlendirilen ilaçlar, o yörede bilinen isimlerle değiştirilmiştir. Deney ve gözlemlerin sonuçları ile doğruluğuna kesin kanaat getirilenler bu eserde yazılmıştır. Doğruluğu hakkında kesin bilgi edinilemeyen ve yapılamayan yahut da gerçeğe aykırılıkları tesbit edilenler kitaba alınmamıştır. Talep edenlerin eserden kolayca istifade edebilmesi ve kitapta aradığını çabucak bulabilmesi için, eser alfabetik olarak düzenlenmiştir. Bitkilerin isimlerinin Arapçasının yanında Farsça, Fransızca, Latince ve Berberî dilleriyle yazılışları verilmiştir. Ayrıca Aydınoğullarından Umur Bey’in emriyle özet olarak Türkçe’ye de tercüme edilmiştir. Bizim belki ismini yeni duyduğumuz İbn-i Baytâr’ın Kitâb-ül-Câmi adlı eseri, dört yüz sene Avrupa üniversitelerinde mühim kaynak olarak kullanılmıştır. Andrea Alpago (on altıncı asır) araştırmalarında İbn-i Baytâr’ın eserlerinden faydalanmış, aynı asırda yaşayan G. Postel de dikkatleri İbn-i Baytâr’ın eserleri üzerine çekmiştir. Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu 02.04.2022