DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO) ARDINDAKİ BİLİNMEYENLER

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO) ARDINDAKİ BİLİNMEYENLER Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization - WHO), Birleşmiş Milletler'e bağlı olan ve toplum sağlığıyla ilgili uluslararası çalışmalar yapan bir örgüttür. Dünya Sağlık Örgütü, Birleşmiş Milletler çatısı altında 19-22 Temmuz 1946 tarihlerinde New York'ta düzenlenen Uluslararası Sağlık Konferansı'nda, BM’ye üye 51 ülkenin temsilcisi ile Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), OIHP (Merkezi Paris’te bulunan Uluslararası Halk Sağlığı Bürosu), PAHO, Kızılhaç, Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu ve Rockefeller Vakfı temsilcileri tarafından Dünya Sağlık Örgütü Anayasası oluşturulmuştur. DSÖ Anayasası, 22 Temmuz 1946 tarihinde 61 ülkenin temsilcisi tarafından imzalanmış ve en az 26 üye ülke tarafından resmen kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Merkezi Cenevre'de bulunan ve 150 ülkede faaliyet gösteren DSÖ bünyesinde 7 bini aşkın kişi görev yapmaktadır. Örgütün başkanlığına 2017 yılında Etiyopyalı Tedros Adhanom Ghebreyesus, 5 yıllığına seçilmiştir. Tedros Adhanom Ghebreyesus, 2017'den beri Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü olarak görev yapan Etiyopyalı bir mikrobiyolog ve uluslararası kabul görmüş bir sıtma araştırmacısıdır. Ayrıca Afrika Birliği tarafından onaylanan "doktor olmayan kişi" unvanına sahip olup, DSÖ'nün başına getirilen ilk Afrikalıdır. DSÖ'nün tüzüğünde kuruluş amacı, "Tüm insanların mümkün olan en yüksek sağlık düzeyine ulaşmalarını sağlamak" olarak belirtilmiştir. Örgüt, bu amacı gerçekleştirmek üzere uluslararası sağlık çalışmalarının koordinasyonunu ve eşgüdümünü sağlar. Politikalarını ülkelere empoze etme yetkisi olmayan DSÖ, hastalıkların önlenmesi ve alınacak önlemler konusunda hükümetlere tavsiyelerde bulunur. Covid-19 pandemi süreci, ABD Başkanı Donald Trump'ın DSÖ'ye yönelik eleştirileriyle birlikte, küreselcilerin yönetiminden uzaklaşıp ulusalcıların yönetimine geçerek gerçek kuruluş amacına hizmet edecek bir değişimin ayak sesleri midir? ABD Başkanı Donald Trump, Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) koronavirüs salgını döneminde yaptığı eleştirilerin, salgının dünya geneline yayılmasında ciddi sorumluluğu olduğunu ve bu konuda örgütün dünyayı yanılttığını savundu. Ardından maddi yardımları da durdurduğunu açıkladı. ABD, Dünya Sağlık Örgütü'nün yıllık bütçesinin yüzde 14'ünden fazlasını fonluyor. Yıllık yardımları 400 milyon doların üzerinde. Donald Trump, salı günü Beyaz Saray'ın bahçesinde düzenlediği basın toplantısında, ABD'nin bu süreçte WHO'yla ilgili bir soruşturma yürüteceğini söyledi. "Bu soruşturma, WHO'nun koronavirüsün yayılmasını gizlemesine ve süreci iyi yönetmemesine yönelik olacak" dedi. ABD'nin maddi yardımları durdurmasının ardından, Dünya Sağlık Örgütü'nün bir numaralı finansörü Bill ve eşi Melinda Gates Vakfı oldu. Bu vakıf, örgütün bütçesinin yüzde 9,76'sını finanse ediyor. Bu da yıllık yaklaşık 250 milyon dolara denk geliyor. Eğer ABD gönüllü katkılarının tümünü keserse, Bill ve Melinda Gates Vakfı, WHO'nun en büyük finansörü durumuna gelecektir. Üçüncü sıradaki finansör ise, dünya genelinde aşıların yaygınlaştırılması için çalışan, en büyük finansörü yine Bill ve eşi Melinda Gates Vakfı olan GAVI AŞI İTTİFAKI'dır. GAVI'nin bütçeye katkısı da yüzde 8,39'dur. DSÖ'nün dünya ülkeleri üzerinde yaptığı faaliyetler ve oluşumlarının yakın tarihini kısaca analiz edecek olursak; 2000, 2010 ve 2019 yıllarında etkili olan salgın hastalıklar arasında kuş gribi, domuz gribi, şap hastalığı (deli dana), SARS ve MERS bulunmaktadır. Covid-19 pandemi sürecinde de DSÖ’nün başarılı olduğu henüz gözlenmemiştir. CNN International’ın Lancet Bulaşıcı Hastalıklar tıp dergisinde yayınlanan araştırmadan derlediği habere göre, Covid-19 salgını nedeniyle yaşanan ölüm oranı, hafif veya asemptomatik vakalar da dahil edilince, abartıldığı ölçüde değil, yüzde 0,66 civarlarında seyrediyor... Covid-19 dünyadaki güncel vaka sayısı: 44 milyon, +358 bin İyileşen hasta sayısı: 29,8 milyon Ölen hasta sayısı: 1,17 milyon SARS ve MERS bulaşıcı hastalıklarının ölüm oranı ise bu verilerin çok daha fazla üzerinde iken, neden dünyada "pandemi" ilan edilmedi? Peki, DSÖ nerelerde başarılı olup neler yapmıştır? Mesela DSÖ'nün izni dâhilinde olmayan hiçbir en iyi şekilde geliştirilmiş ve üretilmiş tıbbi cihazlara kullanım izni verilmediğini biliyor muyuz? Yahut, AIDS üzerinde yapılan faydalı çalışmaları görmezden gelirken, kanserli hastalara uygulanan kemoterapi tedavileri ile insan vücudundaki hücreleri öldürüp, hastane mikrobu ve gribal enfeksiyonlar vesilesiyle insanların ölüme terk edilebildiğini? Rockefeller Vakfı temsilcileri neden bu kuruluşun kurucuları arasında? Bill ve Melinda Gates, bu örgütün neden en büyük finansörü? Bu soruların cevabını bir sonraki yazımızda anlatacağız... Hacer Hülya Karadağ